Bronkiolitisa prebenitzeko jarraibideak, pandemiako murriztapenen ondoren
Bronkiolitis akutua bi urte baino gutxiagoko haurrei eragin ohi dien arnas infekzio bat da. Birus baten ondorioz, kaltetu egiten dira biriketako bronkio txikiak. Gehienetan, Arnas Birus Sintzitialak eragiten du bronkiolitisa, eta epidemietan agertu ohi da, urritik martxora bitartean. Hala ere, azken bi urteetan, eta covid-19aren hedapena saihesteko hartutako neurrien ondorioz, bronkiolitis akutuaren kasuak gutxitu egin dira.
Behin neurri horiek baliogabetuta, Euskal Osasun Zerbitzuak aurreikusten du aurten epidemia pandemia aurreko urteetako intentsitate eta eragin berdintsuarekin itzuliko dela. Osakidetzak ohar batean emandako datuen arabera, 2 urtetik beherako 1.000 adingabetik 25ek gaixotasun hori izaten zuten Euskadin koronabirusak eztanda egin aurretik, epidemiak irauten duen hilabete bakoitzeko.
Aldi horretako kontsultetara ekarrita, bronkiolitisaren 4.500 kasu artatu ohi dira Lehen Mailako Arretan, eta 2.500 ospitaleko larrialdi kasu, 450 ospitalizaziorekin.
Arrazoi horiek direla eta, Osakidetzak informazio kanpaina bati eman dio hasiera, eta kutsatzeak saihesteko neurriak zorroztea gomendatzen du.
Arnas Birus Sintzitiala airearen bidez transmititzen da, eta sintoma nagusiak eztula eta arnasteko zailtasuna dira. Kutsatzea jariakinen bidez (mukiak, esate baterako) zein eskuen bidez gerta daiteke.
Pertsona helduek birusa harrapatu dezakete, eta, kasu horietan, sintomak arinak izango dira. Hala ere, kutsatze iturri izan daitezke haur txiki batentzat, eta bronkiolitisa eragin diezaioke birusak.
Bronkiolitisa larriagoa izaten da 6 hilabetetik beherako haurrengan, eta kutsatze iturri nagusia haur handiagoak izaten dira; neba-arrebak, sarritan.
Hasieran, eztula eta sudurreko mukiak agertu ohi dira, katarro arruntaren sintomak, eta sukarra ere ager daiteke. 2-4 egunen buruan, baliteke arnasa hartzeko zailtasuna agertzea; haurrak azkarrago arnasten duela eta jatea kostatzen zaiola nabarituko dugu halakoetan. Batzuetan, "txistu-hotsak" entzuten dira haurraren bularrean, edo arnasa hartzeko zailtasuna antzematen zaio (arnasa hartzean, saihetsak hondoratzen ditu, edo sabela mugitzen).
Sintomek astebete edo bi aste iraun ohi dute gehienez, baina, kasu batzuetan, eztula iraunkorragoa izaten da, eta lau astera arte luza daiteke.
Tratamendua eta prebentzio-neurriak
Egun, ez da bronkiolitisaren aurkako sendagairik. Haur gehienek gaixotasun arin bat besterik ez dute jasango, neurri orokorrak erabilita gaindituko dena (sudurreko garbiketa edo arnasketa-kontrola, batik bat).
Edonola ere, eskuak sarritan garbitzea komeni da. Halaber, tabako-kea saihestu behar da, sintomak okertu baititzake.
Osakidetzak gomendatu duenez, ahal dela, haurra ez da beste ume batzuekin kontaktuan egon behar (hau da, ez da haurtzaindegira joan behar prozesuak dirauen bitartean). Haur txiki baten neba-arreba kutsatuta egonez gero, hobe da harekin distantzia gordetzea, ahal den neurrian.
Halaber, prebentziorako giltza izan daiteke epidemia garaian hotzeria duten haur nagusiekin eta pertsona helduekin kontaktua ekiditea. Arina izan arren, birusaren infekzio foku izan daiteke, eta haur txikiari bronkiolitisa eragin diezaioke.
