Bermeoko Jose Done ikastetxeko sexu-abusuen biktimak erreparazioa lortzen hasi dira, prozesua hasi eta ia lau urtera

70eko hamarkadaren amaieran eta 80ko hamarkadaren hasieran Bermeoko Jose Done ikastetxean sexu-abusuak jasan zituztela salatu zuten biktimetako hiruk erreparazio-prozesua amaitzea eta kalte-ordaina jasotzea lortu dute.

Ikerketa- eta erreparazio-prozesu luze baten ondoren, barkamen-eskaera, kalte-ordaina eta, behar izanez gero, tratamendu psikologikorako finantzaketa jaso dituzte.

Hiru urte eta zortzi hilabete geroago, EITBri bidalitako adierazpen batean, amaitutzat eman dute prozesua eta "azkenean egia ezagutu dela" diote. Halaber, "eskerrak" helarazi nahi izan dizkiete bide honetan alboan izan dituztenei, "entzun eta babestu gaituzten guztiei".

Sexu-abusu horien kasua 2022ko otsailean ezagutu zen, EITBk, ikerketa baten ondoren, Bilboko Elizbarrutian zenbait emakumek jarritako salaketaren berri eman zuenean. 1979tik 1981era bitartean ikastetxeko zuzendaria izan zenak sexu-erasoak egin zizkiela salatu zuten eta, harrezkero, barnean "mina" sentitzen zutela eta gizon horrek "nazka" ematen ziela adierazi zuten. Biktimek 8 eta 10 urte inguru zituztenean zuzendariak egiten zizkien ukituen eta musuen berri eman zuten eta erasoak pribatuan zein beste ikasle batzuen aurrean gertatzen zirela jakinarazi zuten.

Egun gutxiren buruan, biktima gehiagok egin zuten bat salaketa horiekin. Bermeon, guztira, 16 izan ziren. Horietako batzuek, gainera, eskolako beste irakasle batzuk gertakari horien jakitun zirela eta, beraz, ikastetxe barruan konplizeak zeudela salatu zuten. 

Bide judizial arrunta ere aktibatu zuten biktimek, Ertzaintzaren aurrean salaketak jarrita, baina delituak preskribatuta zeuden. 

Hilabete batzuk geroago, erlijioso horrek Santutxuko (Bilbo) Berrio-Otxoa ikastetxean ere abusuak egin zituela jakinarazi zuen EITBk, hiriburuko biktima batzuen testigantzaren bidez. Bermeon egon ondoren, Santutxuko ikastetxera bidali zuten, eta 1982 eta 1988 urteen artean OHOko tutore eta zuzendari izan zen.

Gaitzespen adierazpenak

Salaketa hauen guztien ondorioz, Kristau Instrukzioko Anaien Institutuak (Menesiarrak) adingabeei egindako abusuak gaitzetsi zituen eta "sortutako sufrimenduagatik barkamena" eskatu zuen, nahiz eta ez zuen Bermeoko ikastetxea berariaz aipatu.

Bestalde, Bermeoko Udalak adierazpen instituzional bat onartu zuen aho batez, salatu ziren abusu "larriak eta onartezinak" gaitzesteko, eta erakundeei eskatu zien neurriak hartzeko.

"Gorabeheradun" prozesua

Bilboko Elizbarrutiak salaketak ikertzeko eta biktimei erreparazioa emateko prozesua hasi zuen eta 2022ko abenduan gaia Vatikanora iritsi zen. Biktimen aitortzen dutenaren arabera, "gorabehera asko" izan dituan bidea izan da. Besteak beste, ikerketako arduradunekin izan zuten bileretako batean, akusatuak gertatutakoa aitortu eta barkamena eskatzen zuen bideo bat erakutsi zien modu pribatuan. Biktimentzat, ordea, keinu hori ez zen nahikoa, eta barkamena publikoko eskatzeko galdegin zuten. 

Hiru urte eta zortzi hilabete geroago, ordea, amaitutzat eman dute prozesua eta "azkenean egia ezagutu dela" diote. Halaber, "eskerrak" helarazi nahi izan dizkiete bide honetan alboan izan dituztenei, "entzun eta babestu gaituzten guztiei".