Shanghaiko Lankidetza Erakundea
Gorde
Kendu nire zerrendatik

“Barne arazoetan esku sartzea” gaitzesteko adierazpen bateratua egin du Shanghaiko Lankidetza Erakundeak Txinan

Shangaiko Lankidetza Erakundeko herrialdeak "mundu multipolar adierazgarriagoa, demokratikoagoa eta bidezkoagoa" eraikitzearen alde agertu dira, eta Nazio Batuen "koordinazioaren eginkizun nagusia" nabarmendu dute.

FOTODELDIA Tianjin (China), 01/09/2025.- El presidente chino Xi Jinping (d) conversa con su homólogo ruso Vladímir Putin (i) durante la cumbre de la Organización de Cooperación de Shanghái (OCS) celebrada este lunes en Tianjin, China. EFE/ Alexander Kazakov/ Sputnik / Kremlin / Pool / Crédito Obligatorio

Vladimir Putin eta Xi Jinping, Shanghaiko Lankidetza Erakundearen goi-bileran. Argazkia: EFE

Shangaiko Lankidetza Erakundeak ez du onartu inoren "barne arazoetan esku sartzea", eta gaitzetsi egin ditu ere "nazioarteko merkataritzari eragindako astinaldiak". Hala azaldu da erakundea Xi Jinping txinatarraren, Vladimir Putin errusiarraren eta Narendra Modi indiarraren arteko bileraren ostean.

Txinako Tianjin hirian herrialde kideetako buruzagiek sinatutako eta Txinako hedabideetan argitaratutako adierazpen batek "barne arazoetan esku-sartzerik ez" egitearen garrantzia azpimarratzen du, eta kritikatu egiten ditu "giza eskubideak babesteko aitzakiarekin" egindakoak, eremu horretan "sestra bikoitzak" daudelakoan.

"Estatu kideek bake iraunkorreko mundua eraikitzearen alde egiten dute, eta mehatxu eta erronkei erantzun koordinatua eman behar diegu", dio testuak. Ildo horretan, iragarri dute "separatismoaren, terrorismoaren eta estremismoaren aurkako borrokan" herrialde kideak elkarlanean arituko direla.

Gogoratu behar da blokeko Defentsa ministroek ekainean Txinako Qingdao hirian egindako bilera adierazpen komunik gabe amaitu zela, Pakistanen eta Indiaren artean terrorismoa dela eta izandako desadostasunen eta joan den apirilean Indiak administratutako Kaxmirren izandako erasoaren ondorioz (26 pertsona hil ziren). Gauzak horrela, Indiak herrialdearen aurkako eraso militarra hasi zuen.

Astelehen honetako oharrak "gogor" gaitzetsi du erasoa.

Lankidetzarako erakundeko kideek "elkarrekin lan egiten jarraituko dute ideologia erradikalen hedapena, intolerantzia erlijiosoa, xenofobia, nazionalismo bortitza eta arraza- eta etnia-diskriminazioa saihesteko", aldarrikatu dute.

"Borroka geopolitikoa" deitoratu dute

Adierazpenean jasotzen denez, "borroka geopolitikoa areagotzeak mehatxuak eta erronkak planteatzen ditu munduko eta erakundeko segurtasunerako eta egonkortasunerako".

Ildo horretan, adierazi dute "munduko ekonomiak, bereziki nazioarteko merkataritzak eta finantza-merkatuek, eraso larriak" jasan dituztela, Donald Trump AEBko presidenteak piztutako gerra komertzialari erreferentzia eginez.

Erakundearen parte diren herrialdeak "ordezkagarriagoa, demokratikoagoa eta bidezkoagoa den mundu multipolar bat eraikitzearen" alde daude, eta nabarmendu dute Nazio Batuen "zeregin nagusia koordinazioa" dela.

Testuak adierazten duenez, erakundea "nazioarteko eta eskualdeko gatazkak blokeen eta konfrontazioaren ikuspegiaren bidez konpontzearen aurka dago".

