Eta Diadaren ostean, zer?
Kataluniako independentistek indar erakustaldia egin dute Diadan, batik bat independentziaren aldeko giza kate jendetsu bat eginez. Hain zuzen ere, 1.600.000 pertsonak hartu dute parte ekimen horretan, Generalitatearen arabera, eta, horrela, Katalunia iparraldetik hegoaldera zeharkatu dute.
Ekimenaren antolatzaileek 'etxeko lanak' ere jarri dizkiote Artur Mas Kataluniako Gobernuko presidenteari: ERCrekin 2014. urterako adostutako kontsulta independentista deitzea. "Baina orain, ez 2016. urtean", Carme Forcadell Kataluniako Asanblea Nazionaleko (giza katea antolatu duen plataforma zibila) presidenteak atzo adierazi zuenez.
Aurrekoetan ez bezala, oraingoan Kataluniako gizarte zibilak piztu du independentismoaren sugarra. Horrenbestez, erakundeek, espainiarrek zein kataluniarrek, dute orain hitza, eta mugitzeko premia.
ERCrekin 2014. urtean kontsulta egitea adostu badu ere, Estatuaren baimenik gabe ez duela deituko esan du azken egunetan Artur Masek. Hori gertatuko balitz (eta litekeena da hori gertatzea), 2016. urtean plebiszitu-hauteskundeak deituko lituzkeela aurreratu du.
Praktikan, tankera horretako hauteskundeak kontsulta independentista bat egitea bezalakoa izango litzateke, baina proposamena ez dute begi onez ikusi ERCn eta Kataluniako gizartearen hainbat sektoretan, kataluniarren erabakia bi urte atzeratzea ekarriko lukeelako.
Bien bitartean, Mas eta Mariano Rajoy Espainiako Gobernuko presidentea isilpean negoziatzen ari dira, erakundeen arteko talka saihesteko. "Negoziazioa komenigarriena da, eta Generalitatea negoziatzen ari den bitartean, mugimendu independentistaren babesa izango du, baina negoziazioak porrot egiten badu, orduan hasiko dira arazoak", ohartarazi du Monica Sabata Nazioartean Aitortutako Elkarte Kataluniarren Federazioko presidenteak, "Ganbara" Radio Euskadiko saioan egindako elkarrizketan.
Epe laburrerako erronkak
Diadaren ostean, Artur Masek epe laburrera begira bi erronka ditu, biak ERCrekin konpondu beharrekoak.
Alde batetik, alderdi independentistarekin Aurrekontuak eta murrizketak hitzartzen saiatu beharko da, eta, bestetik, kontsultaren data eta galdera zehatza.
Galdera zehaztea ez da lan erraza izango, CiU barruan ere sentsibilitate askotarikoak baitaude. Masek ez du independentziari buruz zuzenean galdetu nahi: "Katalunia Europar Batasunaren barruan Estatu bihurtzea nahi duzu?". Galderak bi erantzun baino ez lituzke izango, 'bai' edo 'ez'.
Unio, Artur Masen CDCrekin batera CiU koalizioa osatzen duen beste alderdia, baina, galdera zabalago baten aldekoa da, Kataluniak Espainiarekin izan behar duen harremanari buruz, alegia. Galdera horrek hainbat erantzun posible izango lituzke: independentzia, autonomia, federazioa...
Independentziarako bideak
Testuinguru honetan, Artur Masek erabakitzeko eskubidea gauzatzeko moduak aztertzen dituen 200 orriko txosten bat du esku artean. Trantsizio Nazionalerako Kontseilu Aholkulariak (CATN), Generalitateak otsailean sortutako kontsulta organoak, egin du, eta bost bide proposatzen ditu.
Lehen bidea Espainiako Gobernuak eta Gorte Nagusiek baimendutako kontsulta bat deitzea da. Konstituzioaren 92. artikuluan du oinarria, baina erreferenduma Estatuak deitzea, eta ez Generalitateak, ekarriko luke.
Bigarren alternatiba kontsulten eskuduntza Kataluniako Gobernuari transferitzea da, Konstituzioaren 150.2. artikuluak aurrez ikusten duen bezala. Erresuma Batuak abiatutako bidea da hori, Eskoziak autodeterminazio erreferenduma egin dezan.
Hirugarren aukera erreferendum bidezko kontsulten lege autonomikoa erabiltzea da, baina une honetan Auzitegi Konstituzionalean dago, Espainiako Gobernuak helegitea jarri baitzuen.
Beste posibilitate bat erreferendumak ez diren kontsulten legeaz baliatzea da. Kataluniako Parlamentuan izapidetzen ari dira une honetan, baina baliteke Rajoyren Exekutiboak horren aurka ere egitea.
Azken alternatiba, eta segur aski guztien artean zailena, Konstituzioa erreformatzea da.
