Frankofoniaren eremuan hizkuntza gutxituek dituzten erronkei buruzko biltzarra antolatu du Etxepare Institutuak Parisen
Astelehen honetan egindako aurkezpenean azaldu dutenez, hilaren 19an eta 20an egingo den topaketak bat egiten du Etxepare Euskal Institutuaren 15. urteurrenarekin, eta 'Ça colle au basque' ekimenaren testuinguruan antolatu da, unibertso frankofonoan euskararen eta euskal sorkuntzaren proiekzioa indartzeko abiatutako egitasmoaren baitan, alegia.
Etxepare Euskal Institutuak 'Langues minorisées en contexte francophone: traduire, transmettre, transformer' (Hizkuntza gutxituak testuinguru frankofonoan: itzuli, transmititu, eraldatu) nazioarteko biltzarra antolatu du azaroaren 19rako erta 20rako Parisko Sorbonne eta Sorbonne Nouvelle unibertsitateetan, frankofoniaren unibertsoan hizkuntza gutxituek dituzten erronken inguruan hausnartzeko.
Astelehen honetan egindako aurkezpenean azaldu dutenez, topaketak bat egiten du Etxepare Euskal Institutuaren 15. urteurrenarekin, eta 'Ça colle au basque' ekimenaren testuinguruan antolatu da, unibertso frankofonoan euskararen eta euskal sorkuntzaren proiekzioa indartzeko abiatutako egitasmoaren baitan, alegia.
Biltzarrean bederatzi unibertsitatetako 20 hizlarik hartuko dute parte, testuinguru frankofonoan hizkuntza gutxituek gaur egun dituzten erronken inguruan hausnartzeko. Hala, "egoera diglosikoan dauden hizkuntzen funtzio soziala eta hizkuntza aniztasuna" ikusarazi eta aldarrikatuko dira.
Euskara abiapuntu eta inspirazio iturri hartuta, "eremu frankofonoko hizkuntza gutxituen arteko elkarrizketa" abiatuko da biltzarrean. Hiru mahai ingururen eta bi hitzaldi nagusiren bidez, hizkuntza horien itzulpen, transmisio eta aintzatespen dinamikei buruz jardungo dute, baita haien eskubideen aitortzari buruz ere.
Besteak beste, hizkuntzalaritza, itzulpengintza, literatura konparatua, zientzia politikoa, soziologia, antropologia eta kultura-ikasketen esparruko nazioarteko irakasle eta adituek hartuko dute parte biltzarrean.
Euskara eta unibertso frankofonoko beste hizkuntza gutxitu batzuk -hala nola Guyana Frantseseko hizkuntza indigenak, Antilletako kreolera edo bretoiera-, "hizkuntza gutxituen inguruko eztabaidaren" erdigunean jarriko duen lehen mailako topaketa akademikoa izango da."
"Balio sinboliko handia"
Irene Larraza Etxepare Euskal Institutuko zuzendari nagusiak aurkezpenean adierazi duenez, "kongresu hau Parisko bihotz akademikoan egiteak balio sinboliko handia du: hizkuntzen eremuan euskarari bere lekua aitortzea eta hizkuntza-aniztasuna Europako balio gisa onartzea esan nahi du".
"Normalean periferian kokatzen diren hizkuntzak elkartuz, topaketak erdigunearen eta bazterren arteko harremana irauliko du zenbait egunez, hizkuntza gutxituen eginkizun soziala eta indar bizia lehen lerrora ekarriz", azaldu du.
Horrela, hizkuntza aniztasunaren inguruko hausnarketa eta truke intelektualerako espazio berritzailea zabaltzeaz gain, biltzarrak sendotu egingo du Etxepare Euskal Institutuaren aliantza nazioarteko bi erreferente akademikorekin (Université Sorbonne Nouvelle eta Sorbonne Université).
15 urteko ibilbidea
Aurten 15 urte bete dira Etxepare Euskal Institutuak bere jarduera abiatu zuenetik, eta urteurrena ospatzeko antolatutako ekitaldien artean dago Parisko biltzarra.
Ospakizun ekitaldi nagusia azaroaren 19an egingo da, Frantziako Liburutegi Nazionalean, Imanol Pradales Eusko Jaurlaritzako lehendakaria buru dela. Politikaren, erakundeen eta kulturaren esparruko ordezkari ugari eta Parisen bizi diren euskal diasporako kideak ere izango dira bertan.
Ekitaldia balio sinbolikoa duen espazio batean egingo da, Frantziako Liburutegi Nazionalean gordetzen baita euskaraz argitaratutako lehen liburuaren ale bakarra (Bernat Etxepareren 'Linguae Vasconum Primitiae').
Zure interesekoa izan daiteke
“Itzalaldia”, “soldadutza”, “flotilla” eta 2025ean “desiraungi” diren beste hitz batzuk
UZEI terminologia eta lexikografia zentroak bukatzear den urtean ahoz aho ibili diren 25 hitz aukeratu ditu. Joan den astean, “muga-zerga” aukeratu zuten urteko hitz bezala UZEIk berak eta Euskaltzaindiak.
Aitor Etxebarriazarragak jantzi du txapela
Onintza Enbeita izan du lehiakide buruz burukoan, eta puntu erdiko aldea izan da bien artean: 1.163 puntu jaso ditu lehen sailkatuak eta 1.162,5 bigarrenak. Bizkaiko laugarren finala zuen gaurkoa bertsolari gernikarrak.
Pantxoa eta Peioren bigarren agur-kontzertua: 2027ko urtarrilaren 9an BECen!
Bikoteak bere ibilbideari amaiera emango dio bi kontzerturekin BEC!en: urtarrilaren 10ekorako sarrerak ordu gutxitan agortu ziren eta bigarrena iragarri dute orain: 2027ko urtarrilaren 9an.
“Muga-zerga” izan da aurtengo hitza Euskaltzaindiarentzat eta UZEIrentzat
“Atzerriko produktuei aduanan ezartzen zaien zerga” adiera duen izena aukeratu dute Akademiak eta UZEI terminologia eta lexikografia zentroak urteko hitz gisara. “Aduana-zerga” Euskaltziandiaren Hiztegiak jasotzen duen forma baliokidea “askoz gutxiagotan” erabili da.
Goya, Jasper Johns, Steve McQueen, Dan Flavin, Ruth Asawa eta Rosalind Nashashibi, euskal museoetan 2026an
San Telmo Museoak, Artiumek eta Guggenheim Bilbao Museoak datorren urteko programazioa aletu dute.
Gatiburen azken agurra, audientzian lider ETB1en
Musikarik, dantzarik eta festa girorik ez zen falta izan atzo bi ordu eta erdiz BECen. Talde bizkaitarra arrakastara eraman zuen 'Musturrek sartunde' kantuarekin amaitu zen askoren oroimenean iltzatuta geratu den kontzertua.
Milaka pertsonak azken agurra eman diote Robe Iniestari, Extremoduroko abeslariari, Plasencian
Ilara luzeak sortu dira Plasenciako kongresu jauregian, jarraitzaile asko bertaratu baitira musikariari agur esatera. Aurrerantzean, Robe Iniesta izena izango du eraikin horrek.
Urrezko domina eman dio Gipuzkoako Foru Aldundiak Lourdes Iriondo kantariari
Hilondoko aitortza egin dio Urnietako kantari, idazle eta irakasleari eta bere ahizpek jaso dute Foru Aldundiak emandako oroigarria. Ekitaldia omenaldi hunkigarri bilakatu da. Senide eta familiako kideekin batera, eta euskal kulturgintzaren ordezkaritza zabala bildu da.
Balenciaga museoa “josten duten eskuei” begira
Getariako Balenciaga Museoko Igor Uriak hamar urte eman ditu Cristobal Balenciaga jostun handiaren tailerretan lan egin zuten emakumeen lekukotzak eta objektuak biltzen: irudiak, dokumentuak, lanabesak... Paris, Madril, Bartzelona eta Donostian, 2.000 enplegatu izatera iritsi ziren, eta horietako batzuk Getariako museoan batu dira gaur.
Gaztelurrutia: “Bisitari fidelak edukitzea eta bi heren 45 urtez azpikoak izatea dira arrakastaren gakoetako bi”
2025eko Durangoko Azoka bukatu berritan, ETBri emandako lehen balorazioan pozik agertu da Beñat Gaztelurrutia Gerediaga Elkarteko kudeatzeailea. Jendetza ibili dela nabarmendu du, baina erosoa izan dela bai sartzea baita bertan zehar ibiltzea ere. 2026ko Azokak 5 egun izango dituela aurreratu du, eta etorkizuneko erroka kulturaren jaialdi gisa sendotzea izango dela esan du.