Nola jakin zer dakien Facebookek zuri buruz
Mark Zuckerberg Facebooken sortzailea datuen filtrazio eskandaluan murgilduta dago orain, Cambridge Analytica konpainiak sare sozial horretako 50 milioi konturen baino gehiagoren datu pertsonalak bildu dituela jakin denetik. AEBko 2016ko hauteskunde presidentzialen emaitzan eragiteko eta boto-emaileen erabakia manipulatzeko egin zuen datu bilketa enpresak.
Momentu horretatik aurrera, datuen babesaz kezkaratu dira erabiltzaile asko, besteak beste, Facebookek zer eskuratzen duen eta zer saltzen duen jakiteko. Erabiltzaileen datuak, hein handi batean, horien onespenarekin jasotzen ditu, Pribatutasun Politika onartuz gero.
Zein informazio du Facebookek?
Hori jakin nahi izanez gero, jarraitu pauso hauei:
Norberak ikus ditzake Facebookek dituen datuak, zein motatako datuak erabiltzen ari diren jakiteko. Horretarako, kontu ezarpenetan sartu behar da “Kontuaren Ezarpen Orokorrak” atalean, eta “Zure datuen kopia bat deskargatu” esteka bilatu bertan.
Minutu gutxiren buruan, datuak deskargatzeko esteka helduko zaizu. Bertan, .zip artxibo konprimatu bat egongo da, norberaren jardueraren araberako tamaina izango duena. Deskonprimatu ostean, bost karpeta aurkituko dituzu izen hauekin: “Argazkiak”, “Bideoak”, “Mezuak”, “Index” eta “Html”.
“Index” karpetak edukiak era ikusgarrian eskaintzen ditu, “Bideoak” izenekoak erabiltzaile bakoitzak sare sozialera igo dituen bideo guztiak ditu, “Argazkiak” karpetan berdina; Facebookera igotako argazki guztiak daude (besteak beste, argazkien geolokalizazioaren datuak ditu) eta “Mezuak” izenekoan erabiltzaileak bidalitako eta jasotako mezuen bilduma dago.
“Html” karpeta da enpresentzat garrantzitsuena erabiltzaileak sakonago ezagutzeko. Bertan, .html fitxategi batzuk daude, nabigatzailean zuzenean ireki daitezkeenak: “Ads”, “Apps”, “Contact_info”, “Events”, “Friends”, “Messages”, “Photos”, “Security”, “Timeline” eta “Videos”.
Ads
Bakoitzaren inguruko irudia nolakoa den jakiteko balio du “Html” karpetak. Ads artxiboak erabiltzailea eta iragarkiak nola lotzen diren ikus daiteke. Facebookek sortutako zerrenda ageri da fitxategi horretan, erabiltzaile bakoitzari zein motatako publizitatea bidali zehazteko irizpideekin. Bestalde, sare sozialak badaki zein iragarkitan egon zaren interesaturik (“Iragarkien historia” ikusi behar da hori jakiteko), eta batek bere jardueran zein iragarkiren gainean egin duen klik erakusten du.
Leku berean, zenbat enpresak eskuratu duten zure profilaren informazioa erakusten du Facebookeko fitxategiak “Zure kontuaren informazioa dute” atalean.
“Html” karpetan jarraituz gero, sare sozialean egindako saio guztien jarduera-zerrenda dago “Security” fitxategian; saio bakoitza zein egunetan eta ordutan eta zein gailu eta nabigatzaile erabiliz egin den ikus daiteke hor. Horrez gain, segurtasun atalean egindako aldaketa guztien erregistroa dago hor.
Facebooken dituzun kontaktuak eta haiekin izandako elkarrizketak ere publikoak dira. Izan ere, mugikorraren bidez kontatuen zerrendara sartzeko baimena ematen denean (lagunak bilatzeko, esaterako), mugikorrean dituzun kontatu guztiak gordetzen ditu. “Contact_info” artxiboan daude guztiak ikusgai.
Noiztik gara lagun? Galdera horri ere erantzuteko gai da Fabebook. “Friends” dokumentuan gordetzen ditu zure lagun guztien izenak, noiz egin zineten adiskide sare sozialean, eskaera, onarpen eta ezeztapen data. Azkenik, zure jarduera osoak timeline bat dauka, izen bereko karpetan; bertan izena eman zenuenetik gaur egunera arte zer egin duzun jasotzen du.
