Zer da tximino-baztanga eta zeintzuk dira sintomak?
Tximino-baztangaren sintomak baztanga arruntarenak baino arinagoak dira (sukarra, buruko mina, nekea...), baina askotan gongoilak handitu egiten dira eta larruazalean erupzioak agertzen dira. Horiek aurpegian sortu ohi dira, eta ondoren gorputz osotik heda daitezke, batik bat eskuetan eta oinetan.
Gaixotasun Kutsakorren eta Mikrobiologiaren Espainar Elkarteak (SEIMC) azaldu duenez, oraingoz ez dago argi noraino hedatuko den tximino-baztanga (Madrilen balizko 23 kasu atzeman dituzte), eta medikuarenera joateko deia egin die gaixotasun hori izan dezaketen susmoa dutenei.
Jatorria
Baztanga arrunta 1980an desagerrarazi zuten arren, tximino-baztanga endemikoa da Afrikan, eta noizbehinka kasu bakanak atzeman izan dituzte Erresuma Batuan.
Sintomak eta iraupena
SEIMCren arabera, gaixotasuna ortopoxbirus zoonotiko batek eragiten du, eta animalien bitartez kutsatzen da. Inkubazio epea 7-14 egunekoa izan ohi da, baina 5-21ekoa ere izan daiteke. Sintomak baztanga arruntarenak dira, baina arinagoak: sukarra; buruko, bizkarreko edota muskuluetako mina; hotzikarak eta nekea.
Baztanga arruntarekin gertatu ez bezala, baina, tximino-baztangak gongoilak handitzea ekar dezake gizakien artean.
Larruazalean erupzioak ere agertu ohi dira, gehienbat aurpegian, eskuetan eta oinetan.
Gaixotasunak 2-4 asteko iraupena izan dezake.
Transmisioa
Gehienbat listuaren edo arnasaren bitartez transmititzen da gaixotasuna, edo balizko lesio bat ukituz.
Gorozkien edo sexu harremanen bidez ere kutsatu daiteke.
Infekzio susmoak
Aipatutako sintomak edukiz gero, kausa hauengatik izan daiteke gaixotasun bat tximino-baztangagatik susmagarri: azken 21 egunetan gaixotasuna duen pertsona batekin kontaktua mantendu izana, gizon batek beste gizon batzuekin sexu harremanak izatea edo azken hiru asteetan Afrikako mendebaldean edo erdialdean egon izana.
Albiste gehiago gizartea
Olatz Salvadorrek eta Marenek kontzertuak eskainiko dituzte Abandoibarrako oholtza gainean, Aste Nagusian
Hala, Abandoibarran, hilaren 16an, larunbata, 23:30etik aurrera, Kai Nakai, Olatz Salvador eta Maren Domingo arituko dira, eta igandean, hilaren 17an, ordu beretik aurrera, Janus Lester eta Dupla.
Zeledonek Palestinako genozidioaren eta indarkeria matxistaren aurkako aldarria egin du, eta "falta direnak" gogora ekarri ditu
Milaka pertsona izan dira Gasteizko Andre Maria Zuriaren plazan 'Zeledonen Jaitsiera' ekitaldian. Iñaki Kerejazuk palestinarren aurkako genozidioa bukatzea eskatu du, eta eraso matxistak gaitzetsi ditu. Arabako hiriburuko jaien aniztasuna aldarrikatu du, "jatorria edozein dela ere".
Festak eztanda egin du Gasteizen, Zeledon aldarrikatzaile baten eskutik
Zalduondoko baserritarra San Migel elizako dorretik jaitsi da Andre Maria Zuriaren plazaraino. Urtero bezala, nahiz eta bero handia egin, plaza jendez lepo egon da, guztiak jaiei hasiera emateko irrikaz.
Poloniak prozesua ireki dio berriro Pablo Gonzalez euskal kazetariari
Horretarako agindua eman dute inteligentzia zerbitzuek igorritako dokumentuak jaso ondoren, eta urriaren amaieran edo azaroaren hasieran egin liteke epaiketa. Hiru eta hamabost urte arteko kartzela-zigorra bete dezala eska dezakete.
Sei pertsona atxilotu dituzte Castro Urdialesen, luxuzko txalet batean 500 marihuana-landaretik gora atzeman ondotik
Landareak etxebizitzaren beheko solairuan zeuden, eta leihoak eta kanporako atea zigilatuta zeuden, usainik atera ez zedin.
Hegazti gripearen kasuak detektatu dituzte Santurtzin eta Erandion jasotako kaio hankahorietan
Hegaztiei bakarrik eragiten die, ez zaie pertsonei transmititzen eta ez da arriskutsua osasun publikorako. Hala ere, prebentzio-kontrolerako neurriak ezarri dira eremu horretan, animalien osasuna babesteko eta hegaztien sektorean izan daitekeen edozein eragin minimizatzeko.
26 urteko gizon bat atxilotu dute Gasteizen, bikotekideari jazarpena eta tratu txarrak emateagatik
Igandean izan zen atxiloketa. Udaltzaingoaren patruila bati jakinarazi zioten gizon bat emakume bat jazartzen ari zela, etengabe etxeko atea jotzen.
Bilboko Konpartsek 600 jarduera baino gehiago antolatu dituzte Aste Nagusira begira, tartean 250 kontzertu
Kirolak garrantzi handia izango du, eta txikientzako jarduerak ere ez dira faltako, ia egunero, aste berezi horretan. Halaber, ez dira faltako arte eta sukaldaritza tailerrak, puzgarriak, txotxongiloak eta pailazoak, goitiberak eta txosnak eraikitzeko tailerrak, besteak beste.
Iñaki Kerejazu (Zeledon): "Jai seguruak behar ditugu guztiontzat; ez dugu inolako erasorik onartuko Gasteizen"
Bigarren urtez jarraian Iñaki Kerejazuk gorpuztuko du Zeledon, eta ordu batzuk besterik ez dira falta betiko legez aterkia, ardo-zahatoa eta zapia hartzeko eta Andre Maria Zuriaren jaiei hasiera emateko, 18:00etan.
Espainiako online jokalarien kopurua % 20 baino gehiago igo da 2024an, 'ongietorri bonuak' direla eta
Eskubide Sozialen, Kontsumoaren eta 2030 Agendaren Ministerioak zuzenketa bat bultzatu du Bezeroentzako Arreta Zerbitzuen hurrengo Legean, arau horrek 'ongietorri bonu' deritzonen debekua barne har dezan.