Zein herrialdetan aplikatzen da ordu aldaketa eta zeinetan ez?
Udazkena aurrera doa, eta, urriarekin batera iritsiko da urteko bigarren ordu aldaketa. Ate joka da, hortaz, neguko ordutegia. Ordu aldaketa urriaren 27an izango da, hau da, igande goizaldean. 03:00etan 02:00ak joko dute berriro gure ordulariek, eta, horrekin, atseden- edo jarduera-ordu gehiago izango dira. Igandea, beraz, ohi baino ordubete luzeagoa izango da, 25 ordu izango baititu, eta, horri esker, ohi baino zertxobait gehiago lo egin ahal izango da.
Hamarkadak dira urtean bi aldiz ordua aldatzen hasi zenetik: lehenengoa, martxo amaieran; bigarrena, urri bukaeran. Helburua da erlojua eguneko argi orduen arabera aldatzea, urtaroen arabera, hain zuzen ere, eraginkortasun energetikoa hobetze aldera.
Nolakoa izan da munduko herrialdeetan ordu-aldaketa?
Statista atariak nabarmentzen duenez, munduko herrialdeen % 40k baino gutxiagok aldatzen dute ordua gaur egun, nahiz eta iraganean 140tik gora izan. Europar Batasunean birritan egiten da ordu aldaketa (martxoaren amaieran eta urriaren amaieran), baina ez da bakarra. AEBn eta Kanadan ere hala egiten dute, hori bai, datak ez datoz bat eta zenbait salbuespen daude; izan ere, bada egiten ez duenik ere.
Europako kontinentean, Errusian, Bielorrusian edo Turkian ez dute ordu-aldaketa egiten; bai, ordea, Zeelanda Berrian eta Australiako zenbait lekutan, baita Ekialde Erdiko (Libano, Israel) eta Hego Amerikako (Paraguai, Txile) herrialde batzuetan ere.
Latinoamerikari dagokionez, garai batean hainbat herrialdek egiten zuten ordutegi aldaketa, baina gaur-gaurkoz oso gutxi dira aplikatzen dutenak, Afrikako kontinentean eta Asian gertatzen den moduan. Bestalde, Ekuadortik hurbilen dauden herrialdeek ez dute aldaketa hori egiten, argi eta iluntasun orduak gutxi aldatzen baitira urtean zehar.
Aipatzekoa da ordu aldaketa utzi duen azken herrialdeetako bat Mexiko dela: 2022ko urriaren amaieran herrialdeko udako ordutegia behin betiko ezabatzeko erreforma onartu zuen. Bitxikeria gisa, Txinan, lurraldearen alde batetik bestera 5.000 kilometro baino gehiago izan arren, ordu-eremu bakarra dute; lurralde osoan erabiltzen dute Pekingo ordu ofiziala.
Albiste gehiago gizartea
Bittor Arginzonizen Etxebarri erretegiak munduko bigarren jatetxe onena izaten jarraitzen du
Peruko Maido jatetxea munduko onena izendatu dute The World 's 50 Best Restaurants 2025 sarietan. Bestalde, Etxebarri erretegiko Mohamed Benabdallah aljeriarra munduko sommelier onena izendatu dute.
Abadia Saria jaso du Gure Zirkuak
Gure Zirkuak aurtengo Abadia Saria jaso du gaur arratsaldean, Arrateko gainean (Eibar) egindako ekitaldian, komunitate oso bati “elkarrekin euskaraz bizi eta sentitzeko plaza berritzailea” eskaintzeagatik. Eider Mendoza diputatu nagusiaren eskutik jaso dute Abadia Sariaren oroigarria –Iñigo Aristegui Telloren Zazpi Petaloak eskultura– Gure Zirkuko kideek.
Beskoitzek ikastola berria izango du 2026-2027 ikasturtean
Egun dauden prefabrikatuetatik gertu, lursail bat erosi du Beskoitzeko Udalak eta bertako zati bat ikastolarentzat izango da. Herri Urratsen lortutako diruari esker eta Euskal Herri osotik iritsitako elkartasunari esker, Seaskak milioi bat euroko inbertsioa egingo du. Irailean lanak hasiko dira, eta hurrengo ikasturtean hasiko lirateke Beskoitze aldeko 50 haur inguru baldintza duinetan euskaraz ikasten.
Ehgamek Bilbao Bizkaia Harro ekimena boikoteatzeko deia egin du
EAJk Harrotasunaren Nazioarteko Eguna “bereganatu eta turistifikatu" nahi duela salatu du eta E28 Koordinadorak ekainaren 28rako deitutako manifestazio “herrikoi eta aldarrikatzailera” joateko deia egin du.
500 ekitalditik gora antolatu dituzte 2025eko sanferminetarako
Ostegun honetan aurkeztu dute sanfermin jaien egitarau ofiziala, eta iragarri dutenez, hilaren 14an Sorotan Bele talde gipuzkoarrak emango dio amaiera bederatzi eguneko zoramenari, Gazteluko plazako agertokian.
Alerta laranja Araba eta Nafarroa hegoaldean, arratsalderako iragarrita dauden prezipitazio handiengatik
Tenperatura maximoak 27 eta 35 graduren artean kokatuko dira, tokiaren arabera. Arratsaldetik aurrera baliteke ekaitzak jo eta zaparrada trumoitsuak botatzea. Hori dela eta, alerta laranja ezarriko dute Araba eta Nafarroa hegoaldean.
Klima-aldaketaren ondorioak Euskadin: 0,3 °C gehiago hamarkada bakoitzeko, bero-bolada gehiago eta itsasoaren tenperatura gora
Eusko Jaurlaritzak egindako txosten batek ohartarazi du berotze globalak gero eta ondorio handiagoak dituela Euskadin. Tenperaturak etengabe igo dira 1970etik, bero-boladen egunak bikoiztu dira eta itsas mailak erritmo bizkorrean egiten du aurrera. 2023an, itsasoaren batez besteko tenperatura inoizko altuena izan zen.
Nafarroako Unibertsitatea eta EHU, munduko 600 unibertsitate onenen artean
Massachusettseko Institutu Teknologikoak (MIT) lehen postuari eusten dio, hamalau urtez; ostean, Londresko Imperial College eta Stanfordeko Unibertsitatea daude.
Arartekoak Osakidetzan inbertsioa areagotzearen garrantzia azpimarratu du, herritarren kexak ikusita
Ines Ibañez de Maeztuk adierazi du Osasun Itunaren ostean hartuko diren neurrien esperoan dagoela, egoera hobetuko duten itxaropenarekin. "Etxebizitza eskubidea bete egiten dela bermatuko duten politika publikoen aldeko apustu irmoa" ere eskatu du.
Scientia School enpresak Pryconsa konpainiari saldu dio Amara auzoko Karmelo ikastetxea hartzen zuen eraikina
Scientia Schoolek azaldu duenez, 2019an erosi zuen ikastetxea, baina "matrikulen kopuruak behera egin zuen etengabe". "Egoera horrek itxiera ekarri zuen", gogorarazi du.