Erradiografia: Delitu informatikoak eta emakumeen aurkakoak areagotu egin dira EAEn; hilketak, aldiz, jaitsi
Indarkeria matxistarekin lotutako delituak eta delitu informatikoak ugaritu egin dira 2022an Euskadin pandemiaren aurreko egoerarekin alderatuta, beti ere Ertzaintzak bildutako salaketen arabera. Datu horiei, baina, oraindik ere EAEko 83 udaltzaingoenak gehiatu behar zaizkie.
Hala, EITBk eskuragarri izan duen Ertzaintzaren balantzearen arabera, 4.870 emakume indarkeria matxistaren biktima izan ziren iaz, 2019an baino % 10,12 gehiago, pandemia aurreko azken ekitaldiarekin alderatuta, alegia. Bestalde, 20.147 delitu informatiko salatu ziren, % 40,78 gehiago.
Ertzaintzak ikertutako hilketen kopurua, ostera, murriztu egin da. 2022an zazpi homizidio edo hilketa izan dira, eta 2019an eta 2021ean hamar eta hamaika jazo ziren, hurrenez hurren. Horrek esan nahi du delitu mota hori % 20 eta % 36 murriztu dela, urte berdinekin konparatuta.
2022an, 3.407 emakume bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeriaren biktima izan ziren, beste 952 familia barruko indarkeriaren biktima eta 511 sexu-askatasunaren aurkako delituen biktima. Azpimarratzekoa da azken delitu horren portzentajezko gorakada, 2019an baino % 21 kasu gehiago, eta 2021ean baino ia % 15 gehiago. Bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeria ere ia % 10 eta % 16 hazi da, hurrenez hurren.
Delitu informatikoei dagokienez, azpimarratzekoa da faltsutzeen gorakada, ia % 170 hazi baitira 2019. urtearekin alderatuta, eta 2021eko datuak kontuan hartuta % 31. Gainera, Internet bidezko jazarpena eta mehatxuak % 155 eta % 26 igo dira, ekitaldi berberekin alderatuta. Era berean, ondarearen eta ordena sozioekonomikoaren aurkako delitu zibernetikoak, horien artean, iruzurra, % 35 igo dira 2019. urtearekin alderatuta.
Bestalde, Ertzaintzak droga-trafikoko 548 delitu zenbatu zituen iaz, eta 1.605 pertsona salatu zituen alkoholaren, drogen eta abarren eraginpean gidatzeagatik. Ondorioz, portzentajezko igoerak izan dira aurreko ekitaldiekin alderatuta.
Guztira, 2022an, Euskal Autonomia Erkidegoan 99.092 arau-hauste penalen berri izan du Ertzaintzak, 2019an baino % 7 gehiago eta 2021ean baino % 19 gehiago. Horrela, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan 1.000 biztanleko ia 45 delitu izan ziren.
Euskal Autonomia Erkidegoko delinkuentziari buruzko txostena, Ertzaintzaren eta udaltzaingoen datuak bilduko dituena, hurrengo hilabeteetan osatuko da.
Albiste gehiago gizartea
Guztira, 14 330 pertsonak parte hartu dute EHUren Udako Ikastaroen 44. ekitaldiko 170 jardueretan
Juana Goizueta Gipuzkoako Campuseko errektoreordearen ustez, aurtengo ekitaldiak "balantze oso positiboa" utzi du, unibertsitate publikoaren udako ikastaroak "ezagutzaren trukerