Mileiren 'kriptoporrota' ulertzeko gakoak
Javier Milei Argentinako presidenteak kriptomonetei babesa emateko mezu bat argitaratu zuen sare sozialetan, eta horrek sekulako arrabotsa sortu du; politika eta merkatuak astindu ere egin ditu. Ondorioz, gainera, Mileiren kontrako 100 bat salaketa judizial eragin ditu dagoeneko. Hauek dira gertatutakoaren gakoak:
Mileiren mezu polemikoa
Otsailaren 14an, Mileik mezu bat argitaratu zuen X sarean duen kontuan —3,8 milioi jarraitzaile ditu—, Viva la Libertad Project proiektuari oihartzuna emateko. Proiektuaren ardatza $LIBRA kriptodirua merkaturatzea da, eta, estatuburuaren arabera, Argentinan inbertsioak finantzatzera bideratuta dago. Kriptomonetaren balioak berehala gora egin zuen.
Baina, handik gutxira, aktibo gehiena bereganatzen zuen inbertitzaile mordoak balio handietara saldu zituen, eta segituan prezioak behera egin zuen. Milaka inbertitzailek aktibo horren aldeko apustua egin zutela salatu zuten, Argentinako presidenteak hasieran bidalitako mezuak eragin zuelakoan. Argentina kriptomonetak gehien onartzen dituen munduko estatuetako bat da.
Handik ordu gutxira, Mileik hasierako mezua ezabatu zuen, eta beste mezu bat argitaratu zuen, proiektuari babesa kentzeko. Horrekin loturarik ez zuela eta xehetasunen berri ez zuela azaldu zuen.
Proiektuaren izena ultraeskuineko ekonomialariak gehien erabiltzen duen mezu edo lelo politikoa da, eta kriptodiruak Mileiren zeinu zodiakala du izena. Gainera, 2021ean, Mileik CoinX inbertsio-plataforma ere babestu zuen sare sozialetan, eta hori ere salatu egin zuten. Beraz, ez da lehenengo aldia.
Bertsio kontrajarriak
Mezu polemikoaren biharamunean, Gobernuak ohar bat igorri zuen, eta bertan adierazi zuen proiektua KIP Protocol enpresak garatu zuela. Milei enpresa horren ordezkariekin —Mauricio Novelllirekin eta Julian Peh singapurtarrarekin— bildu zen, 2024ko urriaren 19an.
Oharraren arabera, KIP Protocolen ordezkariek Hayden Mark Davis estatubatuarra, Kelsier Ventures enpresako jabea, aurkeztu zuten proiektuaren bazkide eta teknologia hornitzaile gisa. Milei urtarrilaren 30ean bildu zen Davisekin, baina Argentinako Gobernuak ziurtatu du ez duela harekin loturarik.
Astelehenean, KIP Protocolek baieztatu zuen proiektua ez zuela enpresa horrek abiatu, ezta kriptodirua merkaturatu ere, Kelsier Venturesek baizik, nahiz eta aitortu Julian Peh urrian bildu zela Mileirekin, baina ez $LIBRAri buruz hitz egiteko, eta argitu zuen Novelli zela bilera egin zen negozio foroaren antolatzailea.
Bere aldetik, Davisek sare sozialetan Mileiren "aholkulari" gisa definitu zuen bere burua, agintariarekin harremanetan zegoela esan zuen, eta adierazi zuen agian presidentea "presio politikoagatik izutu" zela, eta erantsi zuen prest zegoela $LIBRAn 100 milioi dolar inguru injektatzeko, aktiboari likidezia itzultzeko.
Eragin politikoa eta judiziala
Union por la Patria alderdiaren ezkerreko eta fronte peronistako sektoreek Kongresuan estatuburuari epaiketa politikoa egiteko asmoa dute. Oposizioko blokeek, berriz, baina ofizialismoarekin hitz eginda, Parlamentuan ikerketa-batzorde bat sortzeko ideia babesten dute.
Esparru judizialean, dagoeneko ehun kaltetuk baino gehiagok aurkeztu dituzte salaketak Argentinako Justiziaren aurrean. Gainera, abokatu talde batek salaketa jarri du AEBn, Milei, Davis, Peh eta Novelliren aurka.
Merkatuen erantzun negatiboa
Eskandaluak eragin oso negatiboa izan du merkatuetan; izan ere, astelehenean Argentinako enpresen akzioek eta Hego Amerikako estatuko bonu subiranoek behea jo zuten. Era berean, Argentinako pesoak AEBko dolarrarekiko nolabaiteko balio-galera izan zuen.