Nolanahi ere, Trantsizio Nazionalerako Kontseilu Aholkulariak oniritzia eman dio plebiszitu-hauteskundeak deitzeari ere, ondoren Parlamentuak aldebakarreko adierazpena egiteko independentzia aldarrikatzeko. Hori bai, azken alternatiba izango litzateke, Estatuarekin abiatutako negoziazioek porrot egingo balute.
Ikusi beharko da noraino heltzeko prest izango den Artur Mas.
Albiste gehiago politika
Sare eta Etxerat elkarteek Bizkaiko eta Gipuzkoako 11 hondartzatan egin dute mobilizazioa
Urteroko ekimena izan dute gaur, Sare eta Etxerat elkarteek deituta, Gipuzkoako eta Bizkaiko 11 hondartzatan. Elkarbizitzarako jauzia egin ahal izateko, ETAko preso, iheslari eta deportatuen auziari behin betiko konponbidea ematea ezinbestekotzat jotzen dute. Biktimek horrenbeste merezi eta behar duten egia, aitortza eta erreparazioaren garrantzia ere azpimarratu dute.
Maider Etxebarria Gasteizko alkatea: "Asko poztuko ninduke jaien amaieran zero erasoren balantzea egin ahal izateak"
2025eko Andre Maria Zuriaren jaien atarian, festak "bizikidetzatik eta errespetutik, alaitasun eta ilusio handiz bizitzeko" deia egin die Gasteizko alkateak herritarrei eta bisitariei.
EAEko Justizia Auzitegi Nagusiko presidentea: "Zenbait sektorek ez diote modu argi batean indarkeria politikoari zilegitasunik kendu"
Hainbat gazteen eta ertzainen artean azken asteetan izandako istiluei buruz, Iñaki Subijana EAEKo Justizia Auzitegi Nagusiko presidenteak adierazi du "lehia bat" dagoela "Zuzenbide-Estatuaren eta Estatu beraren artean". "Biktima-justiziaren esparruan ezartzen ari garen neurrien inguruko hausnarketa egitera behartzen gaituzte", ondorioztatu du.
Bertan behera geratu da Puyko jaitsiera, bigarren urtez jarraian
Txosnek jai-eremu tradizionala aldarrikatu dute jaitsieraren kalean, udalaren debekuaren aurrean: "Jaiak herriarenak dira". Gogoratu beharra dago Udalak bigarren urtez jarraian debekatu duela hirigunean txosnen jai-esparrua jartzea, kanpoaldera mugituz.
AEBko Euskal Etxeetan euskararen irakaskuntza indartzeko hitzarmena sinatu dute
Etxepare Euskal Institutuak eta NABOk (North American Basque Organizations) sinatu dute lankidetza hitzarmena. Pradalesek adierazi duenez, "akordio hau konpromiso pedagogikoa baino gehiago da, urrats estrategikoa da euskararen nazioartekotzean".
Dobaranek eta Angulok Arkauti utziko dute urtebete eskas bete ondoren
Agur gutun batean, akademiaren eraldaketarako faseak abian jarri dituztela azaldu dute, baina ez dute irteeraren arrazoia zehaztu.
Eusko Jaurlaritzak Diasporaren Lege berri bat sustatuko du 2026an, egungo erronketara egokitzeko
Euskal herritarrek atzerrian duten presentzia aprobetxatzea da helburua, eta "Euskadi Globala" estrategian eragile diplomatiko gisa interesgarriak izan daitezkeen pertsona guztiak sare horretan sartzea.
Aukera berriak aprobetxatzeko AEBrekin harremanak estutzearen alde agertu da lehendakaria Boisen
Imanol Pradalesek esan du beharrezkoa dela zarata gainditzea eta AEBren eta EAEren arteko lankidetza "zubiak eraikitzen jarraitzea", enpresa aukera berriak aprobetxatzeko. "Ez gara hutsetik hasi. Bilera honekin jarraipena ematen diogu Estatu Batuen eta Euskadiren arteko harreman transatlantikoak sendotzeko helburuari", gaineratu du.
Cerdanen koinatu batek igeltsero gisa lan egin zuen Servinabar enpresan, eta 61.000 euro baino gehiago kobratu zituen
Antonio Muñoz Canok, zehazki, 3.363,36 euro jaso zituen 2019an, 16.255 euro 2020an, 21.233 euro 2021ean eta 20.818 euro 2022an. Igeltseroak bi alditan lan egin zuen eraikuntza konpainian, eta 61.669 euro jaso zituen guztira.
Ramiro González: "Talgoren egoitza sozialaren itzulera oso albiste ona da, sinbolismoz betea"
Ramiro Gonzalez Arabako ahaldun nagusiak Talgo enpresaren egoitza soziala Arabara itzultzea goraipatu du. Radio Euskadiko Boulevard saioan egindako elkarrizketan, Talgo erosteko operazioaren azken berriak izan ditu hizpide. Zalantzarik gabe esan du "oso albiste ona dela euskal industriarentzat eta bereziki Arabako industriarentzat", eta nabarmendu du Talgo aktibo garrantzitsua dela lurraldeko jarduera industriala berreskuratzeko.