San Adriango kobazuloan neandertalak bizi izan zirela berretsi du Aranzadik
40.000 urte baino gehiago dituzten piezak berreskuratu dituzte arkeologoek. Aranzadik bi hamarkada daramatza Gipuzkoan, Aizkorri mendilerroan, dagoen tunel horretan indusketak egiten. Historiako garai ugaritako aztarnak aurkitu dituzte.
Aurten indusketa egin duen Aranzadiko taldea Gipuzkoako Foru Aldundiko ordezkariekin. Argazkia: Aranzadi.
Aranzadi Zientzia Elkarteak San Adrian-Lizarrate kobazuloan neandertalak bizi izan zirela baieztatu du. Elkarte horretako arkeologoak 40.000 urte baino gehiago dituzten mousteriar kulturako piezak berreskuratu dituzte Gipuzkoan, Aizkorri mendiaren magalean eta Arabatik gertu, dagoen aztarnategian. Gune hori "pasabide estrategikoa" izan zela iradokitzen dute aurkitutako aztarnek.
Aranzadiko arkeologo-taldeek bi hamarkada daramatzate aztarnategi horretan indusketak egiten. Hasieratik "emaitza positiboak" izan dituzte; izan ere, urte hauetan guztietan Erdi Aroko, Brontze Aroko eta garai zaharragotako (Madeleine aldia, 14.000 urte) material arkeologikoak aurkitu dituzte.
2023ko abuztuan jakinarazi zuten neanderthalek tunela erabili izanaren ebidentziak aurkitu zituztela. Orduan azpimarratu zuten lehen aldiz aurkitu zirela gizaki hauen aztarnak Kantauri isurialdean 1.000 metroko altitudean, eta, datu garrantzitsutzat jo zuten, kontinentean garai hartan zeuden tenperatura baxuak kontuan hartuta.
Ostegun honetan argitaratutako ohar batean, Aranzadik azaldu du uztailean arkeologian aritzen diren hamar bat boluntariok eta profesionalek osatutako talde batek "bi zundaketa oso sakon” (ia 3 metrokoak) egin dituela, historiaurreko aztarnak aurkitzeko asmoz.
Lehen zundaketan Madeleine aldiko piezak aurkitu dituzte; alegia, duela 14.000 urte inguru bizi ziren homo sapiens-ak. Bigarrenean, berriz, aztarna oso zaharretara iristea lortu dute: "gurea ez den beste espezie baten aztarnak aurkitu dituzte; neandertalenak, hain zuzen ere".
Sarritan erabiltzen zuten pasabidea
Jexux Tapia Aranzadi Zientzia Elkarteko Historiaurreko Saileko zuzendariak azaldu duenez, aurkitutako materialek erakusten dute neandertalek San Adrian "maiz erabiltzen zutela" azken glaziazioaren faserik epelenean, duela 41.000 urte inguru, "ez soilik noizean behin".
Aurkitutako aztarnen artean, tresna ebakitzaileak zizelkatzeko erabilitako arroka mota desberdinak identifikatu dira; silexaren kasuan, Urbasa, Trebiñu eta Flyschetik ekarritako barietateak.
Bere hitzetan, “horrek esan nahi du neandertalek San Adrian hartu zutela joan-etorri nomadetarako pasabide estrategiko gisa”.
Harrizko aztarnez gainera, animalien hezurren zatiak ere berreskuratu dira. Horietako batzuk neandertalek kontsumitutako piezenak dira, baina tartean badaude kobazuloa okupatu zuten beste haragijale batzuen arrastoak ere, hartzenak adibidez.
“Hori dela eta, bereizi behar ditugu neandertalek harrapatutako harrapakinei dagozkien hezurrak eta haragijaleek eraman zituztenak, eta, horretarako, hezur bakoitzean ikusitako hausturak eta markak hartu behar dira kontuan.”
Aztarna horiek topatu diren geruzetan gero eta pieza gehiago ere badituztela aurreikusten du Aranzadik eta hurrengo kanpainetan ebidentzia multzo zabalagoa berreskuratzea espero dute, San Adrianen neandertalek egin zituzten jarduerak interpretatu ahal izateko.
