Amaren Esnearen Euskal Bankua: 7 urte haur goiztiarrei elikadurarik onena bermatzen
Ama-esnea da haur jaioberriei eman dakiekeen elikadurarik onena, are gehiago zegokion garaia baino lehenago edota behar baino txikiagoak jaio badira. Horixe baieztatu zion duela hilabete batzuk eitb.eus atariari Donostia Ospitaleko neonatologia saileko lantaldeak. Azaldu zuten haur horien biziraupena hobetu duen arrazoietako bat dela.
Hori dela eta, urtarrilak 27 dituen honetan, Ama-esnea Atearatzeko Mundu Egunean, Euskal Autonomia Erkidegoko Amaren Esnearen Bankua bisitatu nahi izan dugu, bertan tratatu eta gordetzen baita ama askok doan eman eta ondoren ospitaleetara bidaliko den esnea.
Transfusio eta Giza Ehunen Euskal Zentroan dago EAEko Esne Bankua, Usansolon. Bertan prozesatzen eta gordetzen dira Osakidetzak behar izaten dituen giza ehun eta sustantziak, besteak beste, azala, tendoiak eta emandako odola. 2017ko udazkenean hasi zen lanean eta zazpi urte daramatza ehunka amaren esnea jaso, aztertu, pasteurizatu, izoztu, gorde eta behar duten ospitaleetara banatzen.
Ospitaleek egiten dzkieten eskaeren arabera, esne emaile gehiago edo gutxiago behar izaten dituzte, baina, gutxi gorabehera, urtean 100 emaile izaten dituzte eta 420 litro esne jasotzen dituzte.
Emaile horiek bete beharreko baldintzak errazak izan ohi dira, haurra edoskitzen ari den ama batek betetzeko modukoak: ezin dute erre, ez alkoholik edan, ez sustantzia toxikorik hartu, elikadura orekatua eta osasungarria izan behar dute eta higiene neurri jakin batzuk bete.
Hori bai, 6 hilabete baino txikiagoa den umea izan behar dute. Izan ere, ama-esnearen ezaugarriak aldatu egiten dira edoskitzen ari den haurrak elikadura osagarria hartzeari ekiten dionean.
Behin esnea aterata, etxeko izozkailuan gorde beharko du emaileak eta 15 eguneko epean hori egiteko zehaztuta dauden 11 egoitzetako batean utzi: Transfusio eta Giza Ehunen Zentroan bertan, ospitale nagusietan, hiriburuetako emaileen puntu finkoetan eta Arrasate, Durango eta Gernikako osasun zentroetan.
Esnea uzteko egoitzetara joatea izan daiteke prozesu osoko "alderik zailena edo deserosoena", Aintzane Tierra emailearen ustez. Amurrion bizi da eta Gurutzetako ospitalera joan ohi da esnea eramatera. Hori dela eta, Esne Bankuaren arduradunak etorkizunean beste punturen bat zabaltzea aztertzen ari dira.
Esnea eman nahi izanez gero, gomendagarria da osasun zentroko emagin edo pediatrekin hitz egitea edo esneareneuskalbankua@osakidetza.eus helbidera mezu bat idaztea.
Albiste gehiago gizartea
Oñatiko Larraña Etxeak 20 nazionalitateko 100 errefuxiatu hartzen ditu
Zentroa kudeatzen duen Zehar-Errefuxiatuekin elkarteak salatu du Erregelamenduaren erreforma berriak nazioarteko babesa eskatzen duten pertsonak "zigortzen" dituela. 3.000 pertsonak baino gehiagok eskatu dute nazioarteko babesa Euskadin aurten.
Bittor Arginzonizen Etxebarri erretegiak munduko bigarren jatetxe onena izaten jarraitzen du
Peruko Maido jatetxea munduko onena izendatu dute The World 's 50 Best Restaurants 2025 sarietan. Bestalde, Etxebarri erretegiko Mohamed Benabdallah aljeriarra munduko sommelier onena izendatu dute.
Abadia Saria jaso du Gure Zirkuak
Gure Zirkuak aurtengo Abadia Saria jaso du gaur arratsaldean, Arrateko gainean (Eibar) egindako ekitaldian, komunitate oso bati “elkarrekin euskaraz bizi eta sentitzeko plaza berritzailea” eskaintzeagatik. Eider Mendoza diputatu nagusiaren eskutik jaso dute Abadia Sariaren oroigarria –Iñigo Aristegui Telloren Zazpi Petaloak eskultura– Gure Zirkuko kideek.
Musika, nagusi: EAEko 10 kultur ekitalditatik hiru musikari lotutakoak dira
6.342 kontzerturekin, musika euskal agendan gehien agertzen den forma kultural gisa finkatu zen iaz. Ondoren antzerkia (4.239 ekitaldi) eta, urrunago, zinema/ikus-entzunezkoak (2.349) eta dantza (860).
EAEko kultur ekitaldien ia erdiak euskarazkoak edo elebidunak dira
2024an programatutako kultur ekitaldien % 32,8 euskara hutsean izan ziren, eta % 13,1 elebidunak, gaztelaniarekin edo beste hizkuntza batekin batera.
EAEko kultur sarea: bizia, baina asimetrikoa
2024an, ia 20.000 ekitaldi inguru erregistratu ziren hiru lurraldeetan, Kulturklik atariaren arabera. Beste era batera esanda: egunean, batez beste, 55 kultur saio izan ziren EAEko udalerrietan.
Kultur programazioa urte osoan zehar ereiten da EAEn, baina udazken-negua da sasoirik emankorrena
Orokorrean orekari eusten zaion arren, eskualdeen arteko aldeak egon badaude. Eremu batzuetan programazioa batik bat uda sasoira bideratzen dute, eta beste batzuetan, aldiz, ekitaldiak hilez hil sakabanatzen dituzte.
Beskoitzek ikastola berria izango du 2026-2027 ikasturtean
Egun dauden prefabrikatuetatik gertu, lursail bat erosi du Beskoitzeko Udalak eta bertako zati bat ikastolarentzat izango da. Herri Urratsen lortutako diruari esker eta Euskal Herri osotik iritsitako elkartasunari esker, Seaskak milioi bat euroko inbertsioa egingo du. Irailean lanak hasiko dira, eta hurrengo ikasturtean hasiko lirateke Beskoitze aldeko 50 haur inguru baldintza duinetan euskaraz ikasten.
Ehgamek Bilbao Bizkaia Harro ekimena boikoteatzeko deia egin du
EAJk Harrotasunaren Nazioarteko Eguna “bereganatu eta turistifikatu" nahi duela salatu du eta E28 Koordinadorak ekainaren 28rako deitutako manifestazio “herrikoi eta aldarrikatzailera” joateko deia egin du.
500 ekitalditik gora antolatu dituzte 2025eko sanferminetarako
Ostegun honetan aurkeztu dute sanfermin jaien egitarau ofiziala, eta iragarri dutenez, hilaren 14an Sorotan Bele talde gipuzkoarrak emango dio amaiera bederatzi eguneko zoramenari, Gazteluko plazako agertokian.