Errusiari presio egiteko eskatu diote G7ko buruzagiek Txinari, Ukrainako gerra amai dadin
G7ko buruzagiek Errusiari presio egiteko eskatu diote Txinako Gobernuari, Ukraniako guerra amai dadin. Larunbat honetan argitaratutako ohar batean, Pekinekin akordioak mantentzeko nahia azpimarratu dute, eta hainbat neurri hartuko dituztela iragarri dute, "hornidura-kate kritikoetan gehiegizko dependentziak murrizteko helburuarekin". Hori guztia, Txinarekin sinatutako merkataritza-akordioak bertan behera utzi gabe.
Gainera, "nazioarteko foroetan inplikazio gehiago" izateko eskatu diote munduko zazpi ekonomia nagusietako buruzagiek Txinari, hala nola, ingurumenaren babesarekin lotutako topaketetan, merkataritza foroetan edo nazioarteko gatazkei buruzko goi-bileretan.
Buruzagiek, adostutako ohar batean azpimarratu dutenez, ikuspegi politiko horiek "ez daude Txina kaltetzeko asmoz prestatuta, eta ez dute herrialde horren aurrerapen eta garapen ekonomikoko ahaleginak zapuztea bilatzen". Nolanahi ere, zehaztu dute G7ak "arriskuak murrizteko eta dibertsifikatzeko" bidea hartzea aurreikusi duela, eta neurri zehatzak hartuko dituzte horretarako.
"Txinaren aurka liskarra sortzea" leporatu dio Pekinek G7ri
Testuinguru horretan, "herrialdea manipulatzea", "Txinaren aurkako liskarra sortzea" eta "merkatu ekonomiaren printzipioei muzin egitea" leporatu dio Pekinek G7ri, Txinak Erresuma Batuan duen enbaxadako bozeramailearen adierazpen batean.
"G7ko kide batzuek ez dituzte aintzat hartzen merkatu-ekonomiaren eta bidezko lehiaren printzipioak, eta arrazoirik gabe zapaltzen dituzte enpresa txinatarrak. Txina ez dago konforme ohar horrekin, eta adostu dituzten erabaki horien kontra dago", adierazi du bozeramaileak.
Horrez gain, "hertsapen ekonomikoa" egitea eta "segurtasun nazionalaren kontzeptua orokortzea" leporatu dio Txinak Ameriketako Estatu Batuetako (AEB) Gobernuari, "esportazioak kontrolatzeko neurriez baliatuz eta beste herrialde batzuetako enpresen aurkako jokabide diskriminatzaile eta bidegabeak hartuz".
Txinak Erresuma Batuan duen bozeramaileak sinatutako testuak azpimarratzen duenez, Pekin beti saiatu izan da "gatazkak modu baketsuan konpontzen, zuzenean inplikatutako herrialdeekin negoziatuz eta kontsultatuz. Prest gaude herrialde guztiekin lan egiteko, baita eskualdeetako bakeari eta egonkortasunari eusteko ere".
Zelenski, munduko buruzagien goi-bileran
Bestalde, Volodimir Zelenski Ukrainako presidentea Hiroshimara (Japonia) iritsi da gaur, G7ko herrialdeen bileran parte hartzeko, eta bertaratutako hainbat agintarirekin ere aldebiko bilerak egitea aurreikusten da.
"Japonia, G7. Bilera garrantzitsuak Ukrainako bazkide eta lagunekin. Segurtasuna eta lankidetza hobetua gure garaipenerako. Bakea hurbilago geratuko da gaur ", jakinarazi du Twitterren.
Hauek dira adostutako adierazpenaren gakoak:
- Ukrainako gerra deitoratzen dutela berretsi dute buruzagiek, nazioarteko ordenarentzat "mehatxua" baita.
- Kiev behar den denboran babesten jarraitzeko konpromisoa hartu dute, ikuspuntu diplomatiko, finantziario, militar zein humitariotik aztertuta.
- Ukrainako gerran bitartekari izan dadila eskatu diote Txinari, Errusiak bere tropak berehala atera ditzan ondoko herrialdeko lurraldetik eta gatazka eten dezan.
- "Kezka larria" agertu dute Iranek bultzatutako jarrera batzuekin, batez ere drone armatuak Errusiari transferitzeagatik.
- "Inolako justifikaziorik ez duten" subiranotasun-eskaerak bertan behera uzteko eskatu diote Txinari, Ekialdeko Txinako itsasoa aipatuz, eta Taiwanen inguruko tentsioak bide baketsutik konpontzeko.
- Txinarekin akordio aurrerakoiak eraikitzeko deia egin dute, Pekinen "gehiegizko dependentziak" murriztu arren.
- Txinak nazioarteko "merkataritzatik kanpoko jardunbideen bitartez" esportatzeko duen gaitasnarekin kezkatuta agertu dira,
- Portaera gaiztoak indargabetzeko konpromisoa hartu dute, hala nola, legez kanpoko teknologiaren transferentzia edo datuen zabalkundea bultzatzea.
- Arma nuklearrik gabeko mundua lortzeko konpromisoa berretsi dute.
- Ongietorria eman diete erabilera militarra izan dezaketen materialen eta teknologien esportazio arduratsu eta eraginkorrerako emandako pausoei.
- Ipar Koreari zigor gehiago ezartzeko eskatu diote Nazio Batuen Erakundeari, 2022an misilak "inoiz ez bezala" jaurtitzeagatik.
- Banku-digitalizazioaren eta kriptoaktiboen gorakadaren aurrean, finantza-egonkortasuna bermatzeko "beharrezko neurriak" hartzeko konpromisoa hartu dute.
- Gaur egun dagoen inflazio-tasa altua murrizteko helburuarekin, herrialde horietako banku zentralek beharrezko neurriak hartzeko hitza eman dute.
- Zorrak dituzten ekonomia txiki eta ertainei babesa adierazteko prest agertu dira, ekonomia berpiztu nahian.
- Krisi humanitarioei aurre egiteko 21.000 milioi dolar bideratzeko konpromisoa hartu dute, hala nola elikagaien hornidura-arazoei eta emakumeen kalteberatasunari aurre egiteko.
- Hornidura-kateak berrikusteko beharrarekin bat egin dute, erresilienteagoak, askotarikoagoak eta bidezkoagoak izan daitezen.
- Susperraldian dauden potentziekin dituzten aliantzak indartzearen alde agertu dira, hornidura-kateen egitura berri hori eraikitzen laguntzeko eta garatzen laguntzeko.
- Adimen artifizial sortzaileentzako arau-esparru bat sortzeko lan egiteko konpromisoa hartu dute, azkar hedatzeak dakartzan arriskuak saihesteko.
- Parisko Akordioaren konpromisoari tinko eutsiko diotela hitzeman dute, mundu osoko tenperaturaren igoera 1,5 ºC-ra mugatuz.
- Eraldaketa berdea bultzatu eta 2050erako berotegi-efektuko gasen emisioak amaitutzat eman nahi dituzte.
- Errusiaren inbasioak eragindako egungo energia-krisiari aurre egiteko, energia-segurtasuna, klima-krisia eta arrisku geopolitikoak batera lantzeko konpromisoa hartu dute.
- Erregai fosilen deuseztapena azkartzeko konpromisoa azpimarratu dute.
- Munduko elikadura-segurtasuneko arazoei aurre egiteko ahaleginetan jarraitzeko konpromisoa hartu dute.
- Etorkizuneko osasun-larrialdiei aurre egiteko munduko osasun-sistema bat sortzeko konpromisoa berritu dute, sor litezkeen pandemiei aurre egiteko eta haien eragina murrizteko.
- Mundu osorako balioko duen osasun-asistentziaren bitartez bizi-itxaropenaren beherakadari aurre egiteko konpromisoa hartu dute.
- Genero-berdintasunaren eta emakumeen ahalduntzearen aldeko konpromisoa adierazi dute.
Zure interesekoa izan daiteke
Venezuelak, AEBri: "Ez duzue gure petroliorik izango, ez oparituta, ezta lapurtuta ere"
Etxe Zuriak atzo adierazi zuenez, AEBk sortu zuen Venezuelako petrolio-industria, eta Caracasen 1976an industria hori nazionalizatzea, estatubatuarrei inoiz egindako "lapurretarik handiena" izan zen.
Alemaniak umeei hilean 10 euro ematea onartu du, erretiro-pentsioetan aurrezteko
"Goiz hasteko pentsioa" delakoa Alemaniako Gobernuak abian jarri duen pentsio sistema pribatuaren erreforma sorta zabalago baten parte da.
Frantziako Barne Ministerioaren aurkako zibererasoa egin eta dozenaka artxibo konfidentzial lortu dituzte
Laurent Nuñez Barne ministroak adierazi duenez, aurrekari penalen (TAJ) eta pertsona bilatuen (FPR) fitxategietara sartu dira hackerrak. Pariseko Fiskaltzak ikerketa abiatu du gertaturikoa argitzeko.
Venezuelan sartu eta irteten diren petrolio-ontziak erabat blokeatzeko agindu du Trumpek
AEBko presidenteak nabarmendu duenez, "Maduroren erregimen ez-legitimoa lapurtutako petrolioa erabiltzen ari da narkoterrorismoa, pertsonen salerosketa, hilketak eta bahiketak finantzatzeko, besteak beste".
Bondiko atentatuaren ostean, armen gaineko legeak gogortu egingo dituztela iragarri du Australiak
Australiako Gobernuak erantzun dio igandean Bondi hondartzan izandako erasoari, eta iragarri du aldaketak egingo dituztela armei buruzko legedian, kontrolak indartzeko. Sydneyn 16 pertsona hil zituzten.
Nick Reiner atxilotu dute, Rob Reiner zinemagilearen eta Michele Singerren semea, gurasoen heriotzarekin lotura duelakoan
Senar-emazteak hilda agertu ziren igande honetan Brentwoodeko bien egoitzan, Los Angelesen, Estatu Batuetan.
Nazioarteko Zigor Auzitegiak Palestinako auzia ikertzen jarraituko du, Israelen helegitea baztertu baitu
Israelgo Gobernuak ikerketa bere gain hartu nahi zuen, eskumena zuela argudiatuta. Argudioa errotik ukatu du Zigor Auzitegiak, eta, hala, Fiskaltzak ikertzen jarraitu ahalko du.
EBk asumitu du Ukraina behartuko dutela NATOri uko egitera, eta haren segurtasuna babesteko konpromisoa hartu du
Europako iturriek azaldu dutenez, behin bake-akordioa lortuta, Ukrainaren etorkizuneko segurtasuna bermatzeko neurriak zehazteko lan “serioak” daude abian.
Adierazpen-askatasunak okerrera egin du munduan: % 10, 2012tik
Lehen Mundu Gerran edo Gerra Hotzaren unerik txarrenean izandako beherakadaren pareko da azken urteotakoa. 2022-2025 epean, 185 kazetarik galdu dute bizia, aurreko lau urteetan baino % 67 gehiago.
Kast, Txile demokratikoan boterera iritsi den lehen pinochetista
59 urteko Alderdi Errepublikanoaren burua datorren martxoaren 11tik aurrera delinkuentziaren eta migrazio irregularraren aurkako programa neoliberal bat ezartzeko prestatzen ari da, igandeko hauteskundeetan Jeannette Jara ezkertiarrari tarte handiz irabazi ondoren.