Euskararen arnasguneetan behera egin du erabilerak
Euskararen erabilerak behera egin du euskara gehien erabiltzen den tokietan, hau da, arnasguneetan, Udalerri Euskaldunen Mankomunitateak (Uema) egindako ikerketa baten arabera.
Oro har, Uema osatzen duten 87 herrietako eta Tolosaldeko beste seitako kaleetan erabilerari eutsi diote. 10 pertsonatik 6 kalean euskaraz aritzen dira; 10etik 4, beraz, gaztelaniaz, eta % 2, beste hizkuntza batzuetan.
Erabilera maila altuena duten guneetan, baina, behera egin du. Uemak hiru maila bereizten ditu euskal hiztunen portzentajearen arabera: euskaldunak % 90etik gora direnean, % 80-90 direnean eta % 60-80 direnean.
Lau urteko epean, 2017tik hona, % 86tik % 83ra jaitsi da kaleko erabilera udalerri euskaldunenetan. Bigarren mailan dauden herrietan ere, 3 puntuko jaitsiera izan da: % 82tik 2017an % 79ra orain. Hirugarrenean, hau da, euskal hiztun proportzio txikiena duten udalerrietan, ordea, apur bat igo da erabilera: % 53tik % 55era.
Adin tarteei erreparatuta, euskararen erabileran atzera egin dute nerabeek eta gazteek (15-24 urte). Haurrek eta heldu gazteek (25-64), ordea, orain dela lau urte baino joera handiagoa dute euskaraz aritzeko. Edozein kasutan, 2017tik hona aldeak ez dira oso handiak; gehienez, puntu batekoak.
Uemak azaldu duenez, euskaldun dentsitateak zerikusi zuzena du erabileran. Gero eta euskaldun gehiago badaude, erabilera handiagoa izango da. Aritz Abaroa Uemako presidentearen hitzetan, "euskaldunen dentsitatea eta trinkotasuna oso garrantzitsuak dira euskara erabiltzeko, eta hori da, hain justu, udalerri euskaldunek euskararen normalizazioan jokatzen duten rol garrantzitsuenetako bat". Edozein kasutan, dentsitate handieneko eremuetan ere arriskuak daudela ohartarazi du. "Bilakaera negatiboa izaten ari dira eremu horiek", esan du.
Albiste gehiago gizartea
"Nahasmendu delirantea" diagnostikatu diote medikuek Kabiecesen 400 haur baino gehiago txertatu gabe utzi zituen erizainari
Epaiketaren laugarren egunean, auzipetua auzitegian aurkeztu da, baina deklaratzeko moduan ez dagoela onartu du.
Iruñeko Planetarioa berreraikitzeko lanak hasi dira
Urtarrilean kupula larriki kaltetu zuen sutearen ondoren, Iruñeko Planetarioa Tornamira Aretoa zaharberritzen eta eraikina osorik modernizatzen hasi da. Kultura sailburu Rebeca Esnaolak zentroa zientzia eta astronomia dibulgaziorako abangoardiako gune gisa berreskuratzea helburu duten jarduerak azaldu ditu.
Sindikatuek eta pentsiodunek protesta egin dute Eusko Legebiltzarraren aurrean
Pentsioak Lanbide arteko Gutxieneko Soldatara (LGS) arte osatzeko Herri Ekimen Legegilea (HEL) Jaurlaritzak aintzat hartu ez izanagatik protesta egin du pentsiodunen mugimenduak. Bestalde, enplegu publikoko prozesuetan izandako euskararen aurkako "erasoaldi judiziala" salatu du LAB sindikatuak.
Bi gizon atxilotu dituzte Azkoitian gizon bati sexu-erasoa egin eta legez kanpo atxikitzeagatik
Joan den asteartean, gizon bat Ertzaintzaren egoitzara joan zen sexu-eraso baten biktima izan zela eta bere borondatearen aurka atxiki zutela eta eraso fisikoa eta sexuala egin ziotela salatzeko.
Euskal Selekzioak eta Palestinak lagunarteko futbol partida jokatuko dute San Mamesen azaroaren 15ean
Espainiako agintarien arabera, ez da kirol ekitaldi huts bat izango, eta Palestinan pairatzen ari diren "giza eskubideen urraketa guztiak" ikusarazteko ere baliatuko dute lagunartekoa.
Baso-sute arriskua oso handia izango da Nafarroan ostegunetik larunbatera
Aurreikuspenen arabera, arriskua nabarmen murriztuko da larunbateko azken orduan, prezipitazio-fronte bat sartuko baita.
Euskararentzat "arkitektura juridiko berria" eskatu du Kontseiluak, "langile publikoek euskararen ezagutza izatea" bermatzeko
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bagera Donostiako euskaltzaleen elkarteak deituta, bilkura egin dute, arratsaldean, Donostiako epaitegi batek euskararen aurka kaleratu berri duen epai bat salatzeko. Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan, "ezinbestekoa da euskarari behar duen arkitektura juridiko berria eskaintzea", "botere judizialetik ezarritako blokeoa gainditzeko".
Palestinaren aldeko mobilizazioak egingo dituzte ostegunean Hego Euskal Herrian
Protestak eguerdian eta arratsaldean izango dira, Gasteizen, Bilbon eta Iruñean.
EHUk 247 milioi euroko egitasmoei uko egin die Israelen parte hartzea dutelako
Joxerramon Bengoetxea errektorearen hitzetan, “herri palestinarraren genozidioaren auzia lehentasuna da” EHUrentzat. Gogorarazi du 2024ko apiriletik ez dutela harremanik Palestinan egindako krimenak gaitzesten ez dituzten unibertsitate eta erakundeekin.
EHUk uko egin dio 247 milioi euroko ikerketa-proiektuetan parte hartzeari, Israelekin loturak zituztelako
Joxerramon Bengoetxea Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) errektoreak asteazken honetan berretsi duenez, "Palestinako herriaren genozidioaren auzia lehentasuna da gure unibertsitatean", eta aditzera eman du EHUk uko egin diela, azken hilabeteetan, 247 milioi euroko ikerkuntza-proiektuei, biomedikuntzaren edo konputazio-zientzien arloetan, proiektu horiek Israelgo estatuarekin zuten loturagatik. Agerraldian, Bengoetxeak Europako Batzordeari eta Espainiako Gobernuari eskatu die Israelgo unibertsitateak, ikerketa-zentroak eta erakundeak bazter utz ditzatela ikerketa elkarlanak, akademikoak edo kulturalak laguntzeko europar funtsetatik.