Falcon 9 koheteak orbitan jarriko du gaur LUR-1, aurreneko euskal satelitea
AVS (Added Value Solutions) Arabako konpainiak orbitan jarriko du gaur LUR-1, Euskal Herrian diseinatu eta garatu den lehen satelitea, enpresak Miñaoko Teknologia Parkean dituen instalazioetan egindakoa.
Cristina Ortega AVSko Espazioko zuzendariak Radio Euskadin egindako elkarrizketa batean adierazi duenez, "pozik eta ilusioz gainezka" daude etapa berri honekin.
"Space X-ren berri badugu, eta dena prest dago; baldintza meteorologikoak onak dira Vandenbergeko (Kalifornia) basean eta dena prest dago", gaineratu du. Jaurtiketa zertxobait atzeratu, eta 20:56 aldera espazioratuko dute.
Horren hitzetan, lankide gehienek AVSren instalazioetatik jarraituko dute jaurtiketa, eta espazioratu eta ordubete eta 20 minutura espero dute satelitearen lehen seinalea jasotzea.
Gasteiztik operazio guztia monitorizatuko dute satelitearen datuak maiztasun jakin batekin jasotzen dituzten antena batzuei esker.
Ortegaren esanetan, kohete horrek Kopernikok baino zehaztasun handiagoa du, eta neurketa zehatzagoak eta "orain arte egin ezin izan diren ikerketak" erraztuko ditu.
Mugarria hiru urteko lan zientifiko eta teknologikoaren emaitza da, eta 8 milioi euroko inbertsioa izan du. "Jauzi kualitatibo aparta da AVSrentzat", esan du konpainiak ohar batean.
Espaziorako bidaia gauzatzeko, Elon Musk enpresaburuaren Space X konpainiaren Falcon 9 kohetean ontziratu dute satelitea. 20:18an jaurti behar zuten (Euskal Herriko ordutegia) Ameriketako Estatu Batuetako Indar Espazialak Vandenbergen (Kalifornia) duen basetik, baina, esan bezala, minutu batzuk atzeratu ostean, 20:56an egingo dute.
Jaurti eta minutu batzuetara, kohetea eta satelitea banandu egingo dira. Fase hori amaitutakoan, Lurraren gainazaletik 515 kilometro inguruko distantziara orbitatuko du.
LUR-1 satelitea 57 kiloko mikrosatelitea da, eta hainbat bandatako antenak (UHF, S eta X), beso zabalgarri bat eta eguzki-panelak ditu. Mila lanegun baino gehiago eta 8 milioi euro inbertitu dira hori diseinatu eta fabrikatzeko prozesuan, horien % 40 funts publikoen bidez bildutakoak.
Sateliteak segundoko 7 kilometroko abiaduran orbitatuko du Lurra, eta bost urtez funtzionatuko omen du. Ondoren, bere orbita espazialetik aterako da, atmosferara berriz sartzeko, eta bertan desegingo da.
Bereizmen handiko irudiak eta jasangarritasuna
Teknologia hori guztia Lurraren bereizmen handiko irudiak hartzeko erabiliko dute, nahiz eta hasiera batean misioaren arreta Euskal Herriko geografian jarri, itsasertzaren bilakaera aztertzeko, izurriteen eta ibaien kontrolak aztertzeko eta laboreen banaketa kudeatzeko, besteak beste.
LUR-1 sateliteak MICE gailua darama, Arabako konpainiak ESArentzat (Europako Espazio Agentzia) garatutakoa.
Copernicus programaren satelite guztietan instalatuko dute, desorbitazioa prestatzeko, funtzionatzeari uzten badiote edo balio-bizitzaren amaieran erabiltzeko. Teknologia hori orbitan jarriko duen Europako lehen satelitea izango da LUR-1, espazioko zaborra kentzeko aukera erakustea helburu, espazio jasangarriagoa lortze aldera.
