Nafarroak berretsi du covid-19aren txertoek % 95 saihesten dutela ospitaleratzea
Nafarroan, covid-19aren kontrako txertoen lehen dosia hartzeak % 72 ekidin du ospitaleratzea, eta % 95, bi dosiak hartu dituztenen artean.
Nafarroako Osasun Publikoaren eta Lan Osasunaren Institutuak (ISPLN) eman ditu datuok, Foru Erkidegoan 2021eko urtarrila eta apirila bitartean 21.000 pertsonarekin egindako ikerketaren harian. Emaitzak esanguratsuak direla ikusita, ISPLNk txertoa hartzeko deia egin du, sendagaiari ahalik eta probetxurik handiena ateratzeko.
"Txertoaren lehen dosiaren eraginkortasuna neurrizkoa da, eta, bigarrenaren ostekoa, altua", nabarmendu du ikerketa taldeak. Ikerketaren txostena Eurosurveillance aldizkari zientifikoan argitaratu dute, Foru Gobernuak ohar baten bidez jakitera eman duenez.
Ikerlana txertoaren eraginkortasuna berresteko asmoarekin egin da, Nafarroan, covid-19a zuten gaixoen hurbileko kontaktu ziren 18 urtetik gorakoekin. Zehazki, 20.961 pertsonari egin diete jarraipena; txertoaren lehen dosia emanda zuten 869 eta biak emanda zituzten 512 aurkeztu dira horretarako boluntario.
Txertatutako kontaktuen artean, % 58k Pfizerrena zuten emanda; % 37,9k, AstraZenecarena, eta % 4,1ek, Modernarena. Hala ere, ikerketa taldeak jakinazi du ikerketak ez duela balio txertoen marka ezberdinen eraginkortasuna aztertzeko; izan ere, txertaketa taldeen araberakoa izan da marka bat edo bestea ematea. Gainera, ikerketa burutu zuten momentuan, ez zegoen Nafarroan AstraZenecaren bigarren dosia emanda zuen herritarrik.
Ikertutako pertsonen profila
Normalean, txertoaren eraginkortasuna frogatzeko ikerketetan arazoak izaten dituzte estudioko bi taldeak (txertatutakoak eta txertatu gabeak) konparatzeko, ezin delako behar bezala neurtu pertsona horien esposizio maila. Adibidez, txertoa hartzen duten pertsonek segurtasun neurriak zorrotzago bete ditzakete, edo, kontrara, txertatu ostean neurriok aintzat ez hartzea erabaki dezakete.
Ikerketa honetan, baina, ISPLNk azaldu du joera horiek "behar bezala kontrolatzea" lortu dutela, ikertutako pertsona guztiek antzeko esposizio arriskua izan baitute.
Horrela, berrogeialdiaren hasieran eta amaieran hartu zituzten gaixoen datuak, gaitzarekin kutsatu zirela ziurtatzeko. Orotara, SARS-CoV-2arekin kutsatutako 7.240 kasu (% 35,6) atzeman zituzten; horietako 5.467k ez zuten sintomarik izan, eta 559 ospitalean sartu behar izan zituzten. Britainiarra izan zen aldaera ohikoena, 1.256 kasutan hori atzeman baitzuten (% 68,9).
Txertoaren lehen dosia hartu zuetenen artean, % 35ekoa izan zen SARS-CoV-2ak eragindako edozein infekzio ekiditeko eraginkortasuna. Txertaketa osatu zutenen artean, berriz, % 66koa zen efikazia. Sintomarik gabeko gaixoen artean eraginkortasuna handiagoa dela frogatu du ikerketak: % 42koa lehen dosiarekin eta % 82koa bigarrenarekin.
Lehen dosia emanda, babesa "nabarmen" handitu da txertaketa prozesua bukatu duten pertsonetan: % 48 edozein motatako infekzioean aurrean eta % 69 sintomadun infekzioen aurrean.
Aipatzekoa da lehenengo txertoa jaso zuten 60 urtetik gorako gaixo sintomadunetan efikaziak % 30 egin zuela behera, 18 eta 59 urte bitartekoen % 51ren aurrean. Hala ere, adin tarteen arteko aldea murriztu egin da bigarren dosiarekin: % 77, % 84ren aurrean.
ISPLNk txertoen eraginkortasunaren inguruko datuak biltzen jarraitzen du, eta astero emango dute ikerketaren ondorioen berri, Foru Gobernuak aurreratu duenez.
Ikerketak aditzera eman dituen datuen artean, azpimarratzeko modukoa da txertoa jaso duen pertsonak ospitaleratu behar izateko aukera egon badagoela.
