Kazakhstango krisiak ekialde-mendebalde blokeak utzi ditu berriro agerian

Europar Batasunak eta NATOk herritarren segurtasunean jarri dute azpimarra; baina Errusiak, Txinak eta Bielorrusiak Astanako Gobernua defendatu dute segurtasunaren izenean.

Von der Leyen y Macron, en rueda de prensa. Foto: EFE — Von der Leyen eta Macron, prentsaurrekoan. Argazkia: EFE

agentziak | eitb media

2022/01/07 - 15:05

Azken eguneratzea

2022/01/07 - 20:43

Ursula Von der Leyen Europar Batzordeko presidenteak eta Emmanuel Macron Frantziako estatuburuak dei bateratua egin dute ostiral honetan, Kazakhstanen izaten ari den indarkeria amaitzeko, eta adierazi dute prest daudela euren laguntza eskaintzeko. Europar Batasunean Frantziaren presidentetza berria dela eta eskainitako prentsaurrekoan eman dituzte adierazpenok.

Von der Leyenek adierazi duenez, "herritarren eskubideak eta segurtasuna oinarrizkoak dira eta bermatu behar dira". Hori dela eta, "indarkeria eteteko" deia egin du, eta azpimarratu du Europar Batasuna "laguntzeko prest" dagoela.

Macronek ildo beretik hitz egin du, eta azaldu du "kezkatuta" eta "erne" daudela. Gaineratu du mobilizatzeko prest daudela, "testuinguru erabat berri honetan aktibo izateko".

NATO eta EB

Javier Colomina NATOren Hego Kaukaso eta Asia Erdiguneko ordezkari berezia oso kezkatuta agertu da gertakariengatik, eta lasaitasunerako eta elkarrizketarako deia egin du, giza eskubideak bete daitezen.

Bien bitartean, Josep Borrell Europar Batasunaren Atzerri Politikarako Europar Batasuneko Goi Ordezkariak krisia arintzeko babesa helarazi dio Kazakhstango Gobernuari, zibilen "segurtasuna" errespetatzeko deiarekin batera.

Errusia, Bielorrusia eta Txina

Bestalde, Vladimir Putin Errusiako presidenteak telefonoz hitz egin du Kasim Jomart Tokayev Kazakhstango presidentearekin, Armeniako, Bielorrusiako eta Kirgizistango buruzagiekin egin duen moduan, gatazkaren inguruan hitz egiteko.

Kremlinek ohar batean azaldu duenez, Putinek Alexander Lukashenko Bielorrusiako presidentearekin, Nikol Pashinian Armeniakoarekin eta Sadir Japarov Kirgizistango estatuburuarekin hitz egin du.

Dimitri Peskov Kremlinen bozeramaileak adierazi du Segurtasun Kolektiborako Tratatuaren Erakundeak (NATOren parekoa baina errepublika sobietar ohiekin) 250 soldadu inguru zabaldu dituela Kazakhstanen, eta horregatik jarri direla harremanetan.

"Kazakhstango egoera aztertu zuten agintariek, nazioarteko terrorismoari aurre egiteko, ordena publikoa zaintzeko eta herritarren segurtasuna bermatzeko Segurtasun Kolektiborako Tratatuaren Erakundeak dituen konpromisoen baitan", azaldu du.

Lukashenkoren ustez "kezkagarria" da Kazakhstango mobilizazio oldea, eta militar bielorrusiarrak bidali izana defendatu du, helburu bakarra "bakea berrezartzea" delako, ustez Mendebaldeak sustatutako krisiaren aurrean.

Txinako Gobernuak albo batean utzi du Kazakhstango krisi sozial eta politikoaren aurrean hasieran erakutsi zuen zuhurtzia, eta argi eta garbi agertu da Tokayev presidentearen alde, bai manifestarien aurkako errepresioan, bai inguruko herrialdeen inplikazio militarrari dagokionez.

Xiren susmoa da gasaren garestitzeagatik piztutako mobilizazioen atzean kanpoko eragileak daudela, ezegonkortasuna areagotu nahi dutenak.

Horregatik, Txinak babesa eman die Kazakhstango agintariei "kaosa lehenbailehen amaitzeko", adierazi du Wang Wenbin Txinako Atzerri Ministerioaren bozeramaileak.