Cristina Fernandez Argentinako presidente ohiak (2007-2015) gaur galdetu dio Mileiri kriptodirua jaurtitzen parte hartu duen ala ez. "Txiki-txiki egiten ari zara", idatzi du Fernandezek Mileiri eskainitako lerro batzuetan, X sare sozialean.
Zure interesekoa izan daiteke
Albiste izango dira: Zohran Mamdaniren garaipena New Yorken, Donostiako masajistaren aurkako epaia eta Dani Alvarezek Euskal Kazetarien Saria jasoko du
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Nor da Zohran Mamdani, Trumpen amesgaizto berria?
34 urterekin, Mamdani alderdi demokrataren barruko olatu aurrerakoi, kulturaniztun eta ezkertiar berriaren izarra da. New Yorkeko alkate berriak boto gazte eta multikulturala bideratzea lortu du, etxebizitza eskuragarrian eta ezker demokrataren berrikuntzan oinarritutako mezuarekin.
Mamdanik hauteskundeak irabazi ditu New Yorken eta "gizadiarentzat hobea den egun baten egunsentia" agindu du
Zohran Mamdani demokrata New Yorkeko historiako lehen alkate musulmana izango da, botoen % 50 baino gehiago eskuratuta. "Hiri berpiztu bat" gidatuko duela eta "islamofobia eta antisemitismorik gabe" denontzat gobernatuko duela agindu du.
Dick Cheney AEBko presidenteorde ohia hil da, 84 urterekin
George W. Bushen Gobernuko bigarrena Defentsa Saileko buru ere izan zen, eta garai batean Alderdi Errepublikanoaren zutabeetako bat.
Zohran Mamdani, New Yorkeko eraberritze aurrerakoia gorpuzteko prest dagoen gizona
34 urterekin, Mamdanik Alderdi Demokratako olatu aurrerakoi, kulturaniztun eta ezkertiar berria irudikatzen du, eta astearte honetako New Yorkeko Alkatetzarako hauteskundeak irabazteko faborito argia da. Bere alderdiko liderren babes argirik ez duen arren, ezkerrera biratu eta izaera sozialeko politika publikoen egarri diren gazteen babesa du.
500 milioi haur baino gehiago bizi dira gatazka armatuen eremuetan
Save the Children gobernuz kanpoko erakundearen arabera, 2024an 520 milioi adingabe baino gehiago bizi ziren gatazka-guneetan. Afrika da eskualde kaltetuena: kontinente horretako haur guztien % 32 indarkeria armatuaren eraginpean bizi dira. 2024an, egunero, batez beste, 78 haur erailketen, bahiketen, sexu-erasoen eta mutilazioen biktima izan ziren, besteak beste.
‘Melissa’ urakanak Jamaikan eragindako suntsipena
Melissa urakanak suntsipena eragin du Jamaika uhartean, eta gutxienez 28 hildako dira jada. Urakanak "aurrekaririk gabeko" hondamendia eragin duela adierazi dute Jamaikako agintariek. Horrela geratu da uhartea, Melissaren astinduaren ondoren.
6,3 graduko lurrikara batek Afganistan iparraldea astindu du
Lurrikararen ondorioz, 27 hildako eta 700 zauritu baino gehiago izan dira, baina bilaketa- eta erreskate-lanek aurrera jarraitzen dute, eta ez da baztertzen datozen orduetan hildakoen kopuruak gora egitea.
Trumpek esan du ez duela uste AEBk Venezuelaren kontrako gerrarik egingo duenik, baina ez du planei buruz hitz egin nahi izan
"Zer erantzun diezaioket horrelako galdera bati? Ba al dago Venezuelan eraso bat egiteko planik? Nork esango luke hori? Halakorik balego, esan egingo nizukeela uste duzue, zintzoki? Bai, planak ditugu. Oso plan sekretuak ditugu", esan du 'Air Force One' hegazkinean. "Begira, ikusiko dugu Venezuelarekin zer gertatzen den", adierazi zuen, eta Venezuelako Gobernuak "milaka pertsona bidali zituen kartzeletatik, erakunde mentaletatik eta mendekotasun zentroetatik".
2007tik aurrera jaiotakoei erretzea debekatu die Maldivetako Gobernuak, horrelako erabaki bat hartu duen lehen herrialdea bihurtuz
Debekua aitzindaria da munduan, eta "ohitura ez osasungarriak desagerraraztea eta belaunaldi osasungarria eraikitzea" du helburu, presidenteak azaldu duenez.