Zer egin sumisio kimikoaren biktima edo kasu baten lekuko izan bazara?
Jaietako testuinguruan, norberak edo lagunen batek honako sintomaren bat du: logura, zorabioak, goragalea, alterazio bisualen bat... Alkohol edo droga gehiegi hartu izanaren ondorio izan daitezke sintomok, baina beste pertsona batek berariaz eragindako (edarian substantziaren bat botata edo ziztatuta) sumisio kimikoaren ondorio ere izan daitezke.
Hain justu, Ertzaintza ziztadengatik ikertzen ari den 12 salaketen harira, Emakundek sumisio kimikoari buruzko eranskina gehitu dio jaietan eraso matxistak prebenitzeko Eudelekin eta foru erakundeekin prestatutako gidari.
Eguneratutako dokumentuan, indarkeria matxista mota hori zer den, sintoma ohikoenak zeintzuk diren eta halako kasuen biktima izanez gero jarraitu beharreko pausoak zeintzuk diren zehaztu ditu Emakumearen Euskal Erakundeak.
Zer egin?
Biktima edo lekuko izan, gomendio nagusia larrialdi zerbitzuak ohartaraztea eta bakarrik ez jardutea da.
Dokumentuaren arabera, emakume batek "ziztadaren bat sentitzen badu gorputzaren edozein partetan" edota sumisio kimikoarekin bateragarriak diren sintomaren bat badu, lagunak, ostalaritzako edo txosnetako arduradunak ohartaraztea edo jai gehienetan dauden indarkeria matxistaren kontrako Informazio Gunera jotzea gomendatzen da. 112 larrialdietako telefono zenbakira deitu behar da segidan. Sintomak igaro bitartean, bakarrik ez egoteko aholkatu dute.
Biktima beste pertsona bat bada, hark kontatutakoari garrantzirik ez kentzea da gomendioa, eta betiere bakarrik ez uztea.
Ostalaritza lokalen, txosnen eta puntu moreen arduradunentzako jarraibideak ere jaso dituzte gidan. Lehenik eta behin, (halakorik izanez gero) erasoei aurre egiteko protokoloa aktibatzea, larrialdi zerbitzuak ohartaraztea, eta, beharrezkoa balitz, baita osasun arlokoak ere, biktimak artatzeko.
Sumisio kimikopean sexu erasoa jasan duten susmoarekin itzartzen diren emakumeentzat hau da aholkua: erietxe batera joan artatua izateko eta dagokion azterketa egiteko, gogoratzen duena kontatzeko eta Ertzaintzan salaketa aurkezteko.
Sintoma ohikoenak
Sumisio kimikoaren biktimek eduki ohi dituzten sentsazioak bildu dituzte dokumentuan:
- Hitz egiteko zailtasunak
- Alterazio bisualak
- Logura
- Nahastea
- Desinhibitzea
- Asaldura edo aluzinazioak
- Erabakiak hartzeko ahalmena nahastea
- Zorabioak edo bertigoa
- Motrizitatean eta orekan alterazioak
- Goragalea
Zer da sumisio kimikoa?
Beste pertsona bati eraso egiteko asmoarekin, hura zaurgarri bihurtzeko, substantzia baten bidez, berariaz egindako ekintza.
Gidan jasotzen denez, "substantzia hori edariren batera bota daiteke edo ziztada bidez sartu jendetza, iluntasuna edo bi baldintzok baliatuta. Ziztadek ez dute zertan sumisio kimikoa eragin, baina emakumeengan beldur sexualaren giroa sortzen dute. Izan ere, testuinguru horretan, andrazkoak ez dira seguru sentitzen eta ezin dituzte jaiak askatasunez gozatu".
Albiste gehiago gizartea
"Nahasmendu delirantea" diagnostikatu diote medikuek Kabiecesen 400 haur baino gehiago txertatu gabe utzi zituen erizainari
Epaiketaren laugarren egunean, auzipetua auzitegian aurkeztu da, baina deklaratzeko moduan ez dagoela onartu du.
