Ukrainak eutsi egin dio 2023an, baina zalantzaz beteta dator 2024a
Bigarren gerra urtea amaitzear dute Ukrainan, Errusiak eraso zienetik. Balantze "baikorra" egiten dute iturri ofizialek, "ausardiaz eutsi diotelako", baina etorkizuna kontraesanez beteta dator. Batetik, kontraeraso militarra ez da erabat nahi zuten bezalakoa izan, eta, bestetik, zalantzak piztu dira AEBk eta Europak ematen dien babesaren inguruan.
Udan kontraerasoa jo zuten Errusiak okupatutako eremuetan, baina gutxi aurreratu zuten, ez zitzaizkielako iritsi "atzerritik heldu beharreko armak".
2023a arrakastatsutzat jo dute iturri ofizialek. "Ez genituen izan behar genituen arma guztiak. Hala ere, geneukanak aukera eman zigun operazio militarrak konfiantzaz egiteko", adierazi du Valeri Zaluzhni Ukrainako Armadako komandante buruak.
2024. urtea hastear dela, Ukrainak Errusiak hasieran kendutako lurren erdiak berreskuratu ditu. Une honetan, herrialdearen % 18 inguru, Krimea eta 2014-2015ean bere egindako Luhansk eta Donetskeko zatiak barne, Errusiaren esku daude oraindik.
Bakhmut izan da Errusiaren lortzen handienetako bat, 70.000 biztanleko hiria, baita ekialdeko beste gune txiki batzuk ere. Hala ere, bere galerak izugarriak izan dira, mendebaldeko inteligentzia zerbitzuek hamarnaka mila hildako zenbatu dituzte eta 250.000 Ukrainako Armadak.
Ukrainak, gainera, Itsaso Beltzeko flota errusiarra bere portu eta kostaldeko hirietatik urruntzea ere lortu du, lorpen aparta ia itsasorik ez duen herrialde batentzat. Horri esker, 10 milioi tona ondasun baino gehiago esportatu ahal izan ditu, herrialdearen ekonomia sendotzen laguntzeko, eta kanpoko finantza-laguntzaren mende dauden arren, % 5 inguru hazi da 2023an Ukrainako ekonomia.
Ziurgabetasuna 2024rako
Dena dela, ez dago oso argi "nola doan gerra". Ukrainak kanpoko laguntza finantzario eta militarraren mende jarraitzen du, nahiz eta ahalegin handiak egin bere ekoizpena indartzeko, eta AEBk eta EBk 2024ra arte laguntza zabaltzeko eta handitzeko duten gaitasunaren mende dago.
Errusia erasoak areagotzen aritu da, eta inoizko tropa kopuru handiena du Ukrainan.
Bien bitartean, Ukraina mobilizazio-politika arrazionalizatzen saiatzen ari da, 2024an 400.000 eta 500.000 herritar bitartean deitu beharko lituzketelako gerrara, Volodimir Zelenski presidentearen arabera.
Jendea mobilizatzeko izan ditzaketen zailtasunek eta atzerriko laguntza militarraren balizko jaitsierak proban jarriko luke Ukrainaren gaitasun militarra.
Gainera, AEBn zein Europan izango diren hurrengo hauteskundeek ere aldatu egin ditzakete orain arteko indar harremanak.
Zure interesekoa izan daiteke
2040rako CO2 isurketak % 90 murriztea adostu dute EBko herrialdeek, baina malgutasunez
EBko herrialdeetako ministroek adostutako helburu lotesle horri esker, atzerriko karbono-kredituak erosi ahal izango dira isuriak murrizteko helburuaren betetzeko (% 5). Brasilen izango den COP30 Klima Aldaketari buruzko Nazio Batuen Goi-bilera hasi baino ordu gutxi batzuk lehenago egin dute akordioa.
Albiste izango dira: Zohran Mamdaniren garaipena New Yorken, Donostiako masajistaren aurkako epaia eta Dani Alvarezek Euskal Kazetarien Saria jasoko du
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Nor da Zohran Mamdani, Trumpen amesgaizto berria?
34 urterekin, Mamdani alderdi demokrataren barruko olatu aurrerakoia, kultura aniztasunaren aldekoa eta ezkerzale berriaren izarra da. New Yorkeko alkate berriak boto gazte eta multikulturala bereganatzea lortu du, etxebizitza eskuragarrian eta ezker demokrataren berrikuntzan oinarritutako mezuari esker.
Mamdanik hauteskundeak irabazi ditu New Yorken eta "gizadiarentzat hobea den egun baten egunsentia" agindu du
Zohran Mamdani demokrata New Yorkeko historiako lehen alkate musulmana izango da, botoen % 50 baino gehiago eskuratuta. "Hiri berpiztu bat" gidatuko duela eta "islamofobia eta antisemitismorik gabe" denontzat gobernatuko duela agindu du.
Dick Cheney AEBko presidenteorde ohia hil da, 84 urterekin
George W. Bushen Gobernuko bigarrena Defentsa Saileko buru ere izan zen, eta garai batean Alderdi Errepublikanoaren zutabeetako bat.
Zohran Mamdani, New Yorkeko eraberritze aurrerakoia gorpuzteko prest dagoen gizona
34 urterekin, Mamdanik Alderdi Demokratako olatu aurrerakoi, kulturaniztun eta ezkertiar berria irudikatzen du, eta astearte honetako New Yorkeko Alkatetzarako hauteskundeak irabazteko faborito argia da. Bere alderdiko liderren babes argirik ez duen arren, ezkerrera biratu eta izaera sozialeko politika publikoen egarri diren gazteen babesa du.
500 milioi haur baino gehiago bizi dira gatazka armatuen eremuetan
Save the Children gobernuz kanpoko erakundearen arabera, 2024an 520 milioi adingabe baino gehiago bizi ziren gatazka-guneetan. Afrika da eskualde kaltetuena: kontinente horretako haur guztien % 32 indarkeria armatuaren eraginpean bizi dira. 2024an, egunero, batez beste, 78 haur erailketen, bahiketen, sexu-erasoen eta mutilazioen biktima izan ziren, besteak beste.
‘Melissa’ urakanak Jamaikan eragindako suntsipena
Melissa urakanak suntsipena eragin du Jamaika uhartean, eta gutxienez 28 hildako dira jada. Urakanak "aurrekaririk gabeko" hondamendia eragin duela adierazi dute Jamaikako agintariek. Horrela geratu da uhartea, Melissaren astinduaren ondoren.
6,3 graduko lurrikara batek Afganistan iparraldea astindu du
Lurrikararen ondorioz, 27 hildako eta 700 zauritu baino gehiago izan dira, baina bilaketa- eta erreskate-lanek aurrera jarraitzen dute, eta ez da baztertzen datozen orduetan hildakoen kopuruak gora egitea.
Trumpek esan du ez duela uste AEBk Venezuelaren kontrako gerrarik egingo duenik, baina ez du planei buruz hitz egin nahi izan
"Zer erantzun diezaioket horrelako galdera bati? Ba al dago Venezuelan eraso bat egiteko planik? Nork esango luke hori? Halakorik balego, esan egingo nizukeela uste duzue, zintzoki? Bai, planak ditugu. Oso plan sekretuak ditugu", esan du 'Air Force One' hegazkinean. "Begira, ikusiko dugu Venezuelarekin zer gertatzen den", adierazi zuen, eta Venezuelako Gobernuak "milaka pertsona bidali zituen kartzeletatik, erakunde mentaletatik eta mendekotasun zentroetatik".