Zaintza, landa eremuan desparekotasuna areagotzen duen faktorea
Landa eremua ez da salbuespena. Gizonen eta emakumeen arteko desparekotasuna nabarmena da, eta inguruaren ezaugarriek are gehiago desorekatzen dute egoera, zerbitzurik ez edukitzeak, besteak beste.
Gaur, Landa Eremuko Emakumeen Nazioarteko Egunean, emakumeek ingurune horretan egiten duten ezinbesteko lana goraipatzeko eguna da, baina ezin aipatu gabe utzi lan horrek gizonekiko desparekotasuna areagotzen duela.
EAEko biztanleriaren % 14 bizi da landa eremuan, 2.000 biztanletik beherako, kilometro koadroko 100 herritar baino gutxiagoko eta BPGaren % 3 lehenengo sektoretik datorren udalerrietan, hain zuzen ere.
Pertsona horietatik, erdiak emakumeak dira (129.000 inguru, Eusko Jaurlaritzaren azken txostenaren arabera), eta uste denaren aurka, soilik % 22k ditu 65 urte baino gehiago, hiriguneetan baino gutxiagok (% 26).
Emakume horiek, batez beste, egunero zortzi ordu egiten dute lan (etxeko lanak, zaintza eta soldatapekoa), gizonek baino bi ordu gehiago, eta lan egiteko adina dutenen % 46k besterik ez du soldatapeko lana.
Hori horrela, landa eremuko emakumeek, batez beste, bi ordu eta 36 minutu aritzen etxeko lanetan, gizonek egiten dutenaren halako bi. Hala eta guztiz ere, alde handiena besteen (mendekoak edo adingabeak) zaintzan sortzen da: emakumeak egunero 102 minutu aritzen dira horretan; gizonezkoak, ordea, 12 minutu.
Gainera, alde handia dago hiri ingurunearekin konparatuta, bertan emakumeek egunean batez beste ordu erdi egoten baitira besteak zaintzen.
Nafarroako Gobernuak egindako txosten baten arabera, "zaintzaren ardura bereziki emakumeena izateak eta ondarearen eskualdatzea gizonezkoen artean egiteak", beste arrazoi batzuen artean, "kalte egin dio emakumeari nekazaritza sektorean aurrera egin dezan".
Izan ere, Nafarroan lau nekazaritza ustiategitik bat dago emakume baten izenean, Iparraldean bezalaxe, eta landa eremuko emakumeen % 1ek bakarrik egiten du lan lehenengo sektorean, eta gizonezkoek halako lau.
EAEn ere oso antzekoa da datua, ustiategien % 25 inguru baitago emakumeen esku.
Albiste gehiago gizartea
Beskoitzek ikastola berria izango du 2026-2027 ikasturtean
Egun dauden prefabrikatuetatik gertu, lursail bat erosi du Beskoitzeko Udalak eta bertako zati bat ikastolarentzat izango da. Herri Urratsen lortutako diruari esker eta Euskal Herri osotik iritsitako elkartasunari esker, Seaskak milioi bat euroko inbertsioa egingo du. Irailean lanak hasiko dira, eta hurrengo ikasturtean hasiko lirateke Beskoitze aldeko 50 haur inguru baldintza duinetan euskaraz ikasten.
Ehgamek Bilbao Bizkaia Harro ekimena boikoteatzeko deia egin du
EAJk Harrotasunaren Nazioarteko Eguna “bereganatu eta turistifikatu" nahi duela salatu du eta E28 Koordinadorak ekainaren 28rako deitutako manifestazio “herrikoi eta aldarrikatzailera” joateko deia egin du.
500 ekitalditik gora antolatu dituzte 2025eko sanferminetarako
Ostegun honetan aurkeztu dute sanfermin jaien egitarau ofiziala, eta iragarri dutenez, hilaren 14an Sorotan Bele talde gipuzkoarrak emango dio amaiera bederatzi eguneko zoramenari, Gazteluko plazako agertokian.
Alerta laranja Araba eta Nafarroa hegoaldean, arratsalderako iragarrita dauden prezipitazio handiengatik
Tenperatura maximoak 27 eta 35 graduren artean kokatuko dira, tokiaren arabera. Arratsaldetik aurrera baliteke ekaitzak jo eta zaparrada trumoitsuak botatzea. Hori dela eta, alerta laranja ezarriko dute Araba eta Nafarroa hegoaldean.
Klima-aldaketaren ondorioak Euskadin: 0,3 °C gehiago hamarkada bakoitzeko, bero-bolada gehiago eta itsasoaren tenperatura gora
Eusko Jaurlaritzak egindako txosten batek ohartarazi du berotze globalak gero eta ondorio handiagoak dituela Euskadin. Tenperaturak etengabe igo dira 1970etik, bero-boladen egunak bikoiztu dira eta itsas mailak erritmo bizkorrean egiten du aurrera. 2023an, itsasoaren batez besteko tenperatura inoizko altuena izan zen.
Nafarroako Unibertsitatea eta EHU, munduko 600 unibertsitate onenen artean
Massachusettseko Institutu Teknologikoak (MIT) lehen postuari eusten dio, hamalau urtez; ostean, Londresko Imperial College eta Stanfordeko Unibertsitatea daude.
Arartekoak Osakidetzan inbertsioa areagotzearen garrantzia azpimarratu du, herritarren kexak ikusita
Ines Ibañez de Maeztuk adierazi du Osasun Itunaren ostean hartuko diren neurrien esperoan dagoela, egoera hobetuko duten itxaropenarekin. "Etxebizitza eskubidea bete egiten dela bermatuko duten politika publikoen aldeko apustu irmoa" ere eskatu du.
Scientia School enpresak Pryconsa konpainiari saldu dio Amara auzoko Karmelo ikastetxea hartzen zuen eraikina
Scientia Schoolek azaldu duenez, 2019an erosi zuen ikastetxea, baina "matrikulen kopuruak behera egin zuen etengabe". "Egoera horrek itxiera ekarri zuen", gogorarazi du.
Osakidetzak ordutegiak murriztu eta osasun-zentro batzuk itxiko ditu udan
Aldaketa horiek zentroen % 37ri eragingo diete. ELA eta CCOO sindikatuek udako plangintza kritikatu dute. Osakidetzaren egiturazko arazoek “bere horretan jarraitzen dutela” ziurtatu dute eta “benetako konponbideei heltzeko" negoziazio prozesua hastea eskatu dute.
Red Electricak zentralei egotzi die apirileko itzalaldiaren ardura: "Sorgailuek beren konpromisoak bete izan balituzte, ez zen itzalaldirik gertatuko"
Red Electricak, sistemaren operadoreak, erantzukizuna ez du bere gain hartu eta zentral sortzaileen aurka egin du, ez zituztelako bete kolapsoa saihesteko protokolo teknikoak. Gobernuak, bere aldetik, akats ugari egin zituela onartu egin du. Hala ere, operadorearen plangintza zalantzan jartzen du.