Nafarroak berretsi du covid-19aren txertoek % 95 saihesten dutela ospitaleratzea
Nafarroan, covid-19aren kontrako txertoen lehen dosia hartzeak % 72 ekidin du ospitaleratzea, eta % 95, bi dosiak hartu dituztenen artean.
Nafarroako Osasun Publikoaren eta Lan Osasunaren Institutuak (ISPLN) eman ditu datuok, Foru Erkidegoan 2021eko urtarrila eta apirila bitartean 21.000 pertsonarekin egindako ikerketaren harian. Emaitzak esanguratsuak direla ikusita, ISPLNk txertoa hartzeko deia egin du, sendagaiari ahalik eta probetxurik handiena ateratzeko.
"Txertoaren lehen dosiaren eraginkortasuna neurrizkoa da, eta, bigarrenaren ostekoa, altua", nabarmendu du ikerketa taldeak. Ikerketaren txostena Eurosurveillance aldizkari zientifikoan argitaratu dute, Foru Gobernuak ohar baten bidez jakitera eman duenez.
Ikerlana txertoaren eraginkortasuna berresteko asmoarekin egin da, Nafarroan, covid-19a zuten gaixoen hurbileko kontaktu ziren 18 urtetik gorakoekin. Zehazki, 20.961 pertsonari egin diete jarraipena; txertoaren lehen dosia emanda zuten 869 eta biak emanda zituzten 512 aurkeztu dira horretarako boluntario.
Txertatutako kontaktuen artean, % 58k Pfizerrena zuten emanda; % 37,9k, AstraZenecarena, eta % 4,1ek, Modernarena. Hala ere, ikerketa taldeak jakinazi du ikerketak ez duela balio txertoen marka ezberdinen eraginkortasuna aztertzeko; izan ere, txertaketa taldeen araberakoa izan da marka bat edo bestea ematea. Gainera, ikerketa burutu zuten momentuan, ez zegoen Nafarroan AstraZenecaren bigarren dosia emanda zuen herritarrik.
Ikertutako pertsonen profila
Normalean, txertoaren eraginkortasuna frogatzeko ikerketetan arazoak izaten dituzte estudioko bi taldeak (txertatutakoak eta txertatu gabeak) konparatzeko, ezin delako behar bezala neurtu pertsona horien esposizio maila. Adibidez, txertoa hartzen duten pertsonek segurtasun neurriak zorrotzago bete ditzakete, edo, kontrara, txertatu ostean neurriok aintzat ez hartzea erabaki dezakete.
Ikerketa honetan, baina, ISPLNk azaldu du joera horiek "behar bezala kontrolatzea" lortu dutela, ikertutako pertsona guztiek antzeko esposizio arriskua izan baitute.
Horrela, berrogeialdiaren hasieran eta amaieran hartu zituzten gaixoen datuak, gaitzarekin kutsatu zirela ziurtatzeko. Orotara, SARS-CoV-2arekin kutsatutako 7.240 kasu (% 35,6) atzeman zituzten; horietako 5.467k ez zuten sintomarik izan, eta 559 ospitalean sartu behar izan zituzten. Britainiarra izan zen aldaera ohikoena, 1.256 kasutan hori atzeman baitzuten (% 68,9).
Txertoaren lehen dosia hartu zuetenen artean, % 35ekoa izan zen SARS-CoV-2ak eragindako edozein infekzio ekiditeko eraginkortasuna. Txertaketa osatu zutenen artean, berriz, % 66koa zen efikazia. Sintomarik gabeko gaixoen artean eraginkortasuna handiagoa dela frogatu du ikerketak: % 42koa lehen dosiarekin eta % 82koa bigarrenarekin.
Lehen dosia emanda, babesa "nabarmen" handitu da txertaketa prozesua bukatu duten pertsonetan: % 48 edozein motatako infekzioean aurrean eta % 69 sintomadun infekzioen aurrean.
Aipatzekoa da lehenengo txertoa jaso zuten 60 urtetik gorako gaixo sintomadunetan efikaziak % 30 egin zuela behera, 18 eta 59 urte bitartekoen % 51ren aurrean. Hala ere, adin tarteen arteko aldea murriztu egin da bigarren dosiarekin: % 77, % 84ren aurrean.
ISPLNk txertoen eraginkortasunaren inguruko datuak biltzen jarraitzen du, eta astero emango dute ikerketaren ondorioen berri, Foru Gobernuak aurreratu duenez.
Ikerketak aditzera eman dituen datuen artean, azpimarratzeko modukoa da txertoa jaso duen pertsonak ospitaleratu behar izateko aukera egon badagoela.
Hainbat ikerketa mota
Arestian aipatutako aurreikuspenak saio klinikoetakoak baino txikiagoak dira, besteak beste, txertatutako herritarren artean adinak edota patologiaren batek baldintzatutako pertsonak egon daitezkeelako.
