Maskara derrigorrezkoa eskoletan sei urtetik aurrera, Espainiako Gobernuak ezarrita
Espainiako Gobernuak ezarri duenez, sei urtetik aurrerako ikasle guztiek eraman beharko dute maskara eskola-zentroetan, ikasleen artean 1,5 metroko segurtasun-tartea egonda ere, eta hezkuntza aurrez aurrekoa izango da hezkuntza-sistemako maila eta etapa guztietan, DBHko 2. mailara arteko ikasleentzako aurrez aurreko eskola lehenetsita. Eusko Jaurlaritza, Espainiako Gobernuak autonomia-erkidegoei eskolarako bueltari begira aurkeztutako dokumentuaren aurrean, abstenitu egin da, Hezkuntzan duen eskumen esklusiboa argudiatuta.
Hala, Espainiako Gobernuko Hezkuntzako eta Lanbide Heziketako ministroak autonomia-erkidegoekin "erabateko akordioa" adostu dutela iragarri du, eskolarako bueltaren gaineko neurriak koordinatzeko. Ostegun honetan Konferentzia Sektoriala egin dute, Osasun ministro Salvador Illarekin eta Lurralde Politikako ministro Carolina Dariasekin, autonomia-erkidegoetako Hezkuntza kontseilariekin.
Celaak nabarmendu duenez, aurrez aurreko hezkuntza adostu dute, sistemako maila eta etapa guztietarako; txikienek izango dute horretarako lehentasuna, DBHko 2. mailara arte. Halaber, zentroak ikasturte osoan izango dira zabalik, bai eta jantoki-zerbitzua eta behar bereziak dituzten eta zaurgarritasun-egoeran dauden adingabeentzako zerbitzua ere.
Horrez gain, eskola guztiek izendatuko dute COVID-19rako arduradun bat; horrek ohituta izan beharko du koronabirusaren gaineko dokumentu guztiekin. Hezkuntza-zentroan lan egiten duten profesionalak ahalik eta gutxien izango dira bertan; horretarako, eskola-jarduerak ez direnei dagokienez, hala ahalbidetzen duten kasuetan, telemakikoki egingo dituzte.
Sei urtetik aurrera, maskara erabiltzea derrigorrezkoa izango da, nahiz eta segurtasun-tartea egon; hori 1,5 metrokoa izango da. Haur Hezkuntzan eta Lehen Hezkuntzako lehen zikloan talde egonkorrak izango dira.
Eskuak egunero bost aldiz garbitu beharko dituzte, familiek informazioa izan beharko dute, eta profesionalek prestakuntza jaso beharko dute. Celaak nabarmendu du aireztapena oso garrantzitsua izango dela (10-15 minutukoa), bai eta instalazioak garbitu eta desinfektatzea ere.
Jantokian eta eskola-garraioan segurtasun-tarteari eutsi beharko zaio, eta maskara derrigorrezkoa izango da sei urtetik aurrera; hiru eta bost urte arteko ikasleentzat, gomendatu egiten da maskara erabiltzea. Aholkua da adingabeek beti toki bera erabiltzea autobusean, posible den guztietan segurtasun-tartea zainduta, eta, halaber, eskatu egiten zaie gurasoei seme-alabak oinez edo bizikletaz laguntzea eskolara, ahal denean.
Adostu dutenez, ikasle eta langile guztiei gorputz-tenperatura hartuko zaie, egunaren hasieran. Tenperatura hezkuntza-zentroan hartuz gero, horrek erabakiko du nola egin, betiere jendetzak saihestuta eta pertsonen arteko gutxieneko tarteari eutsita. Illak zehaztu du autonomia-erkidegoek erabakiko dutela zentroek nola hartuko duten tenperatura, bereziki txikiei: etxean, gurasoek eginda, edo eskolara sartzean.
Protokoloa eskoletan, COVID-19ko kasurik atzemanez gero
Bestalde, Osasun Ministerioak aurkeztu die autonomia-erkidegoei, adosteko, Osasun Sistema Nazionalaren Lurraldeen arteko Kontseiluaren Osasun Publikoaren Batzordearen barnean, 'Hezkuntza-zentroetan COVID-19ko kasuen agerpenaren aurreko ekintza-gida' izeneko dokumentua. Dokumentu teknikoa da, eta, beharrezkoa balitz, autonomia-erkidegoetako Osasun Publikoko unitateek prebentziozko eta kontrol-neurriak hartu behar izanez gero, hori izango dute abiapuntu.
