Osakidetzak 718 bularreko tumore atzeman zituen 2023an, bularreko minbizia goiz detektatzeko programari esker
Osakidetzak 718 tumore atzeman zizkien iaz euskal emakumeei, orain arteko kopururik altuena, hiru hamarkada bete dituen Bularreko Minbizia Goiz Detektatzeko Programari esker. Atzemandako minbizi gehienak estadio goiztiarretan zeuden, Osasun Sailaren arabera.
Bularreko Minbiziaren Nazioarteko Eguna dela eta, Euskadik bat egiten du urtero milaka emakumeri eragiten dien gaixotasun honen aurkako borroka globalarekin. Minbiziaren Aurkako Espainiako Elkartearen Behatokiaren kalkuluen arabera, 2023an 1.741 kasu atzeman zituzten Euskadin, eta 35.312 Espainiako Estatuan.
Gainera, Munduko Osasun Erakundearen (MOE) Minbizia Ikertzeko Nazioarteko Agentziak bularreko minbiziari buruz bildutako azken datu globalen arabera, 2020an bularreko minbiziaren 2,3 milioi kasu diagnostikatu ziren munduan.
Minbizi mota arruntena da mundu mailan, minbizi kasu guztien % 11,7 inguru baitira.
Datu horiek argi erakusten dute zein garrantzitsua den sentsibilizazio kanpainak eta detekzio-probak egiten eta tratamenduak hobetzen jarraitzea; izan ere, gero eta minbizi gehiago detektatzen diren arren, Osakidetzak gogorarazi du biziraupenak gora egiten jarraitzen duela Euskadin, eta gaixotasun horren eragina murriztu egiten dela detekzio goiztiarrari esker eta tratamenduak "gero eta pertsonalizatuagoak, eraginkorragoak eta albo-ondorio gutxiagokoak" aplikatzeari esker.
Elikadura orekatuak eta jarduera fisiko egokiak funtsezko zeregina dute gaixotasun hori duten pertsonen ongizatean. Maider Santamaria Legazpiko bizilagunari 2021ean diagnostikatu zioten bularreko minbizia, eta elikadura orekatu eta pertsonalizatuan funtsezko laguntza aurkitu du tratamendu onkologikoari aurre egiteko.
Idoia Garde, onkologian espezializatutako nutrizionista, eta Jon Madinabeitia, ariketa fisikoan eta minbizian aditua, izan ditu bidelagun. Horren testigantzaren arabera, dieta egokitzeak eta nutrizioa zaintzeak aldea marka dezake errekuperatzeko bidean.
Zure interesekoa izan daiteke
Dani Alvarezek Euskal Kazetariak Saria jaso du
Dani Alvarez EITB taldeko kazetariarentzat izan da Kazetarien Euskal Elkargoaren aurtengo Euskal Kazetariak Saria. Bilboko BBK aretoan egindako sari-banaketa ekitaldian, pozik agertu da Alvarez, eta esan du "ohore" bat dela aitortza hau jasotzea. EITBren parte-hartzea duen "Natur Bizia" ikus-entzunezko lana ere nabarmendu dute Ingurumen Kazetaritza atalean.
Hiru adingaberi sexu-erasoak egin zizkien masajistari 26 urteko kartzela-zigorra ezarri diote
Gipuzkoako Auzitegiak jada agindu du gizona espetxeratzea. 14 urteko kartzela-zigorra ezarri dio 16 urtetik beherako adingabeei egindako bi sexu-eraso delituengatik (zazpi urte, biktima bakoitzeko), 10 urtekoa, 16 urtetik beherakoari egindako sexu-eraso jarraituagatik, eta, bi urtekoa, haurren sexu-ziberjazarpenagatik. Gainera, beste neurri batzuen artean, espetxetik ateratzen denean 17 urte egin beharko ditu zaintzapeko askatasunean, eta, orotara 40.000 euroko kalte-ordaina eman beharko die hiru biktimei.
Euskalmeten arabera, urria "oso lehorra" izan da: ohiko prezipitazioen erdia egin du
Arabako zenbait eremutan, mende honetan izan den "urririk beroena eta lehorrena" izan dute, eta batez besteko tenperatura ohi baino 1,2 ºC gorago egon da.
NEIKERrek animalia-osasunaren inguruko ikerketa indartu du, segurtasun handiko laborategia berrituta
Euspen Biologikoko 3. mailako laborategia handitu dute, eta laborategi eta gela espezializatu berriak jarri dira. Horrek arrisku handiko patogenoak aztertzeko eta biosegurtasunean aurrera egiteko gaitasuna optimizatzen du, animalien ongizatearen nazioarteko estandarrak errespetatuz.
Horrelakoa da NEIKERren Euspen Biologikoko 3. mailako laborategia (NCB3)
NEIKER Nekazaritza Ikerketa eta Garapenerako Euskal Erakundeak erabat berritu du Euste Biologikoko 3. Mailako Laborategia (NCB3), P3 laborategi gisa ere ezaguna, Derioko egoitzan. Aurrerapen hori funtsezkoa da tuberkulosia eta hegazti gripea eragiten dituzten arrisku handiko agente patogenoen azterketan, besteak beste.
Segurtasun Sailak abisu bereziak ezarriko ditu kostaldean ostegunean eta ostiralean, olatuengatik
Abisu horiek asteazken honetarako daudenei gehitu behar zaizkie; gaur indarrean dira abisuak baso-suteengatik, haize-bolada bortitzengatik eta, arratsaldeko hirurak eta bostak bitartean, kostaldean, olatuengaik, bi metrorainoko olatuak izango baitira.
Bizkaiko DYAko presidente ohiak epaiketan ukatu egin du erakundearen dirua desbideratu izana
Fernando Izaguirrek ziurtatu duenez, bere asmo bakarra Kataluniako osasun-garraioaren sektorean erakundearen jarduera indartzea zen, baina "dena alferrik izan zen".
Pablo Ibarren auziko epaileak erabaki du lekuko berria nor den isilpean gordetzea
31 urte bete dira gaueko klub baten jabea eta bertako bi langile hil zituztela. Hiru hilketen egiletzat Ibar jo zuten, eta horren errua egotzita biziarteko kartzela zigorrera kondenatu zuten. Hala ere, berak errugabea dela dio.
Sei urteko kartzela zigorra ezarri diote Eric Olhats entrenatzaile ohiari, adingabeei sexu-erasoak egiteagatik
Espetxe zigorraz gain, Aviron Bayonnaiseko entrenatzaile eta Realeko behatzailea izandakoak ezingo du adin txikikoekin lan egin eta kirol eremuetara joateko debekua ere jarri diote. Epaiaren berri izan ondoren, Alain Larrea defentsa abokatuak ez du baztertu helegitea jartzea.
Txorierriko igarobidea ohikora itzuli da, goiz korapilatsu baten ostean
Zortzi ibilgailuren arteko istripua gertatu da goizeko lehen orduan, eta ilarak A-8ra, Arrontegira eta Artatzako errepidera ere iritsi dira. Dena den, trafikoa bere onera etorri da 10:00ak baino lehen.