Zer eskatzen dute pentsiodunek?
Pentsiodunek hilabeteak daramatzate astelehenero kalera irteten eta martxoaren 17rako manifestazio "erraldoia" deitu dute Hego Euskal Herriko lau hiriburuetan. Ohartarazi dutenez, pentsio "duinak" lortu arte ez dute amore emango. Asteon Mariano Rajoy Espainiako presidenteak egindako iragarpena kritikatu dute, mugimendua "zatitzeko eta epeltzeko" helburua duelako. Pentsio txikienen edozein hobekuntza 2018ko aurrekontuak onartzearekin lotu zuen Espainiako Gobernuak.
Pentsiodunen talde, elkarte eta plataforma ezberdinak lurraldeka antolatu dira, eta larunbateko manifestazioari begira aldarrikapenak bildu dituzte. Honakoak dira garrantzitsuenak:
1. Pentsioak KPIaren arabera igotzea
Espainiako Gobernuak 2018rako ezarritako % 25eko igoera, Legeak ezarritako gutxienekoa, "iraina eta huskeria" dela uste dute erretiratuek.
2. Gutxieneko pentsioa 1.080 eurokoa izatea
2018an, erretiro-pentsioa urteko 11.044,6 eurokoa da, hots, hilean 788,9 eurokoa (739 euro, 65 urte baino gutxiago baduzu). Bikotekidea ardurapean duten erretiratuei aplikatzen zaizkie kopuruok; halakorik ezean pentsioaren zenbatekoa txikiagoa da (639 eta 606 euro bitartean).
Alargun-pentsioak txikiagoak dira. Familia-karga dutenek, esaterako, 739 euro jasotzen dituzte. 60 urte beherakoek, 484 euro.
Bizkaiko Pentsiodunen Mugimenduaren arabera, Euskadin 190.000 pertsonak "bizirauten" dute 700 euro baino gutxiagorekin, "gehienak emakumeak".
3. Pentsioen erreforma eta iraunkortasun faktorea bertan behera uztea
Faktore hori 2019an aplikatuko da, eta pentsioak kalkulatzeko modua aldatuko du. Kalkulu berri horren arabera, pentsioek behera egingo dute urtero. Izan ere, pentsioak kalkulatzeko unean-uneko bizi-iraupena kontuan hartuko da. Hortaz, bizi-itxaropena handitzen den heinean, dirua denbora tarte handiagoan banatu beharko da, eta beraz, txikiagoak izango dira pentsioak.
4. Pentsioak Estatuko Aurrekontu Orokorrean sartzea, eta "diru publikoaren bidez" bermatzea
Orain arte, Espainiako Gobernuak pentsioak ordaintzeko diru faltan zegoenean, Gizarte Segurantzaren Erreserba Funtsetik —"pentsioen itsulapikoa" deitutakoa— hartzen zuen. 2000.ean Gizarte Segurantzaren sistema publikoa bermatzeko sortutako inbertsio funtsa da hori. Kontua da 'itsulapikoa' ia hutsik dagoela: 2017ko abenduaren 1ean 8.095 milioi euro zeuden funts horretan, 2002tik duen kopururik txikiena (2011n 66.815 milioi euro zituen).
Gaur egun, pentsioak langileen hileko kotizazioekin ordaintzen dira. Arazoa aparteko soldatekin dator, hileko nomina halako bi denean, baliabide horiekin ez dutelako nahikoa. Hala, ikusteke dago zelan ordainduko duen Rajoyren gobernuak 2018ko pentsiodunen aparteko soldata.
Zure interesekoa izan daiteke
Kamioilariek protesta egin dute Iruñean, "Bidesariei ez" lelopean
Ehun kamioilari baino gehiago bildu dira protestan larunbat honetan Iruñean. Garraiolari nafarrak bidesariak "inposatzearen aurka" agertu dira, eta hauek eskatu dituzte: "bidezko fiskalitatea, azpiegituretan hobekuntzak, belaunaldien arteko erreleboa eta garraiolarien duintasun profesionala bermatuko duten neurri eraginkorrak".
Talgo % 9,7 igo da burtsan Sidenorrek konpainiaren % 30 erosi ondoren
Talgoren kotizazioa ordubete inguru egon da etenda ostiraleko saioan, konpainiak Balore Merkatuaren Batzorde Nazionalari Sidenorrek akzio-pakete hori erosi duela jakinarazi aurretik.
