Trumpek aro berriari ekin dio migrazioaren, LGTBI+ kolektiboaren eta ebidentzia zientifikoaren aurka eginez
AEBko 47. presidente kargua hartu berritan, "urrezko aroa" deitu duenari ekiteko irrikan-edo, Donald Trumpek aitaren batean abiatu du Presidentetza, aurreneko erabakiak ia berehala hartuta. Hala, Kongresuko kupulapean inbestitu ostean, Capital One Arena futbol estadioan idazmahaia jartzea agindu du. Bertan sinatu ditu bere lehen dekretuak. Gerora, Etxe Zuriko bulego obalean beste hamarnaka izenpetu ditu.
Guztira, ehun bat agindu exekutibo izan dira. Denetik izan da tartean: migrazioaren, sexu aniztasunaren eta ebidentzia zientifikoaren kontrako neurriak, baina baita Kapitolioan sartzeagatik zigortutakoen aldekoak ere.
Lehendabiziko erabakiak demokraten ondarea ezerezean uzteko baliatu ditu Trumpek, eta Bidenen 80 dekretu atzera bota ditu. Tartean dira arrazen berdintasuna babesten zuena edota identitate eta orientazio sexualagatik diskriminatzearen kontra egiten zuena. Inbestidura hitzaldian bertan aurreratu duenez, bi identitate baino ez dira baimenduta egongo: gizonezkoena eta emakumezkoena.
Presidente aholkularien kaleratzeak ere iragarri ditu Trumpek. Argudiatu duenez, Bidenen aholku-emaileetako batzuk ez daude "lerrokatuta" AEB "berriro handi egiteko" duen asmoarekin. Horien artean dago, besteak beste, Jose Andres Espainiako sukaldari eta World Central Kitchen gobernuz kanpoko erakundearen sortzailea (kirol, eta nutrizio arloan aholkularia zen). "Etxe Zurian egiten dugun lehen eguna oraindik ez da amaitu", ohartarazi du presidenteak, eta agindu du Bidenek egindako 1.000 bat izendapen berrikusiko dituela.
Mexikoko mugarekin "larrialdi nazionala" ezarri du, eta militarrak bertan egotea baimendu du "segurtasuna bermatzeko eta inbasioa geldiarazteko". Dokumentu horren bidez, agintariek AEBn modu irregularrean sartzen diren pertsona guztiak "berehala deportatzeko" eskumena izango dute, berehalako kanporatzeei bide emanda.
Beste dekretu baten bitartez, AEBn jaiotako migratzaileen seme-alabei hiritartasuna ukatzeko pausoak eman ditu presidente errepublikanoak. Dena dela, AEBko Konstituzioak espresuki babesten du eskubide hori, eta Etxe Zuriak ez du zehaztu nola gauzatuko duen. Hori horrela, litekeena da Trumpen asmoak auzibide luzea izatea.
Mexikori eta Kanadari % 25eko muga-zergak jarriko zizkiela agindu bazuen ere, azkenean ez du mehatxua gauzatu. Ingurumari horretan, BRICS taldeko kideentzat % 100eko muga-zergak prest dituela iragarri du. Gorabidean dauden 11 herrialdek osatzen dute talde hori —Brasil, Errusia, India, Txina, Hego Afrika, Saudi Arabia, Egipto, Arabiar Emirerri Batuak, Etiopia, Iran eta Indonesia—, eta G7aren alternatiba gisa aurkeztu da. Espainia bera talde horretan sartu du Trumpek, nahastuta.
Ekialde Hurbilari dagokionez, Bidenen administrazioak Zisjordanian Israelgo kolonoei eta eskuin muturreko kideei ezarritako zigorrak altxatu ditu. Israelek Gaza erasotzeari ekin zionetik, beste eremu horretan asko ugaritu dira palestinarren kontrako erasoak. Gobernu demokratak "Zisjordaniako bakea, segurtasuna eta egonkortasuna urratzen zuten ekintzengatik zigorrak" ezarri zituen iazko otsailean, eta orain, zigor horiek denak kendu ditu Trumpek.
Mugekiko ez ezik, energia alorrean ere larrialdi nazionala aldarrikatu du Trumpek. AEBko energia "barra-barra" ekoitziko duela agindu du, eta petrolioaren bila, "zulatu, zulatu eta zulatu" egingo duela hitz eman. Tresna horrekin, herrialdean petrolioa eta gasa ekoiztearen lasterketa abian jarriko du Trumpek, Alaskan zulatze gehiago eginez. Halaber, Bidenek bultzatutako energia berderako trantsizioa geldiarazi du.