Adierazpenak ez dio inolako erreferentziarik egin Ukrainako gerrari.

Astelehen honetako bileran, Putinek India eta Txina gatazka horretan bakea lortzeko egindako ahaleginak eskertu ditu, eta "Mendebaldeak Ukraina NATOn sartzeko egindako saiakerak" aipatu ditu gatazkaren arrazoietako bat bezala.

Lankidetzarako erakundeak ez du elkar defendatzeko klausularik, NATOk ez bezala, eta bere kideen artean ditu Txina, Errusia, India, Pakistan, Iran, Bielorrusia, Kazakhstan, Kirgizistan, Tajikistan eta Uzbekistan, zeinak, oro har, munduko biztanleen % 40 inguru biltzen dituzten. Gainera, Egipto, Turkia, Birmania eta Azerbaijan herrialde "begirale" eta elkarrizketa-bazkideak dira.

Zure interesekoa izan daiteke

18:00 - 20:00
ZUZENEAN
Duela  min.

AEB eta Txina, Hego Pazifikoko uharteak kontrolatzeko lehia bizian. Zergatik?

Ozeano Barea Asia eta Amerika arteko itsaso handi-handia da. Han zehar itsasbideak, urpeko kableak eta era guztietako merkataritza trafikoa daude, etengabe. Horregatik, bide horiek bereganatu nahi dituzten potentziek ezinbestekoa dute ozeano erraldoi horretan dauden irlak kontrolatzea, base logistikoak, eta, kasu askotan, militarrak direlako. Hain zuzen, Estatu Batuek eta Txinak Pazifikoko 14 herrialde horiek kontrolatzeko sokatiran ari dira. Papua Ginea Berria milioi bat biztanle duen uharte bakarra da; txikiena, Niuee izeneko uhartea, ez da 2.000 biztanlera ere iristen. 14 horietatik 11 Txinarekin daude lerratuta. Hiruk baino ez dute Taiwanen subiranotasuna aitortzen. Batzuek, Papua Ginea Berria kasu, Estatu Batuekiko segurtasun akordioei eusten diete, beste batzuek, ordea, Txinarekin defentsa akordioak sinatu dituzte. Horren adibide da Salomon Uhartea. Mikel Reparaz, EITBren nazioarteko burua, han izan da.

18:00 - 20:00
ZUZENEAN
Duela  min.

Madurok konfirmatu egin du Trumpekin hitz egin duela: "Azkenaldian, askotan nabil ingelesez hitz egiten"

Nicolas Maduro Venezuelako presidenteak baieztatu egin du Donald Trump AEBko gobernuburuarekin hitz egin duela, herrialde horrek Kariben duen hedapen militarrak eragindako tentsioen eta nazio pretroliogilearen aire-konektibitatearen krisiaren erdian. Maduroren arabera, Etxe Zuria Miraflores jauregiarekin harremanetan jarri zen duela "hamar bat egun"; azaroaren 23an beharbada, baina ez du data zehatzik eman.

Mikel Reparaz 
El gran tablero mundial/ Potentzien lehia handia erreportaje-sorta
18:00 - 20:00
ZUZENEAN
Duela  min.

Tentsioa gorenean da Hegoaldeko Txinako Itsasoan,  defentsa eta botere militarraren bidegurutzean

Estatu Batuetako eta Txinako indarren artean talka arriskua eragin dezakeenik badago, Hegoaldeko Txinako Itsasoa da. Pekinek ur horien zati bat beretzat nahi du, bederatzi puntuko lerro bat eginez, Taiwan, Filipinetako zati bat eta uharte artifizialak eraiki dituen uhartetxoak barne. Horrek talka egiten du hainbat herrialderen subiranotasunarekin, hala nola Filipinak, Vietnam eta Malaysia. Horren aurrean, AEBk presentzia militarra sendotu du eremu horretan. Mikel Reparaz, EITBren Nazioarteko arloburua, bertan izan da.

Gehiago ikusi