Espazio sektoreak 800 milioi euro inguru sortzen ditu urtero Euskal Autonomia Erkidegoan, 5.000 profesional ingururi ematen die lana, eta EAEko BPGren % 5,7 da.
Zure interesekoa izan daiteke
Kamioilari bat zauritu da Taxoaren, deskargatzen ari zen metalezko fardel bat gainera erorita
59 urteko gizona Nafarroako Unibertsitate Ospitalera eraman dute, pronostiko erreserbatuko kolpe ugarirekin. Larunbat honetan, lanean ari zela gertatu da istripua.
MasOrange osoa eskuratzeko akordio ez-loteslea iragarri du Orangek
Operazioa urte honen amaieran egitea aurreikusten du. Horrela, Euskaltel, MasOrangen integratuta dagoena, enpresa frantsesaren eskuetara igaroko da.
Dozenaka kamioik trafikoa oztopatu dute Iruñean, baldintza hobeak aldarrikatzeko
Tradisna elkarteak hilabeteak daramatza "fiskalitate justua", garraio astunari bidesarien kobrantza etetea edota azpiegiturak hobetzea aldarrikatzen.
Eusko Jaurlaritzak Berrikuntzaren Itsasargiak abiatu ditu, Euskadi abangoardia zientifiko eta sozialeko Europako polo gisa sendotzeko
Berrikuntzaren Itsasargiak aurkeztu ditu, lehentasunak eta apustuak argitu, eta gizartean eta ekonomian eragina izango duten ezagutza aurreratuko proiektuak sustatzeko. Berrikuntza Funtsak 81 milioi euro izango ditu 2026an, eta % 6 handituko da urtero, 2030ean 103 milioi eurotik gorakoa izateko.
Angularen arrantza, bertan behera Euskadin
Erabakia bi txostenetan eta Arartekoaren ebazpen batean oinarritu da, aurreko kanpainan Euskadin 198,44 kilo angula arrantzatu ondoren.
Errenta aitorpena: urtea amaitu aurretik kontuan hartu beharrekoak
Datorren urteko errenta aitorpenerako oraindik hilabete asko geratzen bada ere, 2025eko ekitaldia amaitu aurretik, hainbat neurri har ditzakezu zergak arintzeko. Urtea amaitzeko bi hilabete falta direnean, Arkaitz Urdapilletarengana guri zenbait aholku eman dizkigu faktura fiskala murrizteko.
62 urteko gizon bat hil da Iturmendin, lan-istripu batean
Egurgilea mozketa lanak egiten ari zen Nafarroako herrian, Maugiaburu inguruan, eta adar bat gainera erorita zauritu da.
EAEk Espainiako Estatuari ordainduko dion Kupoa 1.532 milioikoa izango da 2026an, % 2,9 gehiago
2025ean 1.407 milioi euro ordaindu ditu guztira, baina ostegun honetan argitaratutako aurrekontuak kalkulatu du aurtengo azken likidazioa handiagoa izango dela, 1.700 milioikoa, hau da, aurreikusitakoa baino 293 milioi gehiago.
Europako Banku Zentralak interes-tasak % 2an mantendu ditu inflazioa egonkor dagoelako
EBZren Gobernu Kontseiluak, Florentzian bilduta, uste du "ekonomiak hazten jarraitu duela, nahiz eta nazioarteko ingurunea zaila izan".
Volkswagen taldeak mila milioitik gorako galerak izan ditu hirugarren hiruhilekoan, muga-zergak eta Porscheren arazoak direla eta
AEBko muga-zergen igoerak eta Porsche kirol-autoen fabrikatzailearen estrategia-aldaketak (errekuntza-motorra duten modeloen ekoizpena mantendu nahi du) 7.500 milioi euroko karga gehigarria ekarri dio taldeari. Karga horiek gabe, errentagarritasun-operatiboa % 5,4koa izango litzateke.