Osakidetzak 718 bularreko tumore atzeman zituen 2023an, bularreko minbizia goiz detektatzeko programari esker
Osakidetzak 718 tumore atzeman zizkien iaz euskal emakumeei, orain arteko kopururik altuena, hiru hamarkada bete dituen Bularreko Minbizia Goiz Detektatzeko Programari esker. Atzemandako minbizi gehienak estadio goiztiarretan zeuden, Osasun Sailaren arabera.
Bularreko Minbiziaren Nazioarteko Eguna dela eta, Euskadik bat egiten du urtero milaka emakumeri eragiten dien gaixotasun honen aurkako borroka globalarekin. Minbiziaren Aurkako Espainiako Elkartearen Behatokiaren kalkuluen arabera, 2023an 1.741 kasu atzeman zituzten Euskadin, eta 35.312 Espainiako Estatuan.
Gainera, Munduko Osasun Erakundearen (MOE) Minbizia Ikertzeko Nazioarteko Agentziak bularreko minbiziari buruz bildutako azken datu globalen arabera, 2020an bularreko minbiziaren 2,3 milioi kasu diagnostikatu ziren munduan.
Minbizi mota arruntena da mundu mailan, minbizi kasu guztien % 11,7 inguru baitira.
Datu horiek argi erakusten dute zein garrantzitsua den sentsibilizazio kanpainak eta detekzio-probak egiten eta tratamenduak hobetzen jarraitzea; izan ere, gero eta minbizi gehiago detektatzen diren arren, Osakidetzak gogorarazi du biziraupenak gora egiten jarraitzen duela Euskadin, eta gaixotasun horren eragina murriztu egiten dela detekzio goiztiarrari esker eta tratamenduak "gero eta pertsonalizatuagoak, eraginkorragoak eta albo-ondorio gutxiagokoak" aplikatzeari esker.
Elikadura orekatuak eta jarduera fisiko egokiak funtsezko zeregina dute gaixotasun hori duten pertsonen ongizatean. Maider Santamaria Legazpiko bizilagunari 2021ean diagnostikatu zioten bularreko minbizia, eta elikadura orekatu eta pertsonalizatuan funtsezko laguntza aurkitu du tratamendu onkologikoari aurre egiteko.
Idoia Garde, onkologian espezializatutako nutrizionista, eta Jon Madinabeitia, ariketa fisikoan eta minbizian aditua, izan ditu bidelagun. Horren testigantzaren arabera, dieta egokitzeak eta nutrizioa zaintzeak aldea marka dezake errekuperatzeko bidean.
Albiste gehiago gizartea
Bi gizon atxilotu dituzte Azkoitian gizon bati sexu-erasoa egin eta legez kanpo atxikitzeagatik
Joan den asteartean, gizon bat Ertzaintzaren egoitzara joan zen sexu-eraso baten biktima izan zela eta bere borondatearen aurka atxiki zutela eta eraso fisikoa eta sexuala egin ziotela salatzeko.
Euskal Selekzioak eta Palestinak lagunarteko futbol partida jokatuko dute San Mamesen azaroaren 15ean
Espainiako agintarien arabera, ez da kirol ekitaldi huts bat izango, eta Palestinan pairatzen ari diren "giza eskubideen urraketa guztiak" ikusarazteko ere baliatuko dute lagunartekoa.
Baso-sute arriskua oso handia izango da Nafarroan ostegunetik larunbatera
Aurreikuspenen arabera, arriskua nabarmen murriztuko da larunbateko azken orduan, prezipitazio-fronte bat sartuko baita.
Euskararentzat "arkitektura juridiko berria" eskatu du Kontseiluak, "langile publikoek euskararen ezagutza izatea" bermatzeko
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bagera Donostiako euskaltzaleen elkarteak deituta, bilkura egin dute, arratsaldean, Donostiako epaitegi batek euskararen aurka kaleratu berri duen epai bat salatzeko. Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan, "ezinbestekoa da euskarari behar duen arkitektura juridiko berria eskaintzea", "botere judizialetik ezarritako blokeoa gainditzeko".
Palestinaren aldeko mobilizazioak egingo dituzte ostegunean Hego Euskal Herrian
Protestak eguerdian eta arratsaldean izango dira, Gasteizen, Bilbon eta Iruñean.
EHUk 247 milioi euroko egitasmoei uko egin die Israelen parte hartzea dutelako
Joxerramon Bengoetxea errektorearen hitzetan, “herri palestinarraren genozidioaren auzia lehentasuna da” EHUrentzat. Gogorarazi du 2024ko apiriletik ez dutela harremanik Palestinan egindako krimenak gaitzesten ez dituzten unibertsitate eta erakundeekin.
EHUk uko egin dio 247 milioi euroko ikerketa-proiektuetan parte hartzeari, Israelekin loturak zituztelako
Joxerramon Bengoetxea Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) errektoreak asteazken honetan berretsi duenez, "Palestinako herriaren genozidioaren auzia lehentasuna da gure unibertsitatean", eta aditzera eman du EHUk uko egin diela, azken hilabeteetan, 247 milioi euroko ikerkuntza-proiektuei, biomedikuntzaren edo konputazio-zientzien arloetan, proiektu horiek Israelgo estatuarekin zuten loturagatik. Agerraldian, Bengoetxeak Europako Batzordeari eta Espainiako Gobernuari eskatu die Israelgo unibertsitateak, ikerketa-zentroak eta erakundeak bazter utz ditzatela ikerketa elkarlanak, akademikoak edo kulturalak laguntzeko europar funtsetatik.
Labar pinturak dituen historiaurreko aztarnategi bat aurkitu dute Gamiz-Fikan
Bizkaiko Foru Aldundiak jakinarazi duenez, Juan Carlos Lopez Quintanak eta Juan Carlos Izagirrek aurkitu zuten, Atxispeko San Pedro ermitaren ingurunea berreskuratzeko interbentzio programa baten baitan, 2025eko ekainaren 26an. Haitzuloa ikertu duten adituen arabera, eremu kantauriarrean dokumentatutako lehen hipogeo mistoa da.
Pertsona bat hil da Tafallan furgoneta baten eta uzta biltzeko makina baten artean izandako istripuan
Polizia-iturriek jakitera eman dutenez, istripua 09:00etan gertatu da, NA-132 errepidean, Tafalla parean, eta hildako pertsona furgonetan zihoana da.
San Mamesera sartzeko inguruak jarraitzaile zuri-gorriz bete dira, Txapeldunen Ligako hitzorduan
Zuri-gorriek Arsenalen aurka neurtuko dituzte indarrak astearte honetan, Txapeldunen Ligako 1. jardunaldiko neurketan. Athleticeko milaka zale bildu dira gaur arratsaldean partida honetan, taldea animatzeko helburuarekin.