AEB armak kontrolatzeko itun batetik ateratzea erabaki du Trumpek
Ameriketako Estatu Batuak (AEB) Europako Segurtasun eta Lankidetza Erakundearen Zeru Irekien Itunetik ateratzea erabaki du Donald Trump AEBko presidenteak, Errusiak akordioa behin eta berriro urratu duela iritzita. Gaur egun, 34 estatuk parte hartzen dute armak kontrolatzeko itun horretan, eta sei hilabete barru gauzatuko da Trumpen erabakia.
Agintariek duela ia hiru hamarkada negoziatu zuten Zeru Irekien Ituna, eta 2002tik dago indarrean. Zehazki, estatu kideei beste estatu kide baten lurraldearen edozein eremu airetik ikuskatzeko baimena ematen die, hegazkin batetik argazkiak egiteko aukera emanez.
Ituna armen erabilera nazioartean kontrolatzeko inoiz egin den ahalegin handienetakoa da, indar eta jarduera militarretan gardentasuna sustatzeko helburuarekin. Besteak beste, AEB, Errusia, Kanada eta ia Europar Batasun osoa daude itun horren sinatzaileen artean, Espainia barne.
Alabaina, AEB kexu da aspalditik, Errusiak akordioa urratzen duela esanez; izan ere, Trumpen arabera, Errusiak akordioa urratzen du, herrialde horren ariketa militarrak airetik ikuskatzea galarazten duelako, eta ez duelako baimentzen AEBren ustez Europara irits daitezkeen arma nuklearrak izan ditzakeen hiriak airetik ikuskatzea.
The New York Times egunkariaren arabera, gainera, AEBko inteligentzia zerbitzuak uste du Errusiak zibererasoen aurrean ahulagoak izan daitezkeen herrialdeen funtsezko azpiegiturak identifikatzeko baliatzen dituela herrialde horien gaineko hegaldiak.
2019ko ekainean, AEBren eta Errusiaren irismen labur eta ertaineko misil nuklear eta misil konbentzional guztiak deuseztatzea helburu zuen Tarteko Mailako Indar Nuklearren Itunetik (INF, ingelesezko sigletan) ateratzea erabaki zuen Trumpek, eta, ondorioz, Moskuk gauza bera egin zuen. Horrek areagotu egin zuen armak erabiltzeko tentsioa handitzeko beldurra.
Zure interesekoa izan daiteke
Belémek 57 lider batuko ditu multilateralismoaren krisian dagoen giroari buruz eztabaidatzeko
Ostegun eta ostiral honetan, munduko ordezkari nagusiek COP30 izango denaren bidea markatuko dute.
Hamar zauritu Frantziako Oleron uhartean, nahita egin omen den harrapaketa batean
Gizon bat atxilotu dute Oleron uhartean, Frantziako mendebaldeko kostaldearen parean, hainbat pertsona "nahita" harrapatu baititu. Arroxelako Fiskaltzak jakinarazi du ikerketa abiatu duela hilketa-saiakeragatik, eta terrorismoaren aurkako fiskaltzak ez duela kasua bere gain hartu "oraingoz".
Putinek proba nuklearrei berrekiteko aukera aztertzeko eskatu die gobernukideei
Donald Trumpek arma nuklearrekin probak egiteko aukera planteatu ostean iritsi da iragarpena. Errusiako presidenteak esan du bere herrialdeak zorrotz betetzen duela proba horiek ez egiteko politika, "beste herrialdeek gauza bera egiten duten bitartean".
2040rako CO2 isurketak % 90 murriztea adostu dute EBko herrialdeek, baina malgutasunez
EBko herrialdeetako ministroek adostutako helburu lotesle horri esker, atzerriko karbono-kredituak erosi ahal izango dira isuriak murrizteko helburuaren betetzeko (% 5). Brasilen izango den COP30 Klima Aldaketari buruzko Nazio Batuen Goi-bilera hasi baino ordu gutxi batzuk lehenago egin dute akordioa.
Albiste izango dira: Zohran Mamdaniren garaipena New Yorken, Donostiako masajistaren aurkako epaia eta Dani Alvarezek Euskal Kazetarien Saria jasoko du
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Nor da Zohran Mamdani, Trumpen amesgaizto berria?
34 urterekin, Mamdani alderdi demokrataren barruko olatu aurrerakoia, kultura aniztasunaren aldekoa eta ezkerzale berriaren izarra da. New Yorkeko alkate berriak boto gazte eta multikulturala bereganatzea lortu du, etxebizitza eskuragarrian eta ezker demokrataren berrikuntzan oinarritutako mezuari esker.
Mamdanik hauteskundeak irabazi ditu New Yorken eta "gizadiarentzat hobea den egun baten egunsentia" agindu du
Zohran Mamdani demokrata New Yorkeko historiako lehen alkate musulmana izango da, botoen % 50 baino gehiago eskuratuta. "Hiri berpiztu bat" gidatuko duela eta "islamofobia eta antisemitismorik gabe" denontzat gobernatuko duela agindu du.
Dick Cheney AEBko presidenteorde ohia hil da, 84 urterekin
George W. Bushen Gobernuko bigarrena Defentsa Saileko buru ere izan zen, eta garai batean Alderdi Errepublikanoaren zutabeetako bat.
Zohran Mamdani, New Yorkeko eraberritze aurrerakoia gorpuzteko prest dagoen gizona
34 urterekin, Mamdanik Alderdi Demokratako olatu aurrerakoi, kulturaniztun eta ezkertiar berria irudikatzen du, eta astearte honetako New Yorkeko Alkatetzarako hauteskundeak irabazteko faborito argia da. Bere alderdiko liderren babes argirik ez duen arren, ezkerrera biratu eta izaera sozialeko politika publikoen egarri diren gazteen babesa du.
500 milioi haur baino gehiago bizi dira gatazka armatuen eremuetan
Save the Children gobernuz kanpoko erakundearen arabera, 2024an 520 milioi adingabe baino gehiago bizi ziren gatazka-guneetan. Afrika da eskualde kaltetuena: kontinente horretako haur guztien % 32 indarkeria armatuaren eraginpean bizi dira. 2024an, egunero, batez beste, 78 haur erailketen, bahiketen, sexu-erasoen eta mutilazioen biktima izan ziren, besteak beste.