Erabakitzeko eguna heldu zaie eskoziarrei
Ezbaian dauden boto-emaileek eta, nahiz eta politikariek beraien botoa ez bilatu, Eskozian bizi diren atzerritarrek izan dezakete gaur garaipenaren gakoa; izan ere, erreferendum estua espero da eta boto bakar batek guztia erabaki dezake.
Kanpaina amorratu eta parekatu bat bukatu eta gero, asteazken honetan argitaratutako azken hiru inkestek ezetzari ematen diote garaipena. Independentziaren kontrakoak boto-emaileen % 52 dira, inkesta horien arabera.
Hala ere, The Scotsman, Daily Mail eta Daily Telegraph egunkariek argitaratutako inkestek ez dituzte ezbaian dauden boto-emaileak kontuan hartu. Ezbaiko botoak % 14 eta % 8 artean izan daitezke eta azken emaitza erabaki dezakete.
"Bizitzan aukera bakarra" izan daitekeena aprobetxatzeko eskatu die Alex Salmond Eskoziako lehen ministroak herritarrei kanpainaren amaieran.
"Historiaren orrialdeetan gure arrastoa uzteko abagune bikaina da. Herrian barna ibili naiz kanpaina ugaritan, baina sekula ez dut horrelako esperientziarik bizi, ez dut inoiz horrelako aktibismo politikorik ikusi", adierazi du Salmondek Perthen, Eskoziako erdialdean.
Parte-hartze historikoa
Ostegun honetako erreferendumean parte-hartze historikoa izango da, % 80 ingurukoa. Markak hautsi eta 4,28 milioi hauteslek izena eman dute botoa eman ahal izateko. 16 urtez gorako herritarren % 97k eman dute izena.
2.608 hautesleku eta 5.579 mahaiak 07:00etan zabalduko dituzte (ordubete gehiago Iberiar penintsulan) eta 22:00etan itxiko dituzte. Bi aldeetako boluntarioek ikuskatuko dute deialdia. Era berean, segurtasun indarrek dispositibo berezia prestatu dute normaltasuna bermatzeko.
Baiezkoaren aldekoak Edinburgon. Argazkia: EFE
Hauteslekuak itxi eta gero, aurreneko datuak plazaratzeko gutxienez hiru ordu beharko dituzte arduradunek.
Hiri handietako emaitzak, Glasgowko edo hiriburuko emaitzak, alegia, ez dituzte ostiraleko 05:00ak aldera arte argitaratuko. Orduan garailea forma hartzen hasiko da.
32 barrutietako zenbaketa bukatu eta gero, eskoziarren behin betiko erabakiaren berri emango du Mary Pitcaithly zenbaketaren arduradun nagusiak.
EAJren ordezkaritza Edinburgon
EAJk, Kataluniako CDCk eta Flandriako Nieuw-Vlaamse Alliantiek (N-Va) manifestu bateratu bat adostu eta irakurri dute Edinburgon. Andoni Ortuzar EBBko presidenteak irakurketan parte hartu du. Horrela, Eskoziako herriari eta herritarrei zorionak eman dizkiete, ostegun honetan "herri gisa duten eskubidearen arabera, aske eta demokratikoki Eskoziaren etorkizuna erabakiko baitute".
Era berean, "Erresuma Batuko alderdi unionisten zentzua eta sentiberatasuna" txalotu eta aintzat hartu du manifestuak; izan ere, "Eskoziaren etorkizuna eskoziarrek erabaki behar dutela naturaltasunez onartu dute".
EAJk jakitera eman duenez, testua Edinburgoko Gazteluaren aurrean irakurri dute, Ortuzar eta Aleix Sarri CiUko ordezkaria bertan zirela.
Motozale bat Klimanrocken. Argazkia: EFE
Eguerdian, Ortuzarrek, Iñaki Goikoetxeak, Joseba Aurrekoetxeak, Aitor Olaizolak eta Jose Maria Etxebarria EAJren Atzerri Batzordearen arduradunak osatutako ordezkaritza jeltzalea David McCrone Edinburgoko Unibertsitatearen Zientzia Politikoko Unibertsitateko buruarekin bildu da. Eusko Legebiltzarreko Autogobernuaren batzorde txostengilean parte hartu behar du McCronek.
Ortuzarrek bertan adierazi duenez, Espainiako Gobernua, PP eta PSOE ere Edinburgon egon beharko lirateke, ez bakarrik alderdi abertzaleak, Eskoziako prozesuaren "normaltasunaz eta demokraziaz ikasi" beharko luketelako.