Gizarteari buruzko albiste gehiago
Elkarretaratzea eta manifestazioa egin dituzte Zarautzen azken hilketa matxista gaitzesteko
Herritarrek eta erakundeek urriaren 15ean hil zuten 53 urteko emakumearen familiari babesa eta elkartasuna adierazi dizkiote. Ertzaintzak bildutako azken datuen arabera, hilketa genero-indarkeria gisa ikertzen ari dira.
:eitb-banner?$eitb-banner$&fmt=webp-alpha&qlt=80)
Duela 13.000 urte baino gehiagoko labar-grabatuak aurkitu dituzte Mendaroko Santakutze haitzuloan
Grabatu antropiko paleolitikoak dituzten lau panel txiki identifikatu dituzte; horien artean, amaitu gabeko animalien bi irudi nabarmentzen dira.
N-1 errepidea erabat itxiko dute gaur gauean, Irura eta Villabona artean, pasarela bat jartzeko
Lanak 22:00etatik 06:00etara bitartean egingo dira eta tarte horretan trafikoa errepidearen alboko industrialdeetako bideetatik bideratuko dute.
Zarauzko hilketa genero-indarkeria gisa ikertzen ari da Ertzaintza
Hasiera batean, atxilotuak eta hildako emakumeak ez zutela harreman afektiborik esan zuten polizia-iturriek, baina ostiral honetan Segurtasun Sailak zehaztu du kasua genero-indarkeria gisa ikertzen ari direla.
Nolakoa da Basque Culinary Centerren eraikin berria?
Basque Culinary Centerren GOe eraikina astelehenean inauguratuko dute ofizialki. Gaur, baina, 1.000 herritarrek eraikina barrutik bisitatzeko eta azarotik aurrera barruan zer egingo den ezagutzeko aukera izan dute.
Subijanaren ustez, erakundeak esku hartzera behartuta daude adingabeak babesteko
Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusiko presidente Iñaki Subijanak esan du botere publikoen "betebeharra" dela eremu pribatuetan "esku hartzea" (hala nola Bernedoko udalekuan) "adingabeen babesa ziurtatze aldera", gazte horietako batzuk, gainera, erakundeen tutoretzapean baitaude.
Zarauzko hilketagatik atxilotutako gizona hilketaren lekura eraman dute, gertatutakoa berreraikitzeko asmoz
Zarautzen (Gipuzkoa) emakume baten hilketagatik atxilotutako 47 urteko gizona hilketa izan omen zen lekura eraman du Ertzaintzak ostiral honetan, gertakariak berreraikitzeko asmoz. Ikerketak irekita jarraitzen du, eta, polizia-iturrien arabera, ez zegoen inolako harreman afektiborik atxilotuaren eta biktimaren artean.
Donostiako hondartzetan erretzea debekatuko da datorren udatik aurrera
Hareatzei buruzko ordenantzan egingo diren aldaketek bozgorailuen eta bestelako soinu-gailuen erabilera mugatzea ere ekarriko dute, bai eta txakurrak urte osoan hondartzara sartzeko aukera ere, nahiz eta udan ilunabarrean eta hiru orduz soilik sartu ahal izango diren, udako denboraldian makineria erabiliz garbiketa intentsiboko lanak egin aurreko orduetan.
Iurgi Berazaren familia, epaiketa atzeratu ostean: "Hilobira eraman nahi gaituzte"
Iurgi Beraza Uriarteren gurasoek adierazi dute bizitzen ari direna "agonia" bat dela. Lekuko gisa bideokonferentziaz deklaratu behar zuen ertzainetako batek ezin izan du deklaratu estaldura faltagatik. Hala ere, Iurgiren familiak bistarekin jarraitzea onartu du, baina harrapaketan inplikatutako gidaria ez zegoen ados, eta epaiketa azaroaren 27ra arte atzeratu dute.
Iurgi Berazaren heriotza argitzeko epaiketa azaroaren 27ra atzeratu dute
10:30ean zen hastekoa bista, baina lekuko gisa deklaratu behar zuen ertzain batek uko egin dio hitz egiteari, bideo-deia egiteko estaldurarik ez zuela argudiatuta. Hala eta guztiz ere, Iurgi Beraza Uriarteren familiak onartu egin du epaiketarekin jarraitzea; ez, ordea, haurra harrapatu zuen gidariak. Hori horrela, epaiketa bertan behera utzi behar izan dute.