Gloria Totoricagüenak jasoko du 2025eko Manuel Lekuona saria, euskal diaspora ikertzen eta zabaltzen egindako lanagatik
Euskal komunitate globalean eta Euskal Herriko errealitate kulturala nazioartean sustatzen espezialista nagusietako bat aitortu du Eusko Ikaskuntzak.
Gloria Totoricagüena Egurrola (Boise, Idaho, AEB, 1961) ikertzaileak jasoko du Eusko Ikaskuntzaren 2025eko Manuel Lekuona saria, euskal kulturari egindako ekarpenagatik nabarmendutako pertsonak saritzen dituena. Ikertzaileak euskal diasporaren alde kultural, historiko, politiko eta diplomatikoan izandako zeregin "aitzindaria" azpimarratu du epaimahaiak, baita euskal errealitatearen nazioarteko ezagutzari egindako ekarpena ere.
1937ko bonbardaketaren ondoren Ameriketako Estatu Batuetara emigratu zuen Gernikako familia baten alabak Zientzia Politikoak eta Hezkuntza ikasi zituen Boiseko Unibertsitatean, eta Latinoamerikako Politikan master bat egin zuen Montevideoko Unibertsitatean. 2000. urtean London School of Economicsen doktoratu zen, Amerika, Europa eta Ozeaniako komunitateetan euskal nortasunari buruzko tesi bat defendatuta.
Nevadako Unibertsitateko (Reno) Euskal Ikasketen Zentroko zuzendaria izan da, eta eskolak eta hitzaldiak eman ditu bertan, eta baita Stanford eta Boiseko unibertsitateetan ere. Hamaika herrialdetan egin ditu ikerketak (Australian, Argentinan, Txilen eta Filipinetan, besteak beste) eta euskal diasporari buruzko datu-base zientifiko osoena sortu du, bai bolumenari bai kalitateari dagokionez.
Totoricagüena bibliografia zabal baten egilea da. Bertan, 800 orrialde baino gehiago daude euskal-estatubatuar esperientziari buruz, eta ehunka argazki emigratu zuten familien bizitza eta bizipenei buruz. Epaimahaiak Euskal Herriko eta Ameriketako erakunde eta enpresen arteko bitartekaritza lana ere saritu nahi izan du, Ibarretxe lehendakariaren gobernuan Think Tank Pentsamendua: Basque Global Initiatives izenarekin ezagutu zena.
Gaur egun, Boise eta Bilbo artean bizi da, eta kultura anitzeko ikerketan eta kultura- eta merkataritza-izaerako nazioarteko harremanetan espezializatutako bi aholkularitza-enpresa ditu.
2014az geroztik, Manuel Lekuona saria Euskal Komunitate Globalaren bozketa irekiaren bidez erabakitzen da, eta Eusko Ikaskuntza, Etxepare Euskal Institutua, Barandiaran Fundazioa eta Euskalerriaren Adiskideen Elkartea kultur erakundeetako ordezkariek osatutako epaimahai batek baliozkotzen du.
Saria (Remigio Mendibururen brontzezko eskultura bat) 2026ko udaberrirako aurreikusita dagoen ekitaldi publiko batean emango diote.
Manuel Lekuona saria jaso dutenen artean, besteak beste, hauek daude: Juan Mari Beltran, Iñaki Martínez de Luna, Enkarni Genua, Xabier Amuriza, Mari-Jose Azurmendi eta Jorge Oteiza.
Zure interesekoa izan daiteke
Miguel Angel Montes, Iruña Okako alkatea: "Ez da kalte pertsonalik ezta materialik izan, dena kontrolpean dago"
Gauerdia pasata, Iruña Okan epizentroa duen 4 graduko lurrikara batek Araba astindu du. Miguel Angel Montes alkateak berak adierazi duenez, ez da inolako kalterik izan herrian. Gainera, alkateak lasaitasuna helarazi du, Eusko Jaurlaritzako eta Arabako Foru Aldundiko adituen txostenak eta ondorioak jasotzeko zain.
Gutxienez lau pertsona hil dira Tenerife hegoaldean, itsas kolpe baten ondorioz
Gainera, desagertuta jarraitzen du oraindik pertsona batek, eta bilaketa lanek aurrera jarraitzen dute.
Sokonuskoa, kakao mexikarretik eta gozogile bilbotarren eskutik jaiotako turroia
Bizkaiko gozotegiak galtzak bete lan dabiltza Gabonetako gozokirik esanguratsuenetako bat prestatzen: sokonuskoa, 300 urte baino gehiagoko historia duen Bilbon egindako turroia. Mexikoko Santa Ana de Soconusco herritik datorkio izena, XVII. mendean bilbotar batek kalitate bikaineko kakaoa aurkitu zuenean.
Jaurlaritzak ohi baino bentzeno-maila altuagoa antzeman du Muskizen, baina esan du osasunerako "segurutzat" jotzen diren mailak direla
Joan den ostiralean, Petronorrek jakinarazi zuen isuria izan zuela Bizkaiko findegiko gasolina-depositu batean, eta berehala ezarri zituzten beharrezko kontrol-neurriak.
Pertsona bat hil da AP-15 autobidean, Castejonen izandako istripu batean
Azken 15 urteetako hildako kopururik handiena utzi du urteak Nafarroan, eta oraindik ez da amaitu. Jada 45 dira aurtengo hildakoak.
Antonio Aretxabala: "Euskadiko historiako lurrikararik handiena izan da"
Iruña Okan epizentroa duen 4 graduko lurrikara batek Araba astindu du astelehen honetan, abenduaren 8an. Radio Euskadin egindako elkarrizketa batean, Antonio Aretxabaleta geologo eta dibulgatzaile zientifikoak adierazi duenez, mugimendu sismikoa Euskadiko historiako handiena izan da. Gainera, lurrikarak agerian utzi du Araban orain arte ezezaguna zen faila bat dagoela. Zientzialariak nabarmendu duenez, ziur aski 1 eta 2 km arteko luzera izango du. Hala ere, oraindik atea irekita utzi behar zaio etorkizuneko ikerketei.
Etxerik gabeko 1.500 lagunek baino gehiagok egiten dute lo egunero kalean Euskadin, 2022an baino bi aldiz gehiagok
Horietako 10etik 7 hiru hiriburuetan bizi dira. Gainera, beste 2.700 etxegabe daude, baina gaueko harrera-zentroetan edo aterpetxeetan lo egiten dute. Gehienak gizonezkoak dira, eta atzerritarrak 10etik 8tan. Erdiak dio dirua edo ondasunak lapurtu dizkiotela, 10etik 4k irainak edo mehatxuak jasan dituela, eta 10etik 3k fisikoki eraso egin dietela.
4 graduko lurrikara batek Araba astindu du, kalterik eta zauriturik eragin gabe
00:10ean izan da lurrikara eta epizentroa Iruña Okan izan du; milaka pertsona esnatu ditu gaur goizaldean Araban. Ez du kalterik eragin eta ez da erreplikarik espero, SOS Deiaken arabera.
Biriatuko ordainlekua itxita egongo da asteartetik asteazkenerako gauean, A-63 errepideko obrak direla eta
Abenduaren 9an itxiko dute, 21:00etan, eta 10ean irekiko dute berriro, 06:00etan. AP-8tik Lapurdirako noranzkoan doazen ibilgailu eta kamioiak Irunen atera beharko dira.
Gizon bat larri zauritu da Iruñeko Aranzadiko komentu abandonatuan, eskailerako zulotik erorita
Iruñeko Udaltzaingoak ingurua hesitu du eta erorikoaren arrazoiak ikertzen ari da.