EH Bildu
Pello Urizar EAko idazkari nagusiaren hitzetan, erreferendumaren emaitza bata ala bestea izan, "Eskoziak dagoeneko irabazi du, herritarrek etorkizuna demokratikoki erabaki ahal izango dutelako, inongo betorik eta mugarik gabe".
"EBn prozesu soberanista bat demokratikoki azkeneraino eramateko baldintzak badirela erakutsi du Eskoziak", esan du Urizarrek. Eskoziako erreferenduma egin ostean, "Euskal Herrikoa laster errealitate bat izango da", erantsi du.
Albiste gehiago mundua
Honakoa da NATOko herrialdeen gastu militarra: AEBena ere ez da % 5era iristen
Herrialde bakar bat ere ez dago BPGren % 5etik gertu. Izan ere, herrialde gehienak ez dira % 3ra ere iristen, eta askok ez dute % 2 gastatzen, Ukrainako gerraren ondoren konpromiso hori hartu bazuten ere.
Jeff Bezos Amazonen jabearen ezkontzako gonbidatuak Veneziara iristen hasi dira, bizilagunen protesta artean
Jeff Bezos handiki estatubatuarraren eta Lauren Sanchez aurkezle ohiaren ezkontzak bizilagunen protestak piztu ditu Venezian. Hiria aberatsen zerbitzura dagoen "luxuzko erakusleiho" bihurtu dela salatzen dute. Bizilagunen (49.313) eta ostatu-plazen (49.176) ia kopuru berarekin, 2017tik biztanleria % 7 murriztu da, bisitarien hazkundearen proportzio berean.
Trumpek Espainiako produktuei ezarritako muga-zergak areagotzeko mehatxua egin du, Defentsarako gastua % 5era igo ezean
AEBko presidenteak ziurtatu du Espainiarekin merkataritza akordio berria negoziatuko duela, Pedro Sanchezek gastu militarra % 5era igotzeari uko egin diolako, NATOko bileran estatu guztiek adostatukoaren kontra.
Sanchezek berretsi du Espainiak ez duela BPGaren % 2,1 baino gehiago Defentsara bideratuko
Mark Rutte NATOren idazkari nagusiak berak onartu du Espainiarekin "ados daudela ados ez daudela esatean" Defentsara bideratutako gastua igotzea dela eta.
Ruttek uste du aliatuek onartuko dutela defentsa gastua % 5era igotzea, eta Espainiak ez duela goi-bilera arriskuan jarriko
Donald Trump AEBko presidenteak NATOko batzarraren mahai gainean jarriko du defentsa gastua handitzeko beharra. Espainiako Gobernua, baina, eztabaidaren erdigunean dago, ohartarazi baitu ez duela gastu militarra igoko.
NATOren afaria, irudi batean: Sanchez eta Trump elkarrengandik urrun eta Zelenski traje beltzez jantzita
Sanchezek eta Trumpek bat egin dute lehen aldiz Herbehereetako errege-erreginek Huis ten Bosch jauregian egindako afarian, defentsarako gastua handitzeak eragindako polemikaren ostean. Afariko beste protagonista Zelenski izan zen, traje beltzez jantzita agertu baitzen.
Suitzako glaziarrak Gruyere gazta baten gisa zulatuta, klima aldaketaren ondorioz
Larrialdi klimatikoaren ondorioz, glaziarrak gero eta bizkorrago ari dira urtzen. Elurra urrituz eta tenperaturak berotuz doaz, eta glaziarrek dinamismoa galtzen dute. Izotz masa handi-handiak gutxiago mugitzen dira, eta, geldirik, urtu egiten dira.
Albiste izango da: Israelen eta Iranen arteko su-etena, NATOren goi-bilera Hagan eta orain.eus-en aurkezpena
Gaurkoan albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Israelek laguntza jasotzeko zain zeuden beste 49 pertsona hil ditu Gazan
Hala, Israelgo Armadak gutxienez 410 palestinar hil ditu maiatzaren 28tik GHF fundazio polemikoak antolatutako banaketa guneetan, eta beste 93 hil dira NBEk eta gobernuz kanpoko beste erakunde batzuek banatutako laguntza urria eskuratzen saiatzen ari zirenean.
NATOk "Espainiarekin arazo bat" duela esan du Trumpek Hagako goi-bilera hasi baino lehen
Horrela, agintari estatubatuarrak Espainiaren gastu maila kritikatu du. Gainera, Trumpek NATOren 5. artikulua esplizituki babestea saihestu du, kideen elkarrekiko defentsa klausula, hain zuzen ere.