Gobernuz Kanpoko Erakundeak

Hugh Williamson Human Rights Watcheko (HRW) ordezkariak Twitterren ohartarazi du Tokayeven aginduak "heriotza gehiago egoteko arriskua nabarmen handitzen" duela, eta Poliziak eta Armadak indar hiltzailea saihestu beharko luketela Gobernuaren aurkako protestak gelditzeko.

Asia Erdigunerako Amnistia Internazionalaren zuzendariak, Marie Struthersek, berretsi du segurtasun indarrek abisu "argia" eman behar dutela tiro egin aurretik, eta salbuespen bakarra beste bizitza batzuk arriskuan daudenean gertatzen dela. Bestela, "pertsona errugabeak hiltzeko edo larri zauritzeko arriskua handitzen da".

Protestak Kazakshtanen

Bere aldetik, Kasim-Yomart Tokáyev Kazakshtango presidentea nazioari zuzendu zaio eta, baietsi duenez, manifestarien aurka "hiltzeko asmoz tiro egiteko" agindua eman zien poliziei, horien aurkako erresistentzia azaltzen bazuten.

Urtarrilaren 2an piztu ziren protestak gas likidotuaren prezioen igoeraren aurka, hori baita herrialdean erabiltzen duten erregai nagusia, eta istiluak eragin zituzten asteartean eta asteazkenean, egoitza administratiboen hartzea eta bandalismo ekintza larriak ekarri zituztelarik.

Albiste gehiago mundua

Kfar Aza (Israel), 07/10/2025.- Smoke rises as a result of an Israeli strike on the outskirts of Gaza City as seen from the Israeli side of the border, 07 October 2025. October 07 marks two years since the Palestinian militant group Hamas launched a surprise attack on Israel, taking dozens of hostages and killing nearly 1,200 people. In response, Israel began its war on Gaza, which has killed more than 66,000 people, displaced millions and destroyed the Palestinians enclave. EFE/EPA/ATEF SAFADI

Ayestaran: "Asteazkenean AEBko bitartekariak batuko dira bake negoziazioetara, eta egun garrantzitsua izango da"

Israelen eta Hamasen arteko zeharkako elkarrizketen lehen bi egunetako giroa "positiboa" izan dela azaldu dute gertuko iturriek. Bihar, asteazkena, AEBko eta Turkiako bitartekariak batuko dira negoziazioetara, eta egun "garrantzitsua" izango dela diote adituek. Hainbat hedabideren arabera, baliteke ostegun edo ostiralean behin behineko akordio bat izatea mahai gainean, eta hori, Donald Trump presidente estatubatuarrak iragarriko luke. Bideoan, Mikel Ayestaran kazetariaren kronika.

GAZA CITY (---), 06/10/2025.- Palestinians move at Al Saraya square as smoke rises following Israeli air strike in Tal Al Hawa nighbourhood during an Israeli military operation in Gaza City, Gaza Strip, 06 October 2025. According to the UN around 90 percent of the population or 1.9 million people in Gaza have been displaced since the start of the conflict. More than 67,000 Palestinians have been killed in the Gaza Strip since October 2023, according to the Palestinian Ministry of Health, and about 1,200 Israelis have been killed since the launch of an Israeli military campaign in response to a cross-border attack by Hamas on 07 October 2023. EFE/EPA/MOHAMMED SABER

AEBko eta Turkiako bitartekariak asteazken honetan batuko dira Gazako bake negoziazioetara

Orain arteko elkarrizketen diskrezioa erabatekoa bada ere, gertuko iturriek baieztatu dute giroa "positiboa" dela. Egiptoko hainbat hedabidek zabaldu dutenez, baliteke ostegun edo ostiralean behin behineko akordio bat izatea mahai gainean.

Aitor Zabalgogeaskoa: "Egoera antzekoa da Gazan, baina janari gehiago sartzen ari da azken egunetan"

Oso gutxi dira Gazan sartu daitezkeen atzerritarrak. Aitor Zabalgogeaskoa Getxoko medikua da horietako bat. Mugarik Gabeko Medikuak elkarteko koordinatzailea da eta bigarren aldiz laguntza ematera joan da Gazara. Ospitaleetan bizi duten egoera kontatu dio EITBri.

Illarramendi, de 46 años y natural de Zarautz, fue secuestrado el 7 de octubre de 2023 junto a su mujer Dafna, durante el asalto por tierra, mar y aire perpetrado por Hamás provocó unos 1400 muertos y cerca de 5400 heridos

"Loratu egin behar gara, orain arte egindakoak, bestela, ez du ezertarako balioko"

Kissufim kibbutzean Hamasek hildako Ivan Illarramendi zarauztarraren aita-amaginarrebekin bildu gara, haren hilketaren bigarren urteurrenean. "Zauria ez da inoiz itxiko", adierazi du Dani Garcovich Illarramendiren aitaginarrebak.

Hamasek dioenez, U-7ko erasoa egin eta Israelek Gazan erasoaldia abiatu eta bi urtera, "borrokak jarraitu" egiten du

Adierazi duenez, erasoek "itzalak proiektatzen jarraitzen dute maila politikoan eta militarrean, eskualdean eta munduan". "Bi urteko samina, bidegabekeria, zapalkuntza, sufrimendu handia eta kostu handiak; erresistentziaren begiek, berriz, Jerusalemen, Al Aksako meskitaren eta Palestina osoaren askatasunari begira jarraitzen dute", azpimarratu du, eta "atzerriko okupatzaileei aurre egiteko orduan herrialdeko seme-alaben ausardia" goraipatu du.

NIMES (France), 07/10/2025.- Gisele Pelicot (L) accompanied by her son Florian Pelicot (R) attends an appeal trial at the Gard criminal court, in Nimes, France, 07 October 2025. An appeal trial involving one of the defendants sentenced in the mass rapes committed against Pelicot, will be heard by the court from 06 through 09 October. (Francia) EFE/EPA/GUILLAUME HORCAJUELO

Gisele Pelicotek auzitegira itzuli behar izan du, bortxatzaileetako batek helegitea aurkeztu baitu

Dominique Pelicoten eta dozenaka akusaturen aurkako epaiketa hasi zenetik urtebete baino gehiago igaro denean, akusatuetako baten apelazioa ebatzi beharko du Nimes hiriko epaile batek. Akusatuak bederatzi urteko espetxe-zigorra jaso zuen eta helegitea aurkeztu duen bakarra izan da.

FOTODELDÍA - ATENAS, 06/10/2025.- La activista sueca Greta Thunberg levanta el puño al llegar entre 134 ciudadanos de 15 países europeos de la Global Sumud Flotilla, en Spata, cerca de Atenas, Grecia, el 6 de octubre de 2025. EFE/YANNIS KOLESIDIS

Greta Thunberg "aztoratzailea" dela esan du Trumpek, eta ekintzaileak, ironiaz, haserrea kontrolatzeko aholkuak eskatu dizkio AEBko presidenteari

Thunbergi "medikuarenera joatea" gomendatu dio AEBko presidenteak. Ekintzailea Israeletik atera dute, Gazarako flotillan parte hartu ostean.

Israelen eta Hamasen arteko lehen negozioazioak "positiboak" izan dira

Bilerak astelehenean hasi ziren, Egiptoko Xarm el-Xeikh bainuetxean, Itsaso Gorrian, Trumpen proposamenaren lehen fasea ezartzeko mekanismoak eta xehetasunak adosteko. Proposamenaren arabera, Hamasek bahitu guztiak askatuko ditu, Israelek ehunka palestinar aske uztearen truke.

Albiste izango dira: Gaza bi urteren ondoren, Gobernu Irekirako Aliantzaren goi-bilera eta aurreakordioa Gasteizko lorezainen gatazkan

Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.

Rock kontzertua eman du Mileik Argentinan, ekaitz politikoaren erdian

Euforia nagusi, Argentinako presidente Javier Mileik rock kontzertu bat eskaini du Buenos Airesen, bere gertukoekin eta jende gazte askorekin batera. Bere Gobernuak eta bere alderdiak agertoki politiko eta ekonomiko konplexu bati egin behar diote aurre urriaren 26ko hauteskunde legegileen atarian. Ikuskizuna, artista ezagunen kantuak jo dituzte, Mileik idatzitako liburu bat aurkeztu aurretik, 'La Construcción del Milagro' izenekoa. Movistar Arenan izan da, Argentinako hiriburuko espazio ezagunean, bertako eta nazioarteko artista garrantzitsuak hartzen dituena.