Zigarreta elektronikoak, tradizionalak bezain kaltegarri
Ameriketako Estatu Batuetan hiru ikerketa egin dituzte tabakoaren kontsumo tradizionalaren eta zigarro elektronikoen artean. Ondorio nagusia izan da biak direla osasunerako kaltegarriak; bihotzaren eta odol hodien funtzioan aldaketa kezkagarriak dituzte.
Wisconsineko Unibertsitateak egindako bi ikerketetan, zigarro tradizionalak, elektronikoak eta erretzen ez duten pertsonen datuak alderatzen dira. Bietan, honako profildun pertsona hauek hartu zuten parte: batez beste 4,1 urtez zigarro elektronikoak erabili izan zituzten 164k; batez beste 23 urtez batez beste zigarreta tradizionalak kontsumitu izan dituzten 117k; eta inoiz erre ez zuten 114k. Ikerketa horien ondorio harrigarriena erretzeak gazteengan duen eragina da; kontsumitzen denbora gutxiago badaramate ere, eraginak berdinak dira.
Lehenengo analisian, presio arteriala, bihotz-maiztasuna edo besoaren arteria brakialaren diametroa ebaluatu zituzten. Ez erretzaileekin alderatuta, beste bi taldeen bihotz-maiztasuna handitu zen. Gainera, arteria-presio sistolikoaren eta diastolikoaren areagotze handiagoak antzeman zituzten, baita arteria brakialaren konstrikzio nabariagoa ere.
Matthew C. Tattersall ikerketaren egile nagusiak baieztatu zuenez, "zigarretak erre edo lurrundu eta berehala, aldaketak gertatu ziren presio arterialean, bihotz-maiztasunean, bihotz-maiztasunaren aldakortasunean eta odol-hodien tonuan (konstrikzioa)".
Bigarren ikerketan, boluntarioen errendimendua ikertu zen ahalegin-proba batean, eta emaitzek orain arte esandakoa berretsi zuten; ez erretzaileek aipatutako bi motetako erretzaileek baino emaitza hobeak lortu zituzten. Christina M. Hugheyk, WU Healtheko mediku kardiobaskularrak, laburbildu duenez, "zigarreta elektronikoak lurruntzen zituztenen errendimendua eta zigarro tradizionalak kontsumitzen zituztenena ez ziren oso desberdinak, erretzen ari zirenek baino urte gutxiagoz erre bazuten ere".
Bostongo Unibertsitateak egindako azterlanak kapsula edo zaporedun zigarro elektronikoen kontsumoa ikertu zuen. Emaitzek erakusten dutenez, horiek kontsumitzeak konposatu organiko lurrunkorren eraginpean jarri ditzake kontsumitzaileak, eta horiek osasun kardiobaskularrari eragin diezaiokete.
Gas horiek oso ohikoak dira garbiketa-produktuetan, horma-margoan, zigarretetan, ibilgailuen ihes-gasetan edo pestizidetan.
Azken ikerketan, 18 eta 45 urte bitarteko 106 helduk hartu zuten parte. Emaitzak beste biei gehitu zitzaizkien.
Zure interesekoa izan daiteke
Zer protokolo aktibatzen dira ikastetxe batek jazarpen kasu bat egon daitekeela susmatzen duenean?
522 ikasle eskola-jazarpenaren biktima izan ziren joan den ikasturtean EAEn. Zenbaki bakoitzaren atzean istorio desberdin bat dago, beldurra eta isiltasuna protagonista dituena. Ikastetxeetan geroz eta sentsibilizazio handiagoa dago, eta atzemate goiztiarra oso lagungarria da.
Eskola jazarpenagatik iaz aztertutako 2.263 kasuetatik 522 baieztatu ditu Hezkuntza Sailak
2024-25 ikasturtean eskola jazarpen kasu gehiago ikertu dira (aurreko ikasturtean baino 364 gehiago) eta baieztatutakoak ere igo egin dira (522). Begoña Pedrosa Hezkuntza sailburuak azaldu duenez, datuek erakusten dute "sentsibilizazio handiagoa, detekzio goiztiarra eta prozeduretan konfiantza handiagoa" dagoela.
San Juan ontziaren uretaratzea, zuzenean
Jarraitu zuzenean Albaolatik Itsas Kultur Faktoria (Pasai San Pedro), San Juan ontziaren uretaratzea, munduko itsas ondarearen historian mugarri izango den gertaera.
Gazteek inoiz baino gutxiago edaten eta erretzen dute, baina Euskal Herrikoak cannabisaren kontsumoaren buruan daude
ESTUDES txostenak egiaztatu duenez, alkoholaren, tabakoaren eta cannabisaren kontsumoak behera egin du Euskadiko nerabeen artean, azken 25 urteetako mailarik baxuenetara. Hala ere, Euskadi kalamuaren kontsumoaren buruan dago 14-18 urte bitarteko adingabeen artean, eta Estatuko mozkorraldien tasarik handiena ere badu.
Albiste izango dira: Eskola jazarpenaren aurkako eguna, klima aldaketari buruzko goi bilera eta abisu horia itsasaldeko arriskuagatik
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Adimen Artifiziala, bullyinga egiteko tresna berria: “Hezkuntza digitalean hezi behar ditugu haurrak”
Azken urtean, ziberjazarpena gauzatzeko adimen artifizialaren erabilerak nabarmen egin du gora, hainbat ikerketaren arabera. Gelakideren baten argazki, bideo edo audio bat manipulatuz bideo faltsuak sortzeko erabiltzen da AA, eta sare sozialen bidez zabaltzen dira. Mikel Cerezo gizarte hezitzaile eta adikzioetan adituak adierazi du orain "duela urte batzuk baino askoz bizkorrago" hedatzen direla edukiak, eta ondorioak suntsitzaileak izan daitezkeela.
Dani Alvarezek Euskal Kazetariak saria jaso du
Dani Alvarez EITB taldeko kazetariari eman diote Kazetarien Euskal Elkargoaren aurtengo Euskal Kazetariak saria. Bilboko BBK aretoan egindako sari-banaketa ekitaldian, pozik agertu da Alvarez, eta esan du "ohorea" dela aitortza hori jasotzea. EITBren parte-hartzea duen Natur Bizia ikus-entzunezko lana ere saritu dute Ingurumen Kazetaritza atalean.
Hiru adingaberi sexu-erasoak egin zizkien masajistari 26 urteko kartzela-zigorra ezarri diote
Gipuzkoako Auzitegiak jada agindu du gizona espetxeratzea. 14 urteko kartzela-zigorra ezarri dio 16 urtetik beherako adingabeei egindako bi sexu-eraso delituengatik (zazpi urte, biktima bakoitzeko), 10 urtekoa, 16 urtetik beherakoari egindako sexu-eraso jarraituagatik, eta, bi urtekoa, haurren sexu-ziberjazarpenagatik. Gainera, beste neurri batzuen artean, espetxetik ateratzen denean 17 urte egin beharko ditu zaintzapeko askatasunean, eta, orotara 40.000 euroko kalte-ordaina eman beharko die hiru biktimei.
Euskalmeten arabera, urria "oso lehorra" izan da: ohiko prezipitazioen erdia egin du
Arabako zenbait eremutan, mende honetan izan den "urririk beroena eta lehorrena" izan dute, eta batez besteko tenperatura ohi baino 1,2 ºC gorago egon da.
NEIKERrek animalia-osasunaren inguruko ikerketa indartu du, segurtasun handiko laborategia berrituta
Euspen Biologikoko 3. mailako laborategia handitu dute, eta laborategi eta gela espezializatu berriak jarri dira. Horrek arrisku handiko patogenoak aztertzeko eta biosegurtasunean aurrera egiteko gaitasuna optimizatzen du, animalien ongizatearen nazioarteko estandarrak errespetatuz.