Ireki zituztenetik, sexu indarkeriaren biktimei arreta emateko zentroek 700 emakumetik gora artatu dituzte
Euskal Autonomia Erkidegoan (EAE) sexu indarkeriaren biktimei laguntza integrala emateko hiru zentro daude, bana lurraldeko, eta ireki zituztenetik (2023ko amaieratik 2024ko erdialdera) 712 biktima artatu dituzte.
Miren Elgarresta Emakunderen zuzendariak eman ditu datuok, Eusko Legebiltzarreko Berdintasun eta Garapen Lankidetzako batzordean egindako agerraldi batean. EH Bilduk eskatuta, krisi zentro horien egoeraz mintzatu da Elgarresta.
Bizkaiko zentroa izan zen ateak zabaltzen lehena, 2023ko abenduan, eta, hortaz, bertan artatu dira biktima gehien: 491 emakume. Arabako Tximeleta zentroa —2024ko apiriletik zabalik— ageri da bigarren, 152 kasu eta 165 espedienterekin. Azkenik, Gipuzkoako Hariberria zentroan 61 emakumeri eman diete laguntza (79 espediente), iazko uztailean ireki zutenetik. Gainera, beste baliabide batzuetatik bideratuta, bederatzi biktima gehiagori eman diete arreta.
Elgarrestak zehaztu duenez, aurki beste bi zentro zabalduko dituzte Gipuzkoan: bat, Arrasaten, eta bestea, Goierrin.
2022ko "Bakarrik bai da bai" legeak ezarri zuen halako zentroak autonomia erkidego guztietan zabaltzeko betebeharra, eta EAEren kasuan, "errealitate sozial eta instituzionalera" moldatu ziren. Urteko egun guztietan 24 orduz zabalik dauden zentroak dira. Euren egitekoa da sexu erasoen ondorioz sortzen diren larrialdi egoerei aurre egitea, zein biktimei arreta integrala —laguntza psikologiko, soziala eta juridikoa— ematea.
Baliabideok badute berezitasun bat: ez da nahitaezkoa aurrez salaketa aurkeztea; nahikoa da sexu eraso baten biktima edo horren ingurukoa izatea (adinez nagusia zein emantzipatutako adingabea). Adinez txikikoei dagokionez, 16-18 urteko nerabeak ere artatzen dituzte zentrootan, betiere haurtzaroan indarkeria sexuala pairatzen duten adingabeentzat dauden zentro espezifikoetan (Barnahus zentroa, adibidez) artatzen ez badituzte.
Biktimen erdiek 30 urte baino gutxiago zituzten
Elgarrestak emandako datuen arabera, 21-30 urteko gazteak izan dira hiru zentroen erabiltzaile nagusiak; zerrendan bigarren, 41-50 urtekoak, eta 19-20 urtekoak, Araban. Artatutako emakumeen % 50 inguruk 30 urte baino gutxiago zituzten, eta heren batek, 41-65 urte edo gehiago.
Emakunderen zuzendariak azaldu duenez, indarkeria matxistaren biktimak artatzeko baliabide gehiago jarri ahala, "kasu gehiago azalarazten dira".
Horren ildotik, espero du 24 orduko zentro horiei esker "sexu indarkeriaren kasu gehiago ateratzea, izozmendiaren punta bakarrik ezagutzen baitugu gaur-gaurkoz, eta pairatutako erasoak salatzen dituzten emakumeak gehiago izatea".
Gazteen artean indarkeria matxista normalizatzeko joeraz galdetuta, Elgarrestak ohartarazi du gazteriak ez duela "gizarteak berak, bere osotasunean, ez duen aparteko arazorik". Horren hitzetan, "egiturazko arazoa da, eta ez da berria".
Bestalde, Oihana Etxebarrieta EH Bilduren legebiltzarkideak salatu du zentrook zabalik egon arren ez dutela protokolorik, eta ez dagoela argi "horren ardura" Berdintasun Sailari edota Gizarte Zerbitzuen arloari dagokion.
Albiste gehiago gizartea
Baso-sute arriskua oso handia izango da Nafarroan ostegunetik larunbatera
Aurreikuspenen arabera, arriskua nabarmen murriztuko da larunbateko azken orduan, prezipitazio-fronte bat sartuko baita.