Salvador Illa Osasun ministroak azaldu duenez, gizarte-tarteari eusteko, bizikidetza-taldeak ezarriko dituzte, Lehen Hezkuntzako 2. mailara arte, ahal denean; halaber, taldeen arteko kontaktua ahalik eta txikiena izango da. Horrek ahalbidetuko du, kutsatze bat egotekotan, talde osoko kideak jartzea koarentenan. Kutsadura ohiko gela batean gertatuz gero, ikasleen "kontaktu estuekin" egingo dute bat.
Kutsadura-kasuen aurreko protokoloari dagokionez, ministroak azaldu du zer gertatu beharko den agerraldia dagoela esateko: hain zuzen, gutxienez hiru kutsadura egotea. Positiboa bizikidetza egonkorreko taldean atzemanez gero, talde osoa jarriko dute koarentenan; "ohiko" gela batean gertatzekotan, "kontaktu estuak" jarriko dituzte koarentenan.
"Ez da: 'kasu bat dago, itxiko dut'", azaldu du Illak: "Hori bai, egoera batzuetan kasuz kasu aztertu beharko da, zentroaren baldintzei erreparatuta". Dokumentuak adierazten duenez, ez da berdina izango positiboa bizikidetza egonkorreko gela batean atzematea, edo ohiko gela batean.
Euskadi abstenitu egin da
Euskadi, Espainiako Gobernuaren proposamenen aurrean, abstenitu egin da. Hezkuntza Saileko iturriek esan dutenez, topaketan, aurrekoetan egin dutenez, Eusko Jaurlaritzak abstenitzea erabaki du, "eskumenagatik, eta testuaren edukiaren gaineko iritzirik eman gabe". "Erabaki horietan, Euskadik eskumena da; beraz, ez da zertan inorekin adostu", azaldu dute.
Iturri horiek gogora ekarri dutenez, ostiralean, Iñigo Urkullu lehendakariak, alegia, Euskadiko Babes Zibileko Planaren (LABI) zuzendari bakarrak, Batzorde Aholkulariaren bileran parte hartuko du. Horren ostean, Nekane Murga Osasun sailburuak eta Cristina Uriarte Hezkuntza sailburuak agerraldia egingo dute, Euskadiko eskolarako bueltaren xehetasunak ematea helburu.
Nafarroako Gobernuak babestu egin du
Nafarroako Gobernuak, aldiz, babestu egin ditu bileran onartutako neurriak. Santos Indurain Osasun kontseilariak, hitza hartu duenean, Hezkuntza Departamentuarekin egindako lana nabarmendu du; izan ere, 2020-21 ikasturteko eskola-jarduerarako adostutako protokoloak egitea ahalbidetu du lan horrek. Gogora ekarri duenez, aurreikuspena zen maskarak Lehen Hezkuntzako 5. mailatik aurrera.
Kontseilariak gehitu duenez, ministerioek emandako arrazoiak aztertuta, eta kontuan izanik interesgarria dela irizpide horiek autonomia-erkidego guztiek izatea, Nafarroak arauketa hori hartuko du bere gain, eta bere protokoloetan eta arauetan sartuko du, ikasturte-hasierarako.
Carlos Gimeno Hezkuntza kontseilariaren esanetan, "funtsezkoa" da eskolak zentro ziurrak izatea; hori bai, zehaztu duenez, inon ez dago "zero arriskurik". Kontseilariak azpimarratu du ostegun honetan onartutako dokumentuak sendotzen duela eskola ziurren ideia hori, eta nabarmendu du eskolara bueltatzeko apustua irmoa izan dela, zuzentasun-arrazoiengatik, eta gizarte-desberdintasunaren aurka borrokatzeagatik; aurrez aurreko irakaskuntzak laguntza ematen du horietan.
Azkenik, Gimenok eskertu du hezkuntza-komunitateak egindako ahalegina, onlineko irakaskuntza emateko, eta ikasleen gizarte-funtzioa aldarrikatu du berriro ere; esan duenez, hainbat arlotako langile publikoek eta pribatuek konpromiso eredugarriko erakusgarriak ematen jarraitzen dute.
Albiste gehiago gizartea
"Plazentan oso aztarna baliagarriak egon daitezke umearen bilakaera eta osasuna ulertzeko"
Emakume haurdunen odol eta plazenta laginez osatutako biobanku bat sortu du Osakidetzak, gaitz metabolikoak eta neurologikoak ikertzeko. Nora Fernandez Biobizkaiko IRLAB-Inmunogenetika Ikerketa Laborategiko ikertzaileak iragarri duenez, etorkizunean izan daitezkeen gaitzak "beharbada, plazentan aurreikusi daizteke".
Emakume haurdunen odol eta plazenta laginez osatutako biobanku bat sortu du Osakidetzak, gaitz metabolikoak eta neurologikoak ikertzeko
Gurutzetako Ospitalean erditzen diren emakume haurdunek odol-lagin bat eta plazentaren zati txiki bat eman ahal izango dute. EAEko biobankuan gordeko dira, eta diabetesa, hipertentsioa eta garapen neuronaleko nahasmenduak ikertzeko erabiliko dira, goiz diagnostikatzeko eta hobeto artatzen laguntzeko.
Zupiriak esan du Vueltako hiru "gertakari" ikertzen ari direla
Bingen Zupiriak adierazi duenez, Espainiako Txirrindularitza Itzulian Bilbon gertatu ziren gertakariak ikertzen ari dira. Zehazki, elkarbizitzarako arauen aurkako hiru gertakari ikertzen ari dira. Adierazpenak, gaztelaniaz.
Barakaldo eta Santurtzi arteko tartea autobusez egingo da, Renfeko Aldirietako katenarian izandako matxura konpondu arte
Barakaldo eta Bilbo arteko zerbitzuak, baita Bilbo eta Muskiz artekoak ere, betiko moduan ari dira eskaintzen. Hala ere, Bilbo-Santurtzi ibilbidearen kasuan, trenak Barakaldoko Desertu geltokiraino bakarrik ari dira.

Euskadin adingabeei egindako sexu abusuen biktima ia denak (% 92) neskak dira, eta gehienak, 15 urtetik beherakoak
Save The Children gobernuz kanpoko erakundeak haurren kontrako sexu abusuen inguruko 88 epai aztertu ditu, 2019tik 2024ra bitartekoak. Halaber, kasu guztietan akusatua gizona zen.
Sindikatuek "propagandatzat" jo dute Osakidetzak Lehen Mailako Arretako 13 zentrotan psikologia zerbitzua emango duela iragarri izana
ELA eta LAB sindikatuek ohartarazi dutenez, psikologo horiek "ez dute espezialitaterik, eta ezin izango dute tratamendurik diagnostikatu ezta bideratu". Lehen Mailako Arretako osasun zentroetan psikologia zerbitzua ezarriko duen proiektu pilotua aurkeztu die Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak Osakidetzako sindikatuei. Osasun Sailak iragarri duenez, helburua "anbulatorioetako arreta emozionalaren irisgarritasuna hobetzea" da.
44 urteko gizonezko bat hil da Arrigorriagan, autoarekin BI-3723 errepidetik AP-68ra erorita
Lau metrotan behera erori da ibilgailua. Pertsona bakarra zihoan barruan, eta tokian bertan zendu da.
EITBren "Glaziarrak agurtzen" lanak aitortza lortu du nazioarte mailan, Venice TV Awards sarietan
Nazioarteko telebista-programen berrikuntza eta bikaintasuna saritzen dituzte Veneziako Telebista golardoek, eta Cross Platform Programming atalean izendatu dute proiektua, EITBk eduki berritzaile eta hainbat euskarritan emititzearen alde egindako apustua aitortuta. Glaziarrak agurtzen PRIMERANen, Euskal Telebistan eta ORAINen estreinatu zen, guztietan egokitutako lengoaia eta formatuak erabilita.
Osakidetzak psikologia zerbitzua emango du Lehen Arretako 13 zentrotan
Gipuzkoako lau zentrotan, Arabako bitan eta Bizkaiko zazpitan arituko dira psikologoak. Lehen Arretako gaixoen ongizate emozionalaren erreferente izango dira psikologo horiek, kasu arinenak ere artatuz, eta familia-medikuaren eta ospitalez kanpoko osasun mentala artatzeko zentroen arteko bitartekari moduan jardungo dute.
Aurkikuntza arkeologiko oso garrantzitsua Iruñean: Barbazan dorrearen barruan dagoen Kalonjeen atea
Iruñean, arkeologia aurkikuntza bat da albiste. Katedral ondoan dago eta Joseba Asiron alkateak eta urbanismo batzordeak bisitatu berri dute. Aurkikuntza ikusgarri eta garrantzitsuaz mintzatu da Iñaki Sagredo arkeologoa. Nahi izanez gero, bisita gidatua egiteko aukera dago.