Mileiren 'kriptoporrota' ulertzeko gakoak
Javier Milei Argentinako presidenteak kriptomonetei babesa emateko mezu bat argitaratu zuen sare sozialetan, eta horrek sekulako arrabotsa sortu du; politika eta merkatuak astindu ere egin ditu. Ondorioz, gainera, Mileiren kontrako 100 bat salaketa judizial eragin ditu dagoeneko. Hauek dira gertatutakoaren gakoak:
Mileiren mezu polemikoa
Otsailaren 14an, Mileik mezu bat argitaratu zuen X sarean duen kontuan —3,8 milioi jarraitzaile ditu—, Viva la Libertad Project proiektuari oihartzuna emateko. Proiektuaren ardatza $LIBRA kriptodirua merkaturatzea da, eta, estatuburuaren arabera, Argentinan inbertsioak finantzatzera bideratuta dago. Kriptomonetaren balioak berehala gora egin zuen.
Baina, handik gutxira, aktibo gehiena bereganatzen zuen inbertitzaile mordoak balio handietara saldu zituen, eta segituan prezioak behera egin zuen. Milaka inbertitzailek aktibo horren aldeko apustua egin zutela salatu zuten, Argentinako presidenteak hasieran bidalitako mezuak eragin zuelakoan. Argentina kriptomonetak gehien onartzen dituen munduko estatuetako bat da.
Handik ordu gutxira, Mileik hasierako mezua ezabatu zuen, eta beste mezu bat argitaratu zuen, proiektuari babesa kentzeko. Horrekin loturarik ez zuela eta xehetasunen berri ez zuela azaldu zuen.
Proiektuaren izena ultraeskuineko ekonomialariak gehien erabiltzen duen mezu edo lelo politikoa da, eta kriptodiruak Mileiren zeinu zodiakala du izena. Gainera, 2021ean, Mileik CoinX inbertsio-plataforma ere babestu zuen sare sozialetan, eta hori ere salatu egin zuten. Beraz, ez da lehenengo aldia.
Bertsio kontrajarriak
Mezu polemikoaren biharamunean, Gobernuak ohar bat igorri zuen, eta bertan adierazi zuen proiektua KIP Protocol enpresak garatu zuela. Milei enpresa horren ordezkariekin —Mauricio Novelllirekin eta Julian Peh singapurtarrarekin— bildu zen, 2024ko urriaren 19an.
Oharraren arabera, KIP Protocolen ordezkariek Hayden Mark Davis estatubatuarra, Kelsier Ventures enpresako jabea, aurkeztu zuten proiektuaren bazkide eta teknologia hornitzaile gisa. Milei urtarrilaren 30ean bildu zen Davisekin, baina Argentinako Gobernuak ziurtatu du ez duela harekin loturarik.
Astelehenean, KIP Protocolek baieztatu zuen proiektua ez zuela enpresa horrek abiatu, ezta kriptodirua merkaturatu ere, Kelsier Venturesek baizik, nahiz eta aitortu Julian Peh urrian bildu zela Mileirekin, baina ez $LIBRAri buruz hitz egiteko, eta argitu zuen Novelli zela bilera egin zen negozio foroaren antolatzailea.
Bere aldetik, Davisek sare sozialetan Mileiren "aholkulari" gisa definitu zuen bere burua, agintariarekin harremanetan zegoela esan zuen, eta adierazi zuen agian presidentea "presio politikoagatik izutu" zela, eta erantsi zuen prest zegoela $LIBRAn 100 milioi dolar inguru injektatzeko, aktiboari likidezia itzultzeko.
Eragin politikoa eta judiziala
Union por la Patria alderdiaren ezkerreko eta fronte peronistako sektoreek Kongresuan estatuburuari epaiketa politikoa egiteko asmoa dute. Oposizioko blokeek, berriz, baina ofizialismoarekin hitz eginda, Parlamentuan ikerketa-batzorde bat sortzeko ideia babesten dute.
