Maskaren kontrako taldeen mezu faltsu asko biral bihurtu dira
Gomendio gisa erabiltzen hasi ziren, eta Espainian eta herrialde askotan derrigorrezkoak izaten amaitu dute. Maskara ezinbesteko elementu bihurtu da gure egunerokoan, baina erabiltzeari uztera animatzen duten mezu faltsuak ugaritzen ari dira.
COVID-19a ukatzen duten kolektibo aktiboenetako bat dira musukoaren aurkako taldeak. Musukoaren erabileraren aurka daude, nahiz eta frogatuta egon babes-elementu hori baliagarria dela COVID-19aren aurrean eta, ondorioz, horren erabilera zuzena segurua dela osasunerako.
Maskara segurua izango da musuko mota bakoitzaren bizitza baliagarria errespetatzen bada. "Jakin behar dugu maskarek ez dutela betirako irauten, eta, beraz, beti ez direla eraginkorrak izaten", ohartarazi dute Norbera Babesteko Ekipamenduen Enpresen Elkartetik (ASEPAL).
"Ez dugu aholkatzen musukoei bigarren erabilera bat ematea, behin erabilita buelta ematea edo erabilerari buruzko neurriei kasurik ez egitea”, adierazi du elkarteak oinarrizko erabilera-gida batean. Maskara berrerabilgarriak modu egokian desinfektatu behar dira; esaterako, 60 gradutan garbituta, Espainiako Osasun Ministerioak gomendatzen duen bezala.
Gainera, komenigarria da garbitu eta hurrengo bi orduetan airean lehortzea, eta ez labean, mikrouhin-labean edo lehorgailuarekin, ehuna kaltetu baitaiteke. Garbigailura sartzea baino gomendagarriagoa da irradiazio germizida ultramorearen bidez edo hidrogeno lurrunezko peroxidoaren bidez higienizatzea, Gaixotasun Infekziosoen eta Mikrobiologia Klinikoaren Espainiako Elkartearen (SEIMC) arabera.
Erabilera-arauak betetzen badira, koronabirusaren aurrean babestuta egongo gara, eta arriskurik handiena musukoaren erabileraren aurka daudenen albiste faltsuetan erortzea izango da.
Maskarak erabiltzeak ez du hipoxia edo intoxikaziorik eragiten
Sare sozialetan eta WhatsAppen bidez gehien zabaldu den albiste faltsua maskarek odolean hipoxia edo oxigeno-eskasia eragiten dutela da; baieztapen horren arabera, maskarak erabiltzeak intoxikatu egiten gaitu, arnastean igortzen dugun CO2 bera berriro irensten baitugu.
Musukoek egoera jakin batzuetan itomen sentsazioa eragin dezakete, baina ez dago frogarik maskarak erabiltzeak "hipoxia, organismoaren azidifikazioa edo CO2a arnastearen ondoriozko intoxikazioa" sortzen duenik, Madrilgo Medikuen Elkargo Ofizialaren (ICOMEM) Kontseilu Zientifikoko Jaime Barrio mediku eta ikertzaileak baieztatu duenez.
Izan ere, maskarek ez dute airea pasatzea eragozten; material horri esker, "oxigenoa sartzen da eta karbono dioxidoa desagerrarazten da", esan du adituak.
Maskarek ez dute infekziorik eragiten, berritzen edo garbitzen badira
Internauten artean beldur gehien pizten duen beste bulo bat maskaretan hazten diren bakterioengatik infekzioak har daitezkeela ziurtatzen duena da, interneten biral egin diren bideo batzuek erakusten duten bezala.
Nahiz eta egia izan gaizki erabiltzeak bakterioak "ugaritzea" eragin dezakeela, ez dago azterketarik behar bezala erabiltzen denean infekzioen gorakada frogatzen duenik. Hala baieztatu du Maria del Mar Tomas Gaixotasun Infekziosoen eta Mikrobiologia Klinikoaren Espainiako Elkarteko bozeramaileak eta Coruñako ospitaleko mikrobiologo eta ikertzaileak.
David Diaz Perez Neumologiaren eta Kirurgia Torazikoaren Espainiako Elkarteko (SEPAR) Arnasketa Erizaintza arloko koordinatzaileak adierazi du maskara "elementu oso garrantzitsua" dela "koronabirusaren eta beste arnas birus batzuen transmisioa geldiarazteko", "patogenoak transmititzeko bektorea" izan daitekeela gorabehera.
Gainera, ez SEIMCek ez eta SEPAR erakundeak ez dute egiaztatu pneumokokoek edo beste bakterio batzuek eragindako infekzio-kasuak areagotu direnik maskarak derrigorrezkoak bihurtu direnetik, hau da, gehiago erabiltzen direnetik.
Maskara erabiltzeak ez du pleuresia eragiten
Sare sozialetan, halaber, biriketako kalteen kasuak agertzen ari direla ziurtatu dute, besteak beste, maskararen erabilerarekin lotutako pleuresia.
Baina pleuraren hantura, birikak estaltzen dituen mintza, COVID-19aren konplikazio arraroa da, eta ez dago inolaz ere babes-ekipamendu horren erabilerarekin lotuta.
Pleurako isuria dagoenean, afekzio larriek eragindakoa izan ohi da, eta ez maskara eramateagatik sorturikoa. Gainera, hori erakusteko erabili dituzten argazkiak gaixotasun hori jasan duten gaixoenak dira.
Adibidez, metastasia duten tumoreek eragindakoa izan daiteke, bereziki biriketakoa. Hanturazko gaixotasunek eragindakoa ere izan daiteke, esaterako, lupusa edo sarkoidosia, eta pneumoniak, tuberkulosiak eta beste infekzio biriko batzuek ere eragin dezakete. Hala azaldu du Javier Garcia pneumologoak eta arreta espezializatuko eta ICOMEMeko ospitaleetako bokalak.
Albiste gehiago gizartea
44 urteko gizonezko bat hil da Arrigorriagan, autoarekin BI-3723 errepidetik AP-68ra erorita
Lau metrotan behera erori da ibilgailua. Pertsona bakarra zihoan barruan, eta tokian bertan zendu da.
EITBren "Glaziarrak agurtzen" lanak aitortza lortu du nazioarte mailan, Venice TV Awards sarietan
Nazioarteko telebista-programen berrikuntza eta bikaintasuna saritzen dituzte Veneziako Telebista golardoek, eta Cross Platform Programming atalean izendatu dute proiektua, EITBk eduki berritzaile eta hainbat euskarritan emititzearen alde egindako apustua aitortuta. Glaziarrak agurtzen PRIMERANen, Euskal Telebistan eta ORAINen estreinatu zen, guztietan egokitutako lengoaia eta formatuak erabilita.
Osakidetzak psikologia zerbitzua emango du Lehen Arretako 13 zentrotan
Gipuzkoako lau zentrotan, Arabako bitan eta Bizkaiko zazpitan arituko dira psikologoak. Lehen Arretako gaixoen ongizate emozionalaren erreferente izango dira psikologo horiek, kasu arinenak ere artatuz, eta familia-medikuaren eta ospitalez kanpoko osasun mentala artatzeko zentroen arteko bitartekari moduan jardungo dute.
Aurkikuntza arkeologiko oso garrantzitsua Iruñean: Barbazan dorrearen barruan dagoen Kalonjeen atea
Iruñean, arkeologia aurkikuntza bat da albiste. Katedral ondoan dago eta Joseba Asiron alkateak eta urbanismo batzordeak bisitatu berri dute. Aurkikuntza ikusgarri eta garrantzitsuaz mintzatu da Iñaki Sagredo arkeologoa. Nahi izanez gero, bisita gidatua egiteko aukera dago.
Giza Eskubideen Behatokiak kereila bat bultzatu du 1974ko Asturiagako segadagatik
Behatokiak iragarri du kereila bat aurkeztuko duela 1974an Hondarribian izandako polizia-operazio frankista batean hildako Roque Méndez Villada eta José Luis Mondragón Elorzaren heriotzengatik.
Zazpi ibilgailuk istripua izan dute Txorierriko igarobidean, eta auto-ilara luzeak daude errepideetan
Ezbeharra asteazken honetako goizeko zortziak baino lehen gertatu da, eta ez da inor zauritu, Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak jakinarazi duenez.
Adunako prostituzio-etxe bateko arduraduna atxilotu dute, sexu-esplotazioa eta sexu-eraso saiakera bat egitea leporatuta
Lokaleko langileetako batek tratu umiliagarria jasan zuela eta drogak kontsumitzera behartu zutela salatu zuen, besteak beste.
Elkar argitaletxeak erabaki du Igartza bekarekin ez jarraitzea, CAFek Israelekin duen lotura dela eta
Saioa Alkaiza bertsolari eta idazleak sariari uko egin eta hamar egunera iritsi da Elkarren erabakia. “Palestinar herriaren kontra gauzatzen ari den genozidioan CAFek duen inplikazioa" salatu zuen sortzaile iruindarrak.
Donostian izandako azken sexu erasoa salatzeko bilkura egin dute hiriko udaletxe atarian
45 urteko gizon bat atxilotu dute joan den ostiralean emakume batek jasandako sexu-erasoaren egilea izatea egotzita. Emakumeak ertzain-etxean salatu zuenez, gizonak sexu-erasoa egiteaz gain, zer egiten zuen eta norekin zegoen kontrolatzen zuen, eta lagunak ikustea debekatzen zion.
Euskal Sagardoak 2025eko sagar-uzta aurkeztu du Altzon
Aurtengoa sagar urtea dela ziurtatu dute, eta azken urtean bildutako sagar kopurua bikoiztea espero dute. Iaz ez bezala, aurtengo sagar uztak itxura oso ona du.