Arma nuklearrek gora egin dute munduko potentzien artean
Bakerako Ikasketen Stockholmeko Nazioarteko Institutuak (SIPRI) egindako ikerketa baten arabera, gora egin du arma nuklear operatiboen kopurua 2023an, aurreko urteekin alderatuta. Hori horrela, munduko potentziek beren armategia modernizatzen jarraitzen dute, arma horien gehiengoa Errusia eta Amerikako Estatu Batuen mendean bada ere.
2023ko urtarrilean zenbatutako 12.121 ojibako inbentarioa aztertu ondoren, horietako 9.585 armategi militarretan zeudela ondorioztatu da. SIPRI azaldutakoaren arabera, "ia guztiak" Errusiaren eta Amerikako Estatu Batuen mende zeuden, nahiz eta Txinak ere kopuru nabarmena izan: "Lehen aldiz ondorioztatu da Txinak izan ditzakeela ojiba horietako batzuk alerta-egoera maximoan".
"Munduko ojiben kantitatea beherantz doan heinean (...), zoritxarrez erabiltzeko prest dauden ojiben kantitateak gora egiten du urtero. Litekeena da joera horrek bere horretan jarraitzea eta hurrengo urteetan bizkortzea ere, eta hori "oso kezkagarria" da, azpimarratu du Nazioarteko Institutuak.
Aipatu bezala, Estatu Batuak eta Errusia dira arma nuklear gehienak dituzten potentziak, totalaren % 90 inguru. Hala eta guztiz ere, bere armategien tamaina egonkor mantendu da 2023an, nahiz eta litekeena da Errusiak 36 ojiba zabaldu izana. Horren harira, SIPRIK baieztatu du ez dagoela Errusian Bielorrusiako lurraldeetan arma nuklearrak zabaldu dituela baieztatzen duen "begi-bistako ebidentziarik".
Bestalde, Txinak ere bere armategi nuklearra handitu du, 410etik 500era, 2023ko urtarriletik 2024ra, eta urtean zehar handitzen jarraituko duela adierazi du txostenak.
Hamarkadaren amaierarako, Txinak gutxienez Estatu Batuek edo Errusiak adina misil balistiko izatea espero da, Asiako herrialdeak bere armategi nuklearra "beste edozein herrialdek baino azkarrago" ari baita handitzen.
Albiste gehiago mundua
NBEren egoitzako eskailera mekaniko bat Trumpen aurrean gelditu izana ikertuko du AEBko Zerbitzu Sekretuak
New Yorkeko Nazio Batuen egoitzako eskailera mekaniko batean ez aurrera ez atzera geratu ziren AEBko presidentea eta bere emaztea Melania Trump. NBEren arabera, AEBko ordezkaritzaren kide batek "konturatu gabe" segurtasun mekanismo bat aktibatu zuen eskaileraren goiko aldean. Etxe Zuriaren arabera, NBEko norbaitek eskailera mekanikoa itzali bazuen, "kaleratu beharko lukete"
Txina prest, Ragasa supertifoiari aurre egiteko
Urakan-haizeek Hong Kong geldiarazi dute gaur. Taiwanen, supertifoiak gutxienez 14 hildako, hogei bat zauritu eta 100 desagertu baino gehiago utzi ditu. Hildako gehienak etxeko lehen solairuan zeuden adinekoak ziren, eta ezin izan zituzten garaiz ebakuatu.
Sumud Flotillak salatu du "gutxienez 13 lehergailu" jaurti dizkietela eta komunikazioa etenarazi dietela
Nazioarteko flotillak esan du "operazio psikologikoak" direla nabigazioa geldiarazteko, eta droneen presentziak "beldurtu eta Israelentzat inteligentzia biltzeko" helburua duela.
Bueltan da Jimmy Kimmelen saioa, eta aurkezleak Trump kritikatu du "txantxak ez jasateagatik"
Jimmy Kimmelek Donald Trump AEBko presidentearen aurka egin du, programa bertan behera uzteagatik eta adierazpen askatasunaren aurka egin duelako: "Gure liderrak estatubatuarrek euren lanak galtzea ospatzen du, txantxak jasaten ez dituelako", esan du umoregileak hasierako bakarrizketan.
Estatu palestinarra onartzea Hamas "saritzea" dela salatu du Trumpek
Dagoeneko 157 herrialdek aitortzen dute Estatu palestinarra, gehiengo zabala Nazio Batuen Erakundean eserlekua duten 193 herrialdeen artean.
Laku batek gainezka egin eta uholdeak eragin ditu Taiwanen, Ragasa supertifoiak utzitako euriteen ondorioz
Gutxienez 75 pertsona harrapatuta daude, eta bi lagun agertu barik, Guangfu udalerrian, Ragasa supertifoiak eragindako euriteen ondorioz laku natural batek gainezka egin du eta. Urak herriaren erdigunea estali du, eta herritarrak teilatu eta ibilgailuetara igo behar izan dira erreskate-taldeak iritsi arte.
Parazetamola, haurdunaldia eta autismoa: ikerketa askok baztertzen duten korrelazioa
Zientzialarien esanetan, parazetamola beste edozein aukera baino hobea da haurdun dauden emakumeen mina arintzeko. Gainera, seme-alaba autistak dituzten familiak estigmatizatzeko arriskuaz ohartarazi dute, gurasoek eragin duten ustea zabal daitekeelako.
Jimmy Kimmelen programa bueltan da, Charlie Kirken hilketari buruzko iruzkinengatik bertan behera geratu ostean
"Jimmy Kimmel Live!" umorezko late night arrakastatsua ABC katera itzuliko da, saioa kendu izanak Ameriketako Estatu Batuetan sortutako polemikaren ostean.
Beste hamaika herrialdek onartu dute Palestinako Estatua
Frantzia, Belgika, Luxenburgo, Andorra, Malta, Monako eta San Marino izan dira pausoa ematen azkenak, New Yorken bi estatuen konponbidea gauzatzeko pausoak zehazteko asmoz egindako goi bileran.
Trumpek parazetamola autismoarekin lotu du, ebidentzia zientifikorik ez dagoen arren
Donald Trumpen Gobernuak lotura posible bat aurkitu omen du autismoaren eta haurdunaldian parazetamola kontsumitzearen artean. AEBko presidenteak Etxe Zurian iragarri du aurkikuntza, adituek teoria horren sendotasun zientifikoa zalantzan jartzen duten arren.