Osasun langileen artean egindako ikerketetan ere bestelakoak dira datuak, ikertuak pertsona gazteak direlako eta langile osasuntsuaren eraginpean egon daitezkeelako. Eragin honek ikerketan parte hartzen duten langileen osasun onari egiten dio erreferentzia.
Albiste gehiago gizartea
Sutea Gizateriaren Ondare den Kordobako meskitan
Sua 21:00ak pasatxo zirenean hasi da, eta, batez ere, eraikinaren alde garaienari eragin dio. Meskitaren milaka urteko historian, aurretik bi sute baino ez ditu jasan: 1910ean, duela 115 urte, eta 2001ean, bigarrena.
Algen inbasioa Nojako Trengandin hondartzan
Kaltegarria ez den Asiako alga bat da, eta itsasoaren tenperatura altuagatik Kantauri itsasoan areagotzen ari da. Bizilagunen eta turisten arteko disgustua agerikoa da, eta batzuek uretara ez sartzea ere erabaki dute.
Kanibalismo arrastoak topatu dituzte Atapuercan
Ikertzaile talde batek beste kanibalismo kasu berri bat aurkitu du El Mirador kobazuloan, Atapuercako aztarnategian (Burgos). Duela 5.700 urte gertatu omen zen, Neolito amaieran, tokiko gatazken ondorioz, zeremonia edo erritualekin zerikusia duen zantzurik atzeman gabe. Lehen nekazari taldeen arteko liskarrak ohikoak ziren, eta oso bortitzak gainera. Beste tribuetakoak hiltzeaz gain, kanibalismoa praktikatzen zuten. Hala ere, badira kanibalismoaren ebidentziak beste aztarnategi askotan; adibidez, Isturitzen (Nafarroa Beherea).
Orain Jumillan edo lehenago Torre Pachecon gertatutakoaren atzean "asmo politiko garbia" ikusten du Othmanek
Zornotzan bizi den musulman honek ETBri esan dionez, baldintza soziekonomiko apaleko tokiak dira, baliabide gutxikoa bertako jendea, kanpotik lanera doana, "ia esklabutza egoeran" bada ere. Horren hitzetan, osagai horiek baliatzen dituzte "sumindura eragin eta etekin politikoa ateratzeko".
Elkartasun kanoikada batek piztuko du larunbat honetan Donostiako Aste Nagusiaren metxa
Udaletxetik jaurti ohi duten kanoikadak Elikagaien Bankua eta Amara Berriko Auzo Elkartea izango ditu protagonista aurten. Donostia Festak elkarteko ordezkariek prentsaurrekoa eskaini dute Aste Nagusiaren hasierari buruzko xehetasunak emateko.
Arantzazura eraman dituzte jada Donostian kalean bizitzen egon diren Maliko 50 migratzaileak
Gurutze Gorriak Oñatira eraman ditu gaua Donostian igarotzen zuten Maliko migratzaileak, aldi baterako ostatu batera. Amara auzoan kalean zeuden 50 afrikarrei Arantzazuko aterpean eman diete ostatu, asilo eskaria bideratu bitartean. Ostiral honetan eraman dituzte Amara Berri ikastetxe publikotik, Donostiako Kofradien plaza ondotik.
Joxe Mari Kortaren Bidetik Fundazioak amaiera eman dio bere ibilbideari, enpresaburua hil eta 25 urtera
Gaur 25 urte bete dira ETAk Joxe Mari Korta enpresari zumaiarra hil zuenetik. Haren familiak eta lagunek omenaldi xume bat egingo diote Arroako hilerrian. Urteurren borobil honekin bat eginez, bukatutzat emango da berak ordezkatzen zituen balioetatik abiatuta sortutako fundazioaren lana.
Bidarten chikungunya bigarren kasu autoktonoa antzeman dute, tigre-eltxoek transmititzen duten gaixotasuna
Ipar Euskal Herriko autoritateek herria fumigatuko dute larunbat goizaldean, abuztuaren 9an, 03:00etan.
Gizon bat atxilotu dute Bilbon, Atxuri auzoko eraikin bateko fatxadari su emateagatik
Suak ez du inor zauritu. Sutea telefono mugikor batekin grabatzen topatu dute inguru horretan atxilotutako gizona.
Aner Uriarte Bilboko epaile dekanoak ukatu egin du euskararen aurkako epailerik dagoenik: "Asmakeria bat da"
Lan-eskaintza publiko batzuetan euskararen ezagutzaren inguruan ezarritako baldintzak aldatu dituzten azken epaiei dagokienez, Aner Uriarte Bilboko epaile dekanoak ukatu egin du justizia-administrazioan euskararen aurkako jarrera "hitzartua" egotea.