Minbiziak eragin dituen hamar heriotzatik hiru tabakoak eragin ditu
Tabakoaren kontsumoa da minbiziaren eragile nagusia, eta gaitz horrek eragindako hamar heriotzatik ia hiruren erantzulea; hori dela eta, Osakidetzak tabakismoa murrizteko programekin duen konpromisoa nabarmendu du Nekane Murga Osasun sailburuak.
Minbiziaren Aurkako Nazioarteko Eguna dela eta, minbiziaren hilkortasuna murrizteko, biziraupena areagotzeko eta gaixoen arreta hobetzeko ahaleginean sakontzeko beharra azpimarratu du Murgak.
Minbiziaren ondoriozko hilkortasunak behera egin du EAEn 2001etik 2017ra, nabarmen, gizonen kasuan, urteko % 2ra, eta neurri txikiagoan emakumeen kasuan (% 0,2), Osasun Sailak astelehen honetan jakitera eman dituen datuen arabera.
Gizonen minbiziaren ondoriozko hilkortasunaren beherakada aldi osoan mantendu da, 2001ean hasi zenetik (428,9 heriotza 100.000 biztanleko), baina bereziki nabarmena da 2012tik aurrera, % 2ko murrizketa izan baitu urtean: 2012an 403,2 heriotza 100.000 biztanleko, eta 2017an, 363 heriotza.
Gizonen artean, nabarmen jaitsi da laringeko minbiziaren, esofagoaren, ahoko barrunbearen eta faringearen, urdailaren, birikaren, prostataren eta, 2012tik, kolon-ondestearen ondoriozko heriotza-tasa, baina nabarmen igo da mesoteliomaren, nerbio-sistema zentraleko minbiziaren, pankreen, leuzemien eta gibelaren kasuan.
Emakumeen heriotza-tasaren beherakada ez da estatistikoki esanguratsua: 100.000 biztanleko 177,3koa zen 2001ean, eta 164,6koa, 2017an. Nabarmen jaitsi da besikulako eta behazun-bideetako eta urdaileko minbiziaren ondoriozko emakumeen heriotza-tasa, eta nabarmen igo da biriketako, ahoko eta faringeko minbizian eta pankreakoetan.
Murgak azpimarratu duenez, hilkortasunaren etorkizuneko murrizketek zerikusia izango dute gaixotasunaren eta terapia berrien ezagutza molekular hobearekin, ikerketako aurrerapenak praktika klinikora eramatea lortzen den neurrian.
Ildo horretan, Murgak gogorarazi du Osakidetzak 390 ikerketa-proiektu mantentzen dituela martxan onkologia-arloan, eta euskal osasun-sistema publikoaren ikerketa-arlo nagusietako bat dela, 8,7 milioi euroko finantzaketarekin.
Euskadiko Medikuntza Pertsonalizatuaren Aholku Batzordea
Bestalde, Murgak iragarri du gaur eratu dela Euskadiko Medikuntza Pertsonalizatuko Aholku Batzordea, eta, hain zuzen ere, onkologiaren esparruan hasiko dela lanean, eta etorkizunean medikuntzaren beste eremu batzuetara zabalduko dela, hala nola gaixotasun arraroetara edo gaixotasun kardiobaskularretara.
Sailburuak azaldu duenez, medikuntza pertsonalizatuaren arloa etengabe garatzen eta berritzen ari da, eta uste du kontseilu berri hori funtsezko tresna izango dela Sailari aholkua emateko esku-hartze medikoak pertsona bakoitzaren ezaugarrietara egokitzeko orduan. Horrek berekin ekarriko du prebentzio-ekintzak, ekintza diagnostikoak eta terapeutikoak aplikatzea, arriskuei aurrea hartzeko eta arriskuak saihesteko.
Zure interesekoa izan daiteke
Lehen auto-ilarak AP-8an, Irunen, eta kamioiak ezin dira Biriatuko mugan zehar pasa
Gutxienez bost kilometroko auto-ilarak daude lehen ordutik AP-8 autobidean, 0 kilometroan, Irunen, Baionarako noranzkoan. Kamioiak erregulatzeko neurri bereziak ezarri dituzte.
ETB ON aurkeztu dute, EITBren telebista plataforma digital berria
ETB ON plataforman zuzenekoen eskaintza handia eta EITB Taldearen edukirik onenak klik bakar batean topatuko ditu erabiltzaileak, nahi duen unean eta moduan ikusteko. Teknologia berri bat ardatz hartuta, Nahieran plataforma historikoa birformulatu eta etorkizunera begira jarri du EITBk.
Gernika, Bermeo eta Mundakako herri plataformek Busturialdea-Urdaibairako plan estrategikoa kritikatu dute
Ez daude ados Eusko Jaurlaritzak eta Bizkaiko Foru Aldundiak eskualderako egin duten inbertsio planarekin. Eskualdea zahartzen ari dela diote, gazteak kanpora joaten ari direlako ez dutelako bertan lan egin eta bizitzeko aukerarik. Beraz, lehendabizi enplegua eta etxebizitza planak behar direla diote.
Urdaibaiko Guggenheim museoa baztertu dute, proiektua iragarri eta 17 urtera
Bi urteko azterketa eta hamaika eztabaidaren ondoren, Urdaibaiko Guggenheim proiektua baztertzearen erabakia hartu du Patronatuak. Orain hilabete, Elixabete Etxanobe Bizkaiko ahaldun nagusiak azaldu zuen luze joko zuela museoa eraikitzeko lurrak garbitzea, bai eta egitasmoaren aurkako salaketak epaitegietan argitzea ere. Eta kalean proiektuak kritika andana jaso izan du talde ekologisten eta herritarren aldetik.
Guggenheim Urdaibai egitasmoa behin betiko baztertu du museoko Patronatuak
Arratsaldean egindako bileran aho batez hartu dute azken erabakia, proiektuaren bideragarritasun faltagatik. Egitasmoa aurrera eramateko zailtasun handiena Murueta ontziola dagoen lur zatiaren egoera juridikoa dela jakinarazi du Elixabete Etxanobe diputatu nagusiak.
163 postuk eta hogei bat jarduerak girotuko dute Donostiako San Tomas azoka
Datorren igandean, Gipuzkoako hiriburuan izango den azokara hurbilduko direnek, salmenta postuez gozatzeaz gain, gustu eta adin guztietarako jardueretan parte hartu ahal izango dute.
Entzute prozesuak Guggenheim Museoa Urdaibain zabaltzeko 'ezetza' islatzen du, baina 'baietza' eskualdeko garapenari
Herritarren artean entzute prozesua gidatu duen Agirre Lehendakaria Centerrek azaldu duenez, "hasierako narratiba" horien zati esanguratsu bat "beste joera batera" mugitu da hilabeteetan zehar. Izan ere, Urdaibaiko Guggenheimaren aurkako iritziak jaso dira, baina baita eskualdearen garapenaren aldeko jarrerak.
Korrika egitea, osasuntsu zahartzeko: Fernando eta Leopoldo, 81 eta 76 urterekin korrika egiten jarraitzen duten beteranoak
Fernandok 31 Behodia daramatza, azken bi urteetan beteranoena izanik, eta Leopoldo erretiroa hartu baino pixka bat lehenago hasi zen kilometroak egiten. Korrika egitea botikarik onena da bientzat, ez bakarrik bere ongizate fisikoagatik, gaixotasunak prebenitzen eta zahartzea atzeratzen ere laguntzen baitie.
Ziberindarkeria matxistak ezagutzen laguntzeko gida argitaratu du Emakundek
"Jarri izena" gira gazteei zuzenduta dago, eta bere helburua da ingurune digitaleko indarkeria matxistak identifikatzea, askotan oharkabean pasatzen dira eta, eta alfabetatze digitala eskaintzea, sareetan gertatzen diren indarkeria matxista mota guztiak hautemateko eta horiei izena jartzeko.
Espainiako Gobernuak iragarritako garraio-abonu bateratua urtarrilaren 19tik aurrera erabili ahal izango da
Oscar Puente Garraioetako eta Mugikortasun Iraunkorreko ministroak adierazi duenez, Gobernuaren asmoa gainerako administrazioekin lan egitea da, hala nola autonomia-erkidegoekin eta udalekin, etorkizunean hiri barruko eta hiriarteko abonuak bateratu zein integratzeko eta garraio-txartel bakarrarekin funtzionatu ahal izateko, Europako beste herrialde batzuetan gertatzen den bezala.