Zeintzuk dira munduan gehien kutsatzen duten herrialdeak?
Planetaren CO2 isurketa-maila murrizteko konpromisoa gauzatzeko itxaropenarekin abiatu dute igande honetan Egipton COP27 Klimaren Goi Bilera, eta bilkura garrantzitsu horren hasieran, atmosferara berotegi-efektuko gas kopuru gehien botatzen dituzten herrialdeaz galdekatu dugu, eta baita alor ekonomiko kutsatzaileenetarikoen gainean ere.
Herrialde kutsatzaileenak
Gehien kutsatzen duten herrialdeak industrializatuenak ere dira, hala nola, Txina, Amerikako Estatu Batuak eta India, BP Statistical Review of World Energy 2021 datuen arabera (iturria: Selectra.com). 2020 bitartean, Txinak CO2ko 9,9 mila milioi tona isuri zituen; AEBek, 4,4 mila milioi tona; eta India, 2,3 mila milioi tona. Hirurek dute ikatzarekiko menpekotasun handia. Jarraian doaz Errusia, Japonia eta Iran.
Per capita errentari erreparatuta, berriz, herrialde kutsatzaileenak arabiarrak dira, hau da, Qatar, Kuwait eta Saudi Arabia. Selectra.com-ek azaldu duenez, petrolioak pisu handia dauka haien ekonomietan eta biztanle gutxiko herrialdeak dira.
Izan ere, Nazio Batuen Erakundearen hitzetan, munduko aberatsen % 1ek CO2 isurketa gehiago botatzen du munduko txiroenen % 50a baino.
Europara itzulita, CO2ko isurketaren laurden bat Alemaniak isurtzen du, ikatzarekiko menpekotasun handia dela-eta.
Alor kutsatzaileenak
ENERGIA
Erregai fosilak eta ikatza badira oraindik ere energia ekoizteko erabiltzen diren bide nagusiak, eta kutsatzaileenak ere, Thomson Reuters agentziak zabaldutako datuen arabera. CO2ko isurketen % 60a energiari dagokio.
GARRAIOA
Osasunaren Mundu Erakundeak dioenez, isurketen % 20 garraiotik dator, eta % 2 aire-trafikotik. Ondorioz, garraio kutsatzaileena da hegazkina.
MODA
Arropa ekoizteak eta munduko bazter guztietara bidaiatzeak isurketen % 10a dakarte. Nazio Batuen Erakundeak salatu duenez, azken urteetako "moda arina" bereziki kutsatzailea da, arropa arin ekoiztu, merke saldu eta laster baztertzeko joera horrengatik.
ELIKADURA
Osasunaren Mundu Erakundearen esanetan, haragi kilo bat ekoizteko 15.000 litro ur behar dira (arroza kilo bat ekoizteko, ordea, mila eta 3 mila litro ur artean). Elikaduraren alorrak CO2ko isurketen % 10a dakar.
Albiste gehiago gizartea
Beskoitzek ikastola berria izango du 2026-2027 ikasturtean
Egun dauden prefabrikatuetatik gertu, lursail bat erosi du Beskoitzeko Udalak eta bertako zati bat ikastolarentzat izango da. Herri Urratsen lortutako diruari esker eta Euskal Herri osotik iritsitako elkartasunari esker, Seaskak milioi bat euroko inbertsioa egingo du. Irailean lanak hasiko dira, eta hurrengo ikasturtean hasiko lirateke Beskoitze aldeko 50 haur inguru baldintza duinetan euskaraz ikasten.
Ehgamek Bilbao Bizkaia Harro ekimena boikoteatzeko deia egin du
EAJk Harrotasunaren Nazioarteko Eguna “bereganatu eta turistifikatu" nahi duela salatu du eta E28 Koordinadorak ekainaren 28rako deitutako manifestazio “herrikoi eta aldarrikatzailera” joateko deia egin du.
500 ekitalditik gora antolatu dituzte 2025eko sanferminetarako
Ostegun honetan aurkeztu dute sanfermin jaien egitarau ofiziala, eta iragarri dutenez, hilaren 14an Sorotan Bele talde gipuzkoarrak emango dio amaiera bederatzi eguneko zoramenari, Gazteluko plazako agertokian.
Alerta laranja Araba eta Nafarroa hegoaldean, arratsalderako iragarrita dauden prezipitazio handiengatik
Tenperatura maximoak 27 eta 35 graduren artean kokatuko dira, tokiaren arabera. Arratsaldetik aurrera baliteke ekaitzak jo eta zaparrada trumoitsuak botatzea. Hori dela eta, alerta laranja ezarriko dute Araba eta Nafarroa hegoaldean.
Klima-aldaketaren ondorioak Euskadin: 0,3 °C gehiago hamarkada bakoitzeko, bero-bolada gehiago eta itsasoaren tenperatura gora
Eusko Jaurlaritzak egindako txosten batek ohartarazi du berotze globalak gero eta ondorio handiagoak dituela Euskadin. Tenperaturak etengabe igo dira 1970etik, bero-boladen egunak bikoiztu dira eta itsas mailak erritmo bizkorrean egiten du aurrera. 2023an, itsasoaren batez besteko tenperatura inoizko altuena izan zen.
Nafarroako Unibertsitatea eta EHU, munduko 600 unibertsitate onenen artean
Massachusettseko Institutu Teknologikoak (MIT) lehen postuari eusten dio, hamalau urtez; ostean, Londresko Imperial College eta Stanfordeko Unibertsitatea daude.
Arartekoak Osakidetzan inbertsioa areagotzearen garrantzia azpimarratu du, herritarren kexak ikusita
Ines Ibañez de Maeztuk adierazi du Osasun Itunaren ostean hartuko diren neurrien esperoan dagoela, egoera hobetuko duten itxaropenarekin. "Etxebizitza eskubidea bete egiten dela bermatuko duten politika publikoen aldeko apustu irmoa" ere eskatu du.
Scientia School enpresak Pryconsa konpainiari saldu dio Amara auzoko Karmelo ikastetxea hartzen zuen eraikina
Scientia Schoolek azaldu duenez, 2019an erosi zuen ikastetxea, baina "matrikulen kopuruak behera egin zuen etengabe". "Egoera horrek itxiera ekarri zuen", gogorarazi du.
Osakidetzak ordutegiak murriztu eta osasun-zentro batzuk itxiko ditu udan
Aldaketa horiek zentroen % 37ri eragingo diete. ELA eta CCOO sindikatuek udako plangintza kritikatu dute. Osakidetzaren egiturazko arazoek “bere horretan jarraitzen dutela” ziurtatu dute eta “benetako konponbideei heltzeko" negoziazio prozesua hastea eskatu dute.
Red Electricak zentralei egotzi die apirileko itzalaldiaren ardura: "Sorgailuek beren konpromisoak bete izan balituzte, ez zen itzalaldirik gertatuko"
Red Electricak, sistemaren operadoreak, erantzukizuna ez du bere gain hartu eta zentral sortzaileen aurka egin du, ez zituztelako bete kolapsoa saihesteko protokolo teknikoak. Gobernuak, bere aldetik, akats ugari egin zituela onartu egin du. Hala ere, operadorearen plangintza zalantzan jartzen du.