Euskararentzat "arkitektura juridiko berria" eskatu du Kontseiluak, "langile publikoek euskararen ezagutza izatea" bermatzeko
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bagera Donostiako euskaltzaleen elkarteak deituta, bilkura egin dute, arratsaldean, Donostiako epaitegi batek euskararen aurka kaleratu berri duen epai bat salatzeko. Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan, "ezinbestekoa da euskarari behar duen arkitektura juridiko berria eskaintzea", "botere judizialetik ezarritako blokeoa gainditzeko".
Palestinaren aldeko mobilizazioak egingo dituzte ostegunean Hego Euskal Herrian
Protestak eguerdian eta arratsaldean izango dira, Gasteizen, Bilbon eta Iruñean.
EHUk 247 milioi euroko egitasmoei uko egin die Israelen parte hartzea dutelako
Joxerramon Bengoetxea errektorearen hitzetan, “herri palestinarraren genozidioaren auzia lehentasuna da” EHUrentzat. Gogorarazi du 2024ko apiriletik ez dutela harremanik Palestinan egindako krimenak gaitzesten ez dituzten unibertsitate eta erakundeekin.
EHUk uko egin dio 247 milioi euroko ikerketa-proiektuetan parte hartzeari, Israelekin loturak zituztelako
Joxerramon Bengoetxea Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) errektoreak asteazken honetan berretsi duenez, "Palestinako herriaren genozidioaren auzia lehentasuna da gure unibertsitatean", eta aditzera eman du EHUk uko egin diela, azken hilabeteetan, 247 milioi euroko ikerkuntza-proiektuei, biomedikuntzaren edo konputazio-zientzien arloetan, proiektu horiek Israelgo estatuarekin zuten loturagatik. Agerraldian, Bengoetxeak Europako Batzordeari eta Espainiako Gobernuari eskatu die Israelgo unibertsitateak, ikerketa-zentroak eta erakundeak bazter utz ditzatela ikerketa elkarlanak, akademikoak edo kulturalak laguntzeko europar funtsetatik.
Labar pinturak dituen historiaurreko aztarnategi bat aurkitu dute Gamiz-Fikan
Bizkaiko Foru Aldundiak jakinarazi duenez, Juan Carlos Lopez Quintanak eta Juan Carlos Izagirrek aurkitu zuten, Atxispeko San Pedro ermitaren ingurunea berreskuratzeko interbentzio programa baten baitan, 2025eko ekainaren 26an. Haitzuloa ikertu duten adituen arabera, eremu kantauriarrean dokumentatutako lehen hipogeo mistoa da.
Pertsona bat hil da Tafallan furgoneta baten eta uzta biltzeko makina baten artean izandako istripuan
Polizia-iturriek jakitera eman dutenez, istripua 09:00etan gertatu da, NA-132 errepidean, Tafalla parean, eta hildako pertsona furgonetan zihoana da.
San Mamesera sartzeko inguruak jarraitzaile zuri-gorriz bete dira, Txapeldunen Ligako hitzorduan
Zuri-gorriek Arsenalen aurka neurtuko dituzte indarrak astearte honetan, Txapeldunen Ligako 1. jardunaldiko neurketan. Athleticeko milaka zale bildu dira gaur arratsaldean partida honetan, taldea animatzeko helburuarekin.
Osakidetzak 10.000 haurtxo immunizatuko ditu bronkiolitis akutuaren aurka
Hasieran, katarroaren antzeko sintomak agertzen dira, hala nola mukiak, eztula edo sukarra, baina egun batzuen buruan beste sintoma batzuk ager daitezke, adibidez, arnasa hartzeko zailtasunak, txistuak edo nekea, eta neke horrek esnea hartzean eragiten die haurtxoei.
CIC bioGUNEren ikerketa batek gibeleko minbizi arraro eta oldarkor bat tratatzeko bide berri bat aurkitu du
Aurkikuntzek iradokitzen dutenez, zelulen barruan magnesioa garraiatzeaz arduratzen den CNNM4 proteinaren blokeoak tratamendu zuzen, seguru eta eraginkorra eskain lezake, minbizi horren aurkako terapia pertsonalizatuetarako bide berriak irekiz.