Albiste gehiago gizartea
Adunako prostituzio-etxe bateko arduraduna atxilotu dute, sexu esplotazioa eta sexu eraso baten saiakera leporatuta
Lokaleko langileetako batek tratu umiliagarria jasan zuela eta drogak kontsumitzera behartu zutela salatu zuen, besteak beste.
Elkar argitaletxeak erabaki du Igartza bekarekin ez jarraitzea, CAFek Israelekin duen lotura dela eta
Saioa Alkaiza bertsolari eta idazleak sariari uko egin eta hamar egunera iritsi da Elkarren erabakia. “Palestinar herriaren kontra gauzatzen ari den genozidioan CAFek duen inplikazioa" salatu zuen sortzaile iruindarrak.
Donostian izandako azken sexu erasoa salatzeko bilkura egin dute hiriko udaletxe atarian
45 urteko gizon bat atxilotu dute joan den ostiralean emakume batek jasandako sexu-erasoaren egilea izatea egotzita. Emakumeak ertzain-etxean salatu zuenez, gizonak sexu-erasoa egiteaz gain, zer egiten zuen eta norekin zegoen kontrolatzen zuen, eta lagunak ikustea debekatzen zion.
Euskal Sagardoak 2025eko sagar-uzta aurkeztu du Altzon
Aurtengoa sagar urtea dela ziurtatu dute, eta azken urtean bildutako sagar kopurua bikoiztea espero dute. Iaz ez bezala, aurtengo sagar uztak itxura oso ona du.
Osakidetzak 48 urtera zabalduko du bularreko minbizia detektatzeko baheketa
Osakidetzako Protonterapia Unitate berriaren obrak bisitatu ditu Imanol Pradales lehendakariak, eta bertan egin du iragarpena.
Bilboko hilketagatik atxilotutakoak ez dira indarkeriazko taldeetako kideak, Ertzaintzako buruaren arabera
"Etxerako bidean elkar ezagutzen ez zuten bi gazte taldekoak ziren" hiru atxilotuak eta hildakoa. Dirudienez, elkarri irainka hasi ziren, eta azkenean liskarra gertatu zen. Ertzaintzaren buruak errefusatu du atxilotuek talde edo indarkeriazko taldeekin lotura dutenik.

Urolako eta Goierriko adingabeen odolean konposatu kimikoak daudela baieztatu dute
EHUren azterketa batek ondorioztatu du adin txikikoetan aurkitutako PFAS konposatu kimikoen mailek ez dutela arrisku larririk eragiten osasunerako, baina zaintza indartzeko premia ohartarazi du.
Espainiako Gobernua Gasteizko errefuxiatuen zentroaren edukiera murrizteko proposamenaren "bideragarritasuna" aztertzen ari da
Gobernuak Euskadin duen ordezkaria "bat dator" eta "ulertzen du" baliabide horretako plazak 350etik 200era murrizteko Maider Etxebarria Gasteizko alkateak egindako eskaera.

Bilbon lurreratzekoak ziren zazpi hegazkin beste aireportuetara bideratu behar izan dituzte, lainoagatik
Madriletik, Alacantetik, Basileatik, Bartzelonatik, Vienatik eta Paristik goizeko lehen orduko zetozen hegaldiak Santanderrera bideratu dituzte. Horietako bat Madrilera itzuli behar izan da, eta beste bat Zaragozara bidali dute. Loiuko aireportuan zabaldutako laino mardulagatik gertatu dira gorabeherak.
Sute batek Renfeko aldirietako tren-zirkulazioa etenarazi du Santurtzin, Peñotako geltokian
Bestalde, sutearen ondorioz, Bilbo eta Santurtzi arteko tentsio elektrikoa kaltetu da, eta horrek atzerapenak eragin ditu C1 eta C2 lineetan.