Cambridge konpainiak nire datuak erabili ditu?
Bere irudia garbitzearren, Facebook galdera horri erantzuten hasi da jakinarazpenen bidez. Cambridge Analyticak zure datuak erabili dituen ala ez jakin nahi izanez gero, jakinarazpen atalean argituko duzu, “This Is Your Digital Life” izeneko toki bat debekatu duela esanez, leku horrek erabiltzaileen datuak partekatu baitzituen baimenik gabe. Gainera, mezuak esteka bat bidaltzen dizu zure datuak nora joan diren jakin dezazun.
Facebooken jakinarazpena jaso ezean eta zalantzak argitu nahi izanez gero, Facebookek web orrialde hau jarri du hori baieztatzeko.
Albiste gehiago teknologia
Amnistia Internazionalak salatu duenez, TikTok "nerabeen autoestimu txikiaz baliatzen da dirua irabazteko"
Erakundearen txosten batek ohartarazi duenez, sare sozialaren algoritmoak automutilazioari eta suizidioari buruzko edukiak helarazten dizkie gazteei. AI erakundeak adingabeak babesteko premiazko neurriak hartu ditzaten eskatu die Europako Batzordeari eta Frantziako Gobernuari.
Martxan da Amazonen hodeiko zerbitzua, atzoko gorabeheren ostean
Konpainiak atzo iragarri zuen egunean hasi zirela zerbitzu gehienak martxan, eta sarearen funtzionamendua nomal ibili zela eguna bukatzerako.
Zer da Amazon Web Services?
Hodeiko zerbitzuen hornitzailea erori da astelehen honetan, urriaren 20an. Milaka plataforma bertan behera gelditu dira mundu mailan, baina... Zer da Amazon Web Services eta zergatik da hain garrantzitsua Interneten?
Amazonen hodeiaren erorketak arazoak eragin ditu munduko hainbat web zerbitzutan
Amazon, Alexa, ChatGPT, Perplexity, Epic Games Store eta Fortnite bezalako plataforma eta zerbitzuei eragin die gorabeherak.
Instagramek konexio-arazoak ditu mundu osoan
Ostegun goiz honetan Metaren sare soziala konexio arazoak izaten ari da nazioarte mailan. Horren ondorioz, erabiltzaileak zailtasunak izaten ari dira edukiak eguneratzeko.
Nola lortu du Euskadik IBMren Quantum System Two ordenagailua?
Bide luze eta zail baten ondoren, IBM Quantum System Tworen ordenagailua martxan da Donostian. Mugarri hau Euskadi zientziaren abangoardian jarri nahi zuten agintari eta zientzialariek elkarrekin hartutako erabakiaren emaitza da.
Pradales: "Ikerkuntza, berrikuntza eta aurrerabidearen aldeko apustua egiten dugu"
Hainbat urteko lanaren ondoren, Euskadik IBM Basque Country inauguratu du, IBMren sareko ordenagailu kuantiko indartsuena. Aurrerapauso historikoa da, teknologia eta zientzia eralda ditzakeena. Superkonputagailua Ikerbasqueren Donostiako eraikin berrian egongo da. Horrela, IBM-Basque Country IBMren ordenagailu kuantiko aurreratuenen munduko sarean integratuko da.
Perez Iglesias: "Hau hasi baino ez da egin"
Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntzako sailburuak jakitera eman duenez, dagoeneko jaso dituzte IBMren ordenagailu kuantikoaren inguruan lan egiteko proposamenak.
Zer gertatuko da astearte honetan Windows 10ekin?
Windows 11rako migrazioari buruzko zalantza guztiak argituko ditugu, eta azalduko ditugu Windows 10 sistema eragilea erabiltzeko zer aukera daogen.
Honelakoa da Euskadiko superordenagailu kuantikoa
IBM Basque Country inauguratuko dute astearte honetan Donostian eta, horrekin batera, Quantum System Two superordenagailu kuantikoa martxan jarriko dute. -273 Cº-tan hoztutako supereroaleekin funtzionatzen du, eta 156 kubit lotzen ditu. Diseinu modularra du, aurrerapen teknologikoetara egokitzeko: ez da zaharkituko. Prezioa dituen ezaugarriekin bat dator: 50 milioi euro.