Mendeku gosez, indultua eman die 2021eko urtarrilaren 6an Kapitolioari eraso egiteagatik zigortutako gehienei. 1.500 pertsonari egin die mesede neurriak, eta 14 indultu Oath Keepers eta Proud Boys muturreko taldeetako kideentzat dira.
Ebidentzia zientifikoari kontra eginez, Parisko Akordio Klimatikotik atera du herrialdea, baita Munduko Osasun Erakundetik (MOE) ere. Era berean, Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundeari jakinarazi dio aurreko gobernuak hartutako konpromisoak ezerezean geratu direla.
Milaka langileren egunerokoari zuzenean eragingo dien neurriak ere adostu ditu Trumpek. Adibidez, funtzionarioek telelanerako zuten aukera kendu du, eta asteko bost lanegunetatik lautan bulegoan egon beharko dutela agindu.
Albiste gehiago mundua
Hamasek dio Gurutze Gorriak bahituak artatu ahal izango dituela Israelek Gazan laguntza jasotzeko korridoreak irekitzen baditu
Hamaseko miliziek ukatu egin dute bahituei tratu txarrak eman izana, eta bahituek Gazako herriak jasotzen duen "janari bera" jasotzen dutela esan dute.
Israelgo Segurtasun Nazionaleko ministroak Gaza "erabat okupatzea" eskatu du
Horren aurrean, Benjamin Netanyahuk azpimarratu du statu quo erlijiosoa ez dela aldatuko, eta Hamasek eta Jordaniak "probokazioak" leporatu dizkiote Israeli.
Gazatik beka batekin iritsitako ikasle bat kanporatu du Frantziak, mezu antisemitak zabaltzea egotzita
Nour Attaalahk, 25 urte dituenak, "juduak edonon hiltzeko" deia egin zuen, eta Hamasek 2023ko urriaren 7an bahitutako israeldarren exekuzioen "bereizmen handiko irudiak" hartzeko eskatu zuen.
Bigarren sumendi bat erupzioan hasi da Errusiako ekialdean, 8,8 graduko lurrikararen ostean
Krasheninnikov sumendia, Errusiako Kamtxatka penintsulan kokatua, erupzioan hasi da igande honetan, ehunka urte inolako jarduerarik gabe eman ondoren, eta asteazkenean Richter eskalan 8,8ko indarra izan zuen lurrikararen ostean. Azken 24 orduotan, hamar lurrikara nabarmen baino gehiago izan dira inguru horretan.
Leon XVI .a aita santuak deia egin die gazteei "gauza handiak lortzea " helburu izateko eta kontsumismoa baztertzeko
Erroman eginako Gazteen Jubileua ixteko, aita santuak elkartasuna adierazi die Gazan eta Ukrainan gerra pairatzen ari diren gazteei.
Gizon bat espetxeratu dute Frantzian, emaztea mozkortzea egotzita, beste gizon batzuekin sexu-harremanak izatera behartzeko
62 urteko gizonezkoari emaztearen baimenik gabe topaketak antolatzea leporatzen diote, Gisele Pelicoten kasuaren eskandalua gogorarazten duen kasu batean.
60.000 pertsona inguru manifestatu dira Tel Aviven, Gazan bahituen bideoak zabaldu ostean
Gazako gatibuak Israelera bueltan eramango dituen su-eten akordio bat eskatu dute, ohi baino jende gehiagorekin egindako protesta jendetsuan, horien bideo batzuk zabaldu ostean. Bideo horietan, bahituek muturreko argaltasuna erakusten dute eta akordio bat eskatzen diete agintariei. Israelek 104 pertsona hil ditu azken orduotan Gazako Zerrendan.
Hamasek dio ez dela desarmatuko Estatu palestinar bat ezarri arte
Horrela erantzuten dio Steve Witkoff AEBk Ekialde Hurbilean duen mandatariari, talde islamista armak uzteko prest zegoela esan ondoren.
Gazako haurren heriotzak "aurrekaririk gabe" hazi direla ohartarazi du UNICEFek
Gazatarren aurkako bonbardaketak ez du etenik: gutxienez 22 palestinar hil dira bart Israelen beste eraso batzuetan.
Trumpek bi urpeko nuklear zabaldu ditu Medvedev Errusiako presidente ohiaren "adierazpen probokatzaileen" aurrean
Ukrainako gerra geldiarazteko AEBk Errusiari ezarri zion ultimatuma kritikatu zuen duela gutxi, eta ohartarazi zuen horrek bi herrialdeen arteko gatazka ekar zezakeela.