Sidenorren arabera, Talgok "etorkizuneko proiektu sendo batekin" ekin ahalko dio etapa berriari
Mikel Jauregi Eusko Jaurlaritzako Industria sailburuaren esanetan, euskal partzuergoak Talgoren % 29,76 erosteko sinatutako akordioa "mugarri oso garrantzitsua" da urtea amaitu aurretik operazioa gauzatu ahal izateko. EAJk euskal industriaren aldeko apustuaren erakusgarri gisa ospatu du operazioa; EH Bilduk, berriz, albiste ontzat jo du, nahiz eta izen aldaketa eskatuko duen eta beheranzko joera hartua duen euskal ekonomiarentzat lagungarria izatea espero du.
Talgo eta Sidenor, euskal industriaren bi erraldoi
Lehenengoa erreferentea da tren-sektorean; bigarrena, berriz, liderra da siderurgian.
Sidenor buru duen partzuergoak Talgoren % 29,76ren erosketa itxi du 156 milioiren truke
Balore Merkatuaren Batzorde Nazionalak (CNMV) behin-behinean eten du Talgoren kotizazioa, Sidenorrek gidatutako partzuergoak Pegasorekin sinatutako akzioen salerosketa-kontratua sinatu ondoren. Eragiketak otsailean lortutako aurreakordioa berretsi du, eta erosketaren azken faseari ekin dio.
Bizkaiko hegoaldeko trenbide-saihesbidearen obrak urtea amaitu baino lehen hasiko dira
Eusko Jaurlaritzako Mugikortasun Jasangarriaren sailburu Susana Garcia Chuecak azaldu duenez, obrak amaitutakoan merkantzia-trenek ez dute Santurtzi, Portugalete, Sestao eta Barakaldo zeharkatu beharko. "Aldiriko trenek bakarrik zirkulatuko dute, iberiar zabalera baitute trenbide horiek", gaineratu du.
Angula-arrantza denboraldia hastear, Bizkaiko eta Gipuzkoako arrantzaleak lehorrean
Eusko Jaurlaritzak bertan behera utzi du aurtengo angularen arrantza-kanpaina, espeziea galtzear dagoela argudiatuta. Hala, urtebetean, gutxienez, ezingo da angularik harrapatu Bizkaiko eta Gipuzkoako ibaietan. Euskadiko Anguleroen Elkarteak salatu du Europa osoan arrantzatuko dutela angula, Euskal Autonomia Erkidegoan izan ezik.
“Ipar Euskal Herrian, Asturiasen, Kantabrian… Europa osoan ari dira angula arrantzatzen, EAEn izan ezik”
Angula denboraldia hastear den honetan, Gipuzkoako eta Bizkaiko arrantzaleek ezin izango dute angula arrantzatu, Jaurlaritzaren debekua dela eta. Unai Eizagirre Anguleroen Elkartearen lehendakariak onartu du angularen egoera ez dela ona, baina kritikatu du debekua Euskal Autonomia Erkidegoan soilik ezarri dela, eta, bien bitartean, Asturiasen, Galizian... angula arrantzatzen ari direla. Eurak soluzioaren parte direla nabarmendu dute, eta, Frantziako eredua jarri dute mahai gainean.
Gobernantza Sailak 167,5 milioi bideratuko ditu 2026an Administrazioa arinagoa izan dadin
Gainera, Ubarretxena sailburuak iragarri duenez, Eusko Jaurlaritzak 2023, 2024 eta 2025eko Lan Eskaintza Publikoak batuko ditu, eta guztira 1.700 plaza aterako ditu Administrazio Orokorrean, baina ez da deialdi bakarra egingo, eskalen arabera deituko dira.
Eusko Jaurlaritzak 8 ikuskatzaile gehiago kontratatuko ditu etxebizitza turistikoen gaineko kontrola areagotzeko
Javier Hurtado Turismo, Merkataritza eta Kontsumoko sailburuak bere sailari dagokion datorren urteko aurrekontu-proiektua aurkeztu du Eusko Legebiltzarrean. Guztira, 56,5 milioi euroko aurrekontua izango du, aurten baino % 2 gutxiago.