Lidergoa
Gizakia espezie nagusia omen, lankidetza bizi jardueraren ardatz nagusi bihurtu zuelako. Animalien artean ahulena izanik, besteen babesa eta laguntza behar zuen bizirik iraun ahal izateko, ugariak zeuzkan harrapakariak uxatzeko eta jakia lortzeko. Hasieran ahuldadeak eragin zuena, apurka-apurka bere indarraren adierazle nagusia bihurtu zen, eta, harrezkeroko, garapena ia mugagabea izan da. Beharrak sortutako talde horietan zuzendariak, antolatzaileak, ehiza-buruak eta gerrarako buruzagiak beti izan zituzten, baina iraunkorrak bihurtzen hasi zirenean sortu ziren arazoak, edo aldatu ziren helburuak.
Gizakion historia buruzagi horiek edo agintari nagusi horien menpeko kontalariek idatzi dute. Haiek dira protagonistak. Sarri, 100.000 soldaduen buruan zihoanaren izena bakarrik geratu zaigu, soldaduak, sukaldariak, zaldi zaintzaileak edo perratzaileak aurpegi bako irudiak bailiran. Demokrazia, justizia, parekotasuna, eskubideak eta antzerako hitzak edukia hartzen hasi ziren; erabakien ardura zabaltzen hasi zenean, gizon-emakume anonimoak hitza eta boterea eskuratzen hasi zirenean, gehiengoek hitza eta boto eskubidea lortu zuenean.
Antolatzaileak, iritzi sortzaileak ,liderrak. Aholku emaileak ezinbestekoak dira gizakiz osatutako gure gizarteek helburuak eta proiektuak izan ditzaten, norantz jo behar duten jakiteko, aukera ezberdinak izateko… Baina azken urte hauetan munduan "lider indartsuak" deitutakoak nagusitzen ari dira. Erabakiak, baliabideak eta ardurak euren esku uzteko eskatzen digutenak, ondo baino hobeto dakitelako beraiek besteoi komeni zaiguna eta hori lortzeko egin beharrekoa.
Gaur egun, munduko biztanle gehienak horrelako buruzagien aginduetara daude, baina joera ez da demokraziak ez diren lurraldetakoak bakarrik. Mendebaldeko herrialde askotako alderdi politikoetan gauza bera gertatzen ari da. Barne hauteskundeak irabazi dituenak (hauteskundeak egiten dituzten alderdietan) edo alderdiko talde nagusien oniritzia lortzen duena bihurtzen da agintari bakar, erabakien jabe, jorratu beharreko bideen erakusle eta jendearentzat, herritarrentzat, ona eta txarra zer den adieraziko diguna.
Pandemia garaian, mendebaldeko komunikabideetan eraginkortasunari buruzko eztabaida nagusitu zen. Gobernu batzuk, sistema politiko batzuk, eraginkorragoak, eta, ondorioz, egokiagoak ei ziren egoera batzuei aurre egiteko, erabakiak gutxi batzuek hartzen zituztelako, eztabaidarik ez zegoelako eta jendeak agindutakoa bete behar zuela bazekielako.
Horren aurrean, demokrazia, erabakiak askoren artean hartzeko beharra, eztabaida eta akordiorako zailtasunak zama, oztopo eta arindu beharreko lasta bilakatu ziren. Munduko bi potentzia militar handienetan "sistema eraginkor hori" gauzatu eta errotu da, eta, itxuraz, gehiengoaren oniritziaz. Potentzia nagusian gero eta nabarmenagoa da antzerako zerbait gertatzeko arriskua. Hala gertatuz gero ez dugu pentsatzeko eta erabakitzeko beharrik izango.
Zoritxar igarleek diote etorkizuna gertu dagoela.
Albiste gehiago mundua
Hamasek erantzun "positiboa" eman dio AEBen Gazarako su-eten proposamenari
"Hamasen erantzuna positiboa da, eta uste dut lagungarria izan beharko litzatekeela akordio batera iristeko", adierazi du Reutersek aipatutako ofizial palestinar batek. Donald Trumpen proposamenak 60 eguneko su-etena planteatzen du, 21 hilabetean Israelek 57.200 palestinar hil ostean.
Ukrainaren aireko gaitasunak indartzeko akordioa itxi du Zelenskik Trumpekin, AEBk Patriot misilen bidalketa bertan behera utzi ostean
"Elkarrekin lan egingo dugu gure zeruaren babesa indartzeko", esan du Ukrainako presidenteak AEBkoarekin telefonoz hitz egin ostean.
45 pertsona zauritu dira, horietako bi larri, Erromako gasolindegi batean izandako leherketan
Eztanda Casilino inguruan izan da, zisterna-kamioi batetik petrolio-gas likidotua deskargatzen ari zirenean. Italiako agintariek zehaztu dutenez, zaurituak 24 zibil, hamaika polizia, sei suhiltzaile, larrialdietako hiru langile eta karabinero bat dira.
Ipar Koreak Wonsan hiriko gune turistiko erraldoia inauguratu du
Kim Jong-un liderrak Asiako herrialde hermetikoan turismoa sustatzeko hainbat urtez bultzatutako funtsezko proiektua da. Uztailaren 1ean ateak ireki zituen gune turistikoak 20.000 bisitari hartzeko gaitasuna du.
Hamasek gaur erantzungo dio Gazarako su-eten proposamenari
Erresistentzia Islamikorako Mugimendua "pozik" agertu da Gazarako azken su-eten proposamenarekin, besteak beste, negoziazioek irauten duten bitartean borrokara ez itzultzeko "bermeak" jasotzen dituelakoan.
AEBko kongresuak Trumpen zerga-plan "handi eta ederra" onartu du
Zerga-plan berriak azken urteetako zerga-murrizketarik handienetakoa egingo du AEBn. Gizarte-programetan murrizketa handiak aurreikusten ditu, eta defizit federala nabarmen handituko da hurrengo hamarkadan.
Iranek IAEAren ikuskapenak eragotziko ditu, Israelek eta AEBk bere instalazio nuklearren aurka egindako erasoen ostean
Erabakia Teheranek NBEren agentziari Israelek eta AEBek bere instalazio atomiko nagusien aurka egindako erasoak "bultzatu" izana egotzi ostean etorri da. Adituen arabera, neurria eraso israeldarrek eta estatubatuarrek utzitako ondorio garrantzitsuena da.
Gazako genozidioa negozio biribila da herrialde askotako enpresentzat, NBEren txosten batek erakusten duenez
Francesca Albanesek armen, teknilogiaren, azpiegituren eta turismoaren industroako 50 bat konpainia aztertu ditu. Israelen okupazio-politikei etekina ateratzen dieten enpresen zerrendan CAF euskal enpresa dago.
Sanchezek uste du Sevillako Biltzarrak"elkarlanaren garra bizirik" mantendu duela "berekoikeriaren" aurrean
Espainiako Gobernuko presidenteak amaiera eman dio azken astean Sevillan egin den NBEren Garapenerako Finantziazioari buruzko IV. Biltzarrari. Sanchezek mezua bidali dio AEBri, garapen bidean dauden herrialdeei bere ekarpena murrizteko asmoagatik. "Nazioarteak ez du amore emango hondamendiaren aurrean, ezta desengainuaren aurrean etsi ere", azpimarratu du.
Trumpek "gerra etetea" proposatu dio Putini, eta honek erantzun du Errusiak Ukrainan dituen helburuei "uko egingo ez" diela
"Trumpek berriro planteatu du Ukrainako gerra laster etetea", jakinarazi du Yuri Ushakov Kremlineko nazioarteko politikako aholkulariak, bi buruzagiek gaur izandako telefono elkarrizketari buruz.