Iruñeko Planetarioa berreraikitzeko lanak hasi dira
Urtarrilean kupula larriki kaltetu zuen sutearen ondoren, Iruñeko Planetarioa Tornamira Aretoa zaharberritzen eta eraikina osorik modernizatzen hasi da. Kultura sailburu Rebeca Esnaolak zentroa zientzia eta astronomia dibulgaziorako abangoardiako gune gisa berreskuratzea helburu duten jarduerak azaldu ditu.
Sindikatuek eta pentsiodunek protesta egin dute Eusko Legebiltzarraren aurrean
Pentsioak Lanbide arteko Gutxieneko Soldatara (LGS) arte osatzeko Herri Ekimen Legegilea (HEL) Jaurlaritzak aintzat hartu ez izanagatik protesta egin du pentsiodunen mugimenduak. Bestalde, enplegu publikoko prozesuetan izandako euskararen aurkako "erasoaldi judiziala" salatu du LAB sindikatuak.
Bi gizon atxilotu dituzte Azkoitian gizon bati sexu-erasoa egin eta legez kanpo atxikitzeagatik
Joan den asteartean, gizon bat Ertzaintzaren egoitzara joan zen sexu-eraso baten biktima izan zela eta bere borondatearen aurka atxiki zutela eta eraso fisikoa eta sexuala egin ziotela salatzeko.
Euskal Selekzioak eta Palestinak lagunarteko futbol partida jokatuko dute San Mamesen azaroaren 15ean
Espainiako agintarien arabera, ez da kirol ekitaldi huts bat izango, eta Palestinan pairatzen ari diren "giza eskubideen urraketa guztiak" ikusarazteko ere baliatuko dute lagunartekoa.
Baso-sute arriskua oso handia izango da Nafarroan ostegunetik larunbatera
Aurreikuspenen arabera, arriskua nabarmen murriztuko da larunbateko azken orduan, prezipitazio-fronte bat sartuko baita.
Euskararentzat "arkitektura juridiko berria" eskatu du Kontseiluak, "langile publikoek euskararen ezagutza izatea" bermatzeko
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bagera Donostiako euskaltzaleen elkarteak deituta, bilkura egin dute, arratsaldean, Donostiako epaitegi batek euskararen aurka kaleratu berri duen epai bat salatzeko. Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan, "ezinbestekoa da euskarari behar duen arkitektura juridiko berria eskaintzea", "botere judizialetik ezarritako blokeoa gainditzeko".
Palestinaren aldeko mobilizazioak egingo dituzte ostegunean Hego Euskal Herrian
Protestak eguerdian eta arratsaldean izango dira, Gasteizen, Bilbon eta Iruñean.
EHUk 247 milioi euroko egitasmoei uko egin die Israelen parte hartzea dutelako
Joxerramon Bengoetxea errektorearen hitzetan, “herri palestinarraren genozidioaren auzia lehentasuna da” EHUrentzat. Gogorarazi du 2024ko apiriletik ez dutela harremanik Palestinan egindako krimenak gaitzesten ez dituzten unibertsitate eta erakundeekin.
EHUk uko egin dio 247 milioi euroko ikerketa-proiektuetan parte hartzeari, Israelekin loturak zituztelako
Joxerramon Bengoetxea Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) errektoreak asteazken honetan berretsi duenez, "Palestinako herriaren genozidioaren auzia lehentasuna da gure unibertsitatean", eta aditzera eman du EHUk uko egin diela, azken hilabeteetan, 247 milioi euroko ikerkuntza-proiektuei, biomedikuntzaren edo konputazio-zientzien arloetan, proiektu horiek Israelgo estatuarekin zuten loturagatik. Agerraldian, Bengoetxeak Europako Batzordeari eta Espainiako Gobernuari eskatu die Israelgo unibertsitateak, ikerketa-zentroak eta erakundeak bazter utz ditzatela ikerketa elkarlanak, akademikoak edo kulturalak laguntzeko europar funtsetatik.