Esparru judizialean, dagoeneko ehun kaltetuk baino gehiagok aurkeztu dituzte salaketak Argentinako Justiziaren aurrean. Gainera, abokatu talde batek salaketa jarri du AEBn, Milei, Davis, Peh eta Novelliren aurka.
Merkatuen erantzun negatiboa
Eskandaluak eragin oso negatiboa izan du merkatuetan; izan ere, astelehenean Argentinako enpresen akzioek eta Hego Amerikako estatuko bonu subiranoek behea jo zuten. Era berean, Argentinako pesoak AEBko dolarrarekiko nolabaiteko balio-galera izan zuen.
Cristina Fernandez Argentinako presidente ohiak (2007-2015) gaur galdetu dio Mileiri kriptodirua jaurtitzen parte hartu duen ala ez. "Txiki-txiki egiten ari zara", idatzi du Fernandezek Mileiri eskainitako lerro batzuetan, X sare sozialean.
Albiste gehiago mundua
Israelek Arakeko ur astunen erreaktorea bonbardatu du, Iranen
Israelen erasoek Iranen azpiegitura militar eta nuklearra murriztu dute, eta 224 lagun hil egin dituzte, persiar Gobernuaren datu ofizialen arabera
Gazako agintariek jaioberriak elikatzeko premiazko laguntza eskatu dute
Horrez gainera, Osasun Ministerioak salatu duenez Gazako erietxeetan soilik hiru egunerako erregaia gelditzen zaie. Bestetik, 25 pertsona hil eta 120 baino gehiago zauritu dira janari zain zeudenean.
Israelek Teherango hainbat auzo eta toki bonbardatu ditu, tartean Ilargi Gorriaren eraikin bat
Joan den ostiral goizaldean Israelek Iranen aurkako erasoa abiatu zuenetik, Teheranek 400 misil balistiko eta ehunka drone jaurti ditu Israelen aurka.
Irango buruak AEBri mehatxu egin, eta adierazi du Israelekin duen gatazkan sartuz gero "ondorio konponezinak" izango direla
Ali Khameneik azpimarratu duenez, Teheranek "irmo jarraituko du inposatutako gerra baten aurrean, inposatutako bake baten aurrean bezala"
Trumpek dio badakitela non dagoen Khamenei, baina "oraingoz" ez omen dute hilko : "Jomuga erraza da"
"Gure pazientzia bukatzear da", azpimarratu du AEBko presidenteak, eta Irani "baldintzarik gabe amore eman" dezala eskatu dio.
Aire erasoek ez dute etenik Israelen eta Iranen artean
Gaur arratsaldean Iranek alarma antiaereoak piztu ditu Israelgo hegoaldean, ostiraletik egindako hamargarren erasoan. Iranen ere, bonbardaketak izan dira berriro Teherango kaleetan.
Zer dakigu Trumpek bere izenarekin martxan jarri nahi duen telefono zerbitzuari buruz?
Ameriketako Estatu Batuetako presidenteak 'Trump' eta 'T1' markak erabiltzea eskatu du telekomunikazio, dispositibo mugikor eta telefono sektoreetan.
Melissa Hortman Minnesotako kongresista demokrataren hilketaren susmagarria atxilotu dute
Hortmanez gain, senarra ere hil zuen Vance Boelter susmagarriak. John Hoffman senatari estatala eta haren emaztea ere zauritu zituen erasoan.
Gutxienez 51 gazatar hil dituzte giza-laguntza banatzeko gune batean, Gaza hegoaldean
Agintariek adierazi dutenez, gainera, 200dik gora zauritu daude, horietatik 20 larri. Israelek berak eta Ameriketako Estatu Batuek babesten dute fundazioa janari-kaxen banaketa egiten hasi zenetik izan den kopururik handiena da.
New York Timesen ikerketa baten arabera, Leon XIV aita santuak Kantabriako sustraiak ditu
Ikerketak azaldu du hamaikagarren belaunaldiko lau herenaitonamonak Isla herriko kapareak zirela XVI. mendean.