Adituen txosten baten arabera, "gaintentsioaren jauziak" izan ziren itzalaldiaren arrazoia, eta ez du errudunik aipatzen

Elektrizitatearen Garraio Sareen Kudeatzaileen Europako Sareak (Entso-E) ostiral honetan argitaratu duen txosten teknikoaren arabera, Espainian eta Portugalen apirilaren 28an izandako itzalaldi elektriko osoa Espainiako hegoaldean hasitako "gaintentsioaren jauziek" eragin zuten. Entso E-ko adituek egun hartan izandako gertakariak zerrendatu dituzte txostenean, baina ez dute gertaeraren errudunik aipatu.

Batzordeko presidente Damian Cortinasek azaldu duenez, itzalaldia fenomeno erabat berria izan zen. "Erabateko itzalaldia eragiten duen gaintentsioaren jauzi efektu hori inoiz ez da ikusi Europan", ziurtatu du, eta onartu du "horregatik ere denbora behar" dutela "zer gertatzen ari den eta zer gerta daitekeen aztertzeko".

Cortinasen hitzetan, garrantzitsuena da jakitea, 500 megawatt (MW) ingurutik abiatuta (kopuru hori ez da oso handia Espainiako eta Portugalgo sistema osoarentzat), bi minutu baino gutxiagoan, nola iritsi zen gaintentsioaren jauzi horietara penintsula osoan eta zergatik Espainiako eta Portugalgo defentsa planek ezin izan zituzten gelditu. "Frantziarekiko mugan gelditzea soilik izan zen posible. Horrela, Europako gainerako herrialdeetara zabaltzea saihestu zen", adierazi du.

Energia berriztagarrien ekoizpenak eraginik izan ote zuen galdetuta, Cortinasek esan du "arazoa ez" dela "berriztagarrien bidez energia sortzea, baizik eta tentsioa kontrolatuko duen energia ekoizpena izatea". "Kontrol hori klasikoan bezala egin daiteke", gehitu du.. 

Informaziorik eza

Bestetik, adituez osatutako erakunde honek deitoratu egin du behar duen informazio guztia eskuratzeko arazoak izan dituela. Txostenak azpimarratzen duenez, nahiz eta Red Electricak datu garrantzitsu guztiak partekatzeko 33 sorkuntza-enpresaren eta energia banatzeko operadoreren baimena lortu, "zortzi enpresak ez dute informaziorik eman nahi izan".

Entso-E erakundeak aurkeztutako txostena "faktikoa" da; alegia, gertatutakoaren "azalpen teknikoa eta objektiboa" ematea du helburu. Erakundea 2026ko lehen hiruhilekoan argitaratuko duen beste txosten batean ari da lanean. Bigarren horretan gertakariaren arrazoien azterketa zehatza azalduko du eta etorkizunean gerta daitezkeen gertakariei aurrea hartzeko gomendioak emango ditu.

Gobernuaren ikuspegiarekin lerrokatua

Sara Aagesen Espainiako Gobernuko hirugarren presidenteorde eta Trantsizio Ekologikorako ministroak adierazi duenez, adituen txostena "erabat lerrokatuta" dago Gobernuak sortutako ikerketa-batzordeak ekainean argitaratu zuen txostenarekin. Ministroak adierazi duenez, tentsioaren kontrol hobea lortzeko beharra ikusten du Exekutiboak eta kontrol dinamikoa duten sorgailuetatik "haratago jarduteko aldaketa puntualak" onartu dituzte.

Bestalde, Dan Jorgensen Europako Batzordeko Energia eta Etxebizitza komisarioak azpimarratu duenez, itzalaldia aurrekaririk gabeko gertakaria izan zen, eta "agerian uzten du Europako sistema energetikoak erronka berriei egin behar diela aurre". Ildo horretan, iragarri du Europako Batzordea Batasuneko segurtasun energetikoaren esparrua berrikusten ari dela, "sistemak etorkizunerako prestatuta egongo direla bermatzeko".