Afganistan
Egun hauetan urte bat bete da Estatu Batuek Kabultik ihes egin zutenetik. Munduko armada indartsuena, atzean uzten zuenari begiratu gabe arrapataka hegazkinetara igo zen, okupazio urtetan lankide izandakoei jaramonik egin gabe, talibanen mendekuen beldur zirenak babesik gabe utzita. 1975an Saigonen ikusitako irudiak gogora ekarri zizkiguten Kabulgo aireportukoek. Dirudienez inork, ezta jakintsu eta aditu jantzienek ere, ez zuen horrelakorik espero, hain azkar eta era harrigarri horretan, egoera irauli eta 21 urtetan ezer gertatu ez balitz bezala, irteera marrara itzultzea.
Afganistan inperioen hilobi izan dela diote historiagileek. Ziur aski hala da, baina historian zehar bertara joandako beste konkistatzaileek ez zuten estatubatuarrek egindakoaren laurdena ere egingo eta hain emaitza penagarriak izateko. Estatu Batuek eta bere aliatuek Afganistani eraso egitea erabaki zuten, bertan babesa izan zutelako Dorre Bikien aurkako atentatuak egin zituztenak, eta ziur aski eraso horiek bertan antolatu zituztelako. Talibanak botatzea eta gerra irabaztea ez zen zaila izan, baina bakea lortu eta etorkizuna antolatzea ezinezkoa bihurtu zaie ustez herrialde demokratikoa eraikitzera joan zirenei.
21 urte hauetan Estatu Batuek 2 bilioi dolar xahutu dituzte Afganistanen, 300 miloi egunean. Afganistanen inoiz izan den armada zabalena eratu zuten, arma berrienez eta eraginkorrenez hornitu zituzten bertako soldaduak. Eskolak ireki zituzten eta emakumeak gizartean dagokion lekua berreskuratzeko ahalegina egin zuten… baina guztia hondarrezko gaztelua bailitzan egun batetik bestera erori da. Bertakoen eta kanpokoen ustelkeria, gehienen konpromisu falta, sinesmena, denboraz kanpo bizi den zuzendaritza, gaur egungo lorpenak eskuratu nahi dituzten kanpotarrek bultzatuta…
Afganistan berriro bihurtu da geopolitikaren borroka leku, bertakoen oraina eta etorkizuna inori axola ez bazaio ere. Talibanek berriro bandera beltza altxatu eta astindu dute. Hasieran beste zerbait agindu bazuten ere, euren sustraietara itzuli dira, garai ilunenetara, emakumea, eskubideak eta itxaropena existitzen ez diren denboretara. Eta itxuraz irteera marrara itzuli bagara ere, askoz atzerago joan garela esan genezake, zerbait alda zitekeela sinistu, eta berez zerbait aldatu zutenak esku hutsik daudela ohartu direlako. Irakasleak, epaileak, medikuak, beste edozein gizartetan arruntak diren lanbideak izan dituzten emakumeek ihes egin behar dute, harrapatu ezkero zigorra dutelako, "normalak" izaten ausartu zirelako, zer egiteko gai diren erakutsi zutelako.
Putzu beltzetik irteten hasita gero, berriro lokatzera erortzea ez da lehengo lekura itzultzea, egindako ahaleginaren antzutasuna egiaztatzea baizik, etorkizunik ez dagoela jabetzea. Hor erruduna mendebaldea da, askatasuna agindu genielako eta zama astunegia egin zaigunean bakarrik utzi ditugulako. Eta ziur aski, han izandako jokaerak eta azaldutako irudiak eraman zuen Vladimir Putin, garaipena posible zela sinistera.
Albiste gehiago mundua
Ayestaran: "Asteazkenean AEBko bitartekariak batuko dira bake negoziazioetara, eta egun garrantzitsua izango da"
Israelen eta Hamasen arteko zeharkako elkarrizketen lehen bi egunetako giroa "positiboa" izan dela azaldu dute gertuko iturriek. Bihar, asteazkena, AEBko eta Turkiako bitartekariak batuko dira negoziazioetara, eta egun "garrantzitsua" izango dela diote adituek. Hainbat hedabideren arabera, baliteke ostegun edo ostiralean behin behineko akordio bat izatea mahai gainean, eta hori, Donald Trump presidente estatubatuarrak iragarriko luke. Bideoan, Mikel Ayestaran kazetariaren kronika.
AEBko eta Turkiako bitartekariak asteazken honetan batuko dira Gazako bake negoziazioetara
Orain arteko elkarrizketen diskrezioa erabatekoa bada ere, gertuko iturriek baieztatu dute giroa "positiboa" dela. Egiptoko hainbat hedabidek zabaldu dutenez, baliteke ostegun edo ostiralean behin behineko akordio bat izatea mahai gainean.
Aitor Zabalgogeaskoa: "Egoera antzekoa da Gazan, baina janari gehiago sartzen ari da azken egunetan"
Oso gutxi dira Gazan sartu daitezkeen atzerritarrak. Aitor Zabalgogeaskoa Getxoko medikua da horietako bat. Mugarik Gabeko Medikuak elkarteko koordinatzailea da eta bigarren aldiz laguntza ematera joan da Gazara. Ospitaleetan bizi duten egoera kontatu dio EITBri.
"Loratu egin behar gara, orain arte egindakoak, bestela, ez du ezertarako balioko"
Kissufim kibbutzean Hamasek hildako Ivan Illarramendi zarauztarraren aita-amaginarrebekin bildu gara, haren hilketaren bigarren urteurrenean. "Zauria ez da inoiz itxiko", adierazi du Dani Garcovich Illarramendiren aitaginarrebak.
Hamasek dioenez, U-7ko erasoa egin eta Israelek Gazan erasoaldia abiatu eta bi urtera, "borrokak jarraitu" egiten du
Adierazi duenez, erasoek "itzalak proiektatzen jarraitzen dute maila politikoan eta militarrean, eskualdean eta munduan". "Bi urteko samina, bidegabekeria, zapalkuntza, sufrimendu handia eta kostu handiak; erresistentziaren begiek, berriz, Jerusalemen, Al Aksako meskitaren eta Palestina osoaren askatasunari begira jarraitzen dute", azpimarratu du, eta "atzerriko okupatzaileei aurre egiteko orduan herrialdeko seme-alaben ausardia" goraipatu du.
Gisele Pelicotek auzitegira itzuli behar izan du, bortxatzaileetako batek helegitea aurkeztu baitu
Dominique Pelicoten eta dozenaka akusaturen aurkako epaiketa hasi zenetik urtebete baino gehiago igaro denean, akusatuetako baten apelazioa ebatzi beharko du Nimes hiriko epaile batek. Akusatuak bederatzi urteko espetxe-zigorra jaso zuen eta helegitea aurkeztu duen bakarra izan da.
Greta Thunberg "aztoratzailea" dela esan du Trumpek, eta ekintzaileak, ironiaz, haserrea kontrolatzeko aholkuak eskatu dizkio AEBko presidenteari
Thunbergi "medikuarenera joatea" gomendatu dio AEBko presidenteak. Ekintzailea Israeletik atera dute, Gazarako flotillan parte hartu ostean.
Israelen eta Hamasen arteko lehen negozioazioak "positiboak" izan dira
Bilerak astelehenean hasi ziren, Egiptoko Xarm el-Xeikh bainuetxean, Itsaso Gorrian, Trumpen proposamenaren lehen fasea ezartzeko mekanismoak eta xehetasunak adosteko. Proposamenaren arabera, Hamasek bahitu guztiak askatuko ditu, Israelek ehunka palestinar aske uztearen truke.
Albiste izango dira: Gaza bi urteren ondoren, Gobernu Irekirako Aliantzaren goi-bilera eta aurreakordioa Gasteizko lorezainen gatazkan
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Rock kontzertua eman du Mileik Argentinan, ekaitz politikoaren erdian
Euforia nagusi, Argentinako presidente Javier Mileik rock kontzertu bat eskaini du Buenos Airesen, bere gertukoekin eta jende gazte askorekin batera. Bere Gobernuak eta bere alderdiak agertoki politiko eta ekonomiko konplexu bati egin behar diote aurre urriaren 26ko hauteskunde legegileen atarian. Ikuskizuna, artista ezagunen kantuak jo dituzte, Mileik idatzitako liburu bat aurkeztu aurretik, 'La Construcción del Milagro' izenekoa. Movistar Arenan izan da, Argentinako hiriburuko espazio ezagunean, bertako eta nazioarteko artista garrantzitsuak hartzen dituena.