Lidergoa
Gizakia espezie nagusia omen, lankidetza bizi jardueraren ardatz nagusi bihurtu zuelako. Animalien artean ahulena izanik, besteen babesa eta laguntza behar zuen bizirik iraun ahal izateko, ugariak zeuzkan harrapakariak uxatzeko eta jakia lortzeko. Hasieran ahuldadeak eragin zuena, apurka-apurka bere indarraren adierazle nagusia bihurtu zen, eta, harrezkeroko, garapena ia mugagabea izan da. Beharrak sortutako talde horietan zuzendariak, antolatzaileak, ehiza-buruak eta gerrarako buruzagiak beti izan zituzten, baina iraunkorrak bihurtzen hasi zirenean sortu ziren arazoak, edo aldatu ziren helburuak.
Gizakion historia buruzagi horiek edo agintari nagusi horien menpeko kontalariek idatzi dute. Haiek dira protagonistak. Sarri, 100.000 soldaduen buruan zihoanaren izena bakarrik geratu zaigu, soldaduak, sukaldariak, zaldi zaintzaileak edo perratzaileak aurpegi bako irudiak bailiran. Demokrazia, justizia, parekotasuna, eskubideak eta antzerako hitzak edukia hartzen hasi ziren; erabakien ardura zabaltzen hasi zenean, gizon-emakume anonimoak hitza eta boterea eskuratzen hasi zirenean, gehiengoek hitza eta boto eskubidea lortu zuenean.
Antolatzaileak, iritzi sortzaileak ,liderrak. Aholku emaileak ezinbestekoak dira gizakiz osatutako gure gizarteek helburuak eta proiektuak izan ditzaten, norantz jo behar duten jakiteko, aukera ezberdinak izateko… Baina azken urte hauetan munduan "lider indartsuak" deitutakoak nagusitzen ari dira. Erabakiak, baliabideak eta ardurak euren esku uzteko eskatzen digutenak, ondo baino hobeto dakitelako beraiek besteoi komeni zaiguna eta hori lortzeko egin beharrekoa.
Gaur egun, munduko biztanle gehienak horrelako buruzagien aginduetara daude, baina joera ez da demokraziak ez diren lurraldetakoak bakarrik. Mendebaldeko herrialde askotako alderdi politikoetan gauza bera gertatzen ari da. Barne hauteskundeak irabazi dituenak (hauteskundeak egiten dituzten alderdietan) edo alderdiko talde nagusien oniritzia lortzen duena bihurtzen da agintari bakar, erabakien jabe, jorratu beharreko bideen erakusle eta jendearentzat, herritarrentzat, ona eta txarra zer den adieraziko diguna.
Pandemia garaian, mendebaldeko komunikabideetan eraginkortasunari buruzko eztabaida nagusitu zen. Gobernu batzuk, sistema politiko batzuk, eraginkorragoak, eta, ondorioz, egokiagoak ei ziren egoera batzuei aurre egiteko, erabakiak gutxi batzuek hartzen zituztelako, eztabaidarik ez zegoelako eta jendeak agindutakoa bete behar zuela bazekielako.
Horren aurrean, demokrazia, erabakiak askoren artean hartzeko beharra, eztabaida eta akordiorako zailtasunak zama, oztopo eta arindu beharreko lasta bilakatu ziren. Munduko bi potentzia militar handienetan "sistema eraginkor hori" gauzatu eta errotu da, eta, itxuraz, gehiengoaren oniritziaz. Potentzia nagusian gero eta nabarmenagoa da antzerako zerbait gertatzeko arriskua. Hala gertatuz gero ez dugu pentsatzeko eta erabakitzeko beharrik izango.
Zoritxar igarleek diote etorkizuna gertu dagoela.
Zure interesekoa izan daiteke
Sanchezek 615 milioi iragarri ditu Ukraina armatzeko, eta 202 milioi gehiago herrialdea berreraikitzeko
Iaz bi aldeek sinatutako segurtasun-akordioak Espainiak 2025ean laguntza militarrerako guztira 1.000 milioi euro bideratzeko konpromisoa jasotzen zuen.
Zelenskyk eta Sanchezek Picassoren 'Guernica' ikusi dute Reina Sofia museoan
Ukrainako presidenteak eta Espainiako gobernuko presidenteak Picassoren obrari buruzko iritziak trukatu dituzte. Zelenskik, hain zuzen ere, Bizkaiko hiribilduaren bonbardaketa aipatu zuen 2022an Diputatuen Kongresura egindako bisitan.
NBEko Segurtasun Kontseiluak Trumpen Gazako "bake plana" onartu du, nazioarteko indar baten hedapena barne
Hamasek errefusatu egin du ebazpenean aurreikusitako nazioarteko indarra, ohartarazi du nazioarteko misioa ez dela neutrala, palestinarren subiranotasuna urratzen duela eta erresistentzia "eskubide legitimoa" dela. Guterresek dio Gazari buruzko ebazpenak su-etena finkatu behar duela eta zehaztasuna eskatu du.
Zelenskik Espainian egingo du geldialdia, bere gobernua astintzen ari den ustelkeria auziaren erdian
Ukrainako presidentea laguntza militarra eskatzen ari zaie Europako bazkideei, Errusia guda zelaian aurrera egiten ari den honetan. Errusiako Armadak egun gutxi batzuetan hainbat herri hartu ditu Zaporizhiako frontean, Ukraina hego-ekialdean.
Trumpek jarrera aldatu du eta Epsteinen artxiboak sekretupetik ateratzearen alde bozkatzeko eskatu die errepublikanoei
"Ez dugu ezer ezkutatzeko", adierazi du AEBko presidenteak sare sozialetan. Ordezkarien Ganberan astearte honetan egingo da bozketa, baina agiriak publiko aurretik Senatuak onartu eta Trumpek sinatu behar du.
Jara ezkertiarra eta Kast ultraeskuindarra lehiatuko dira bigarren itzulian, Txileko presidente izateko
Hautagai ofizialistak botoen % 26,7 eskuratu ditu lehen itzulian, bigarren gelditu den hautagai ultraeskuindarraren aurretik (% 24,1). Hala ere, abenduaren 14ko bigarren itzuliari begira ezkerrak aukera oso gutxi ditu presidentetza eskuratzeko, izan ere, oso litekeena da eskuineko blokeak eskuin muturreko hautagaia babestea.
Hasi da boto zenbaketa Txileko hauteskunde presidentzialetan
Jeannette Jara egungo presidentearen ministro ohia izango litzateke irabazlea inkesten arabera, baina bigarren itzulira Kast edo Kaiser ultrekin joan beharko luke, eta zaila izango luke gobernatzea eskuindarrek bat eginez gero.
Netanyahuk berretsi du "inolaz ere" ez duela onartuko estatu palestinarra sortzea
Ostiralean, AEBk Nazio Batuen Erakundean duen misioak komunikatu bat igorri zuen, Segurtasun Kontseiluaren ebazpen proiektu bat babestuz. Astelehenean bozkatuko dute, eta Palestinan estatu bat sortzeko balizko bide bat aipatzen du horrek.
Maduro eta chavistak kalera atera dira AEBren aurrean indar erakustaldia egiteko
Lau milioi pertsona baino gehiago atera dira kalera, eta presidenteak aberria defendatzeko konpromisoa hartzeko eskatu die herritarrei.
Trumpek muga-zergak kendu dizkie hainbat nekazaritza-produkturi; kafeari, bananari eta haragiari, besteak beste
Erabakiak Trumpen ohiko jarreraren aldaketa dakar; izan ere, muga-zergen beharra defendatu du bere agintaldiaren hasieratik.