Hainbat ikerketa mota
Arestian aipatutako aurreikuspenak saio klinikoetakoak baino txikiagoak dira, besteak beste, txertatutako herritarren artean adinak edota patologiaren batek baldintzatutako pertsonak egon daitezkeelako.
Osasun langileen artean egindako ikerketetan ere bestelakoak dira datuak, ikertuak pertsona gazteak direlako eta langile osasuntsuaren eraginpean egon daitezkeelako. Eragin honek ikerketan parte hartzen duten langileen osasun onari egiten dio erreferentzia.
Albiste gehiago gizartea
EITBren "Glaziarrak agurtzen" lanak aitortza lortu du nazioarte mailan: Venice TV Awards sarietan
Nazioarteko telebista-programen berrikuntza eta bikaintasuna azpimarratzen dute Veneziako Telebista Sariek, eta Cross Platform Programming atalean izendatu dute proiektua, EITBk eduki berritzaile eta multiplataformaren alde egindako apustua aitortuta. "Glaziarrak agurtzen" PRIMERANen, Euskal Telebistan eta ORAINen estreinatu zen, bakoitzari egokitutako lengoaia eta formatuak erabilita.
Osakidetzaren proiektu pilotuak psikologoak zabalduko ditu Lehen Mailako Arretako 13 osasun zentrotan
Gipuzkoako lau zentrotan, Arabako bitan eta Bizkaiko zazpitan arituko dira psikologoak. Lehen Mailako Arretako gaixoen ongizate emozionalaren erreferente bihurtuko dira psikologo horiek, kasu arinenak ere artatuz, eta familia-medikuaren eta ospitalez kanpoko osasun mentalaren zentroen arteko bitartekari moduan jardungo dute.
Aurkikuntza arkeologiko oso garrantzitsua Iruñean: Barbazan dorrearen barruan dagoen Kalonjeen atea
Iruñean, arkeologia aurkikuntza bat da albiste. Katedral ondoan dago eta Joseba Asiron alkateak eta urbanismo batzordeak bisitatu berri dute. Aurkikuntza ikusgarri eta garrantzitsuaz mintzatu da Iñaki Sagredo arkeologoa. Nahi izanez gero, bisita gidatua egiteko aukera dago.
Giza Eskubideen Behatokiak kereila bat bultzatu du 1974ko Asturiagako segadagatik
Iragarri du kereila bat aurkeztuko duela 1974an Hondarribian izandako polizia-operazio frankista batean hildako Roque Méndez Villada eta José Luis Mondragón Elorzaren heriotzagatik.
Zazpi ibilgailuk istripua izan dute Txorierriko igarobidean, eta auto-ilara luzeak daude errepideetan
Ezbeharra asteazken honetako goizeko zortziak baino lehen gertatu da, eta ez da inor zauritu, Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak jakinarazi duenez.
Adunako prostituzio-etxe bateko arduraduna atxilotu dute, sexu-esplotazioa eta sexu-eraso saiakera bat egitea leporatuta
Lokaleko langileetako batek tratu umiliagarria jasan zuela eta drogak kontsumitzera behartu zutela salatu zuen, besteak beste.
Elkar argitaletxeak erabaki du Igartza bekarekin ez jarraitzea, CAFek Israelekin duen lotura dela eta
Saioa Alkaiza bertsolari eta idazleak sariari uko egin eta hamar egunera iritsi da Elkarren erabakia. “Palestinar herriaren kontra gauzatzen ari den genozidioan CAFek duen inplikazioa" salatu zuen sortzaile iruindarrak.
Donostian izandako azken sexu erasoa salatzeko bilkura egin dute hiriko udaletxe atarian
45 urteko gizon bat atxilotu dute joan den ostiralean emakume batek jasandako sexu-erasoaren egilea izatea egotzita. Emakumeak ertzain-etxean salatu zuenez, gizonak sexu-erasoa egiteaz gain, zer egiten zuen eta norekin zegoen kontrolatzen zuen, eta lagunak ikustea debekatzen zion.
Euskal Sagardoak 2025eko sagar-uzta aurkeztu du Altzon
Aurtengoa sagar urtea dela ziurtatu dute, eta azken urtean bildutako sagar kopurua bikoiztea espero dute. Iaz ez bezala, aurtengo sagar uztak itxura oso ona du.
Osakidetzak 48 urtekoetara zabalduko du bularreko minbizia detektatzeko baheketa
Osakidetzako Protonterapia Unitate berriaren obrak bisitatu ditu Imanol Pradales lehendakariak, eta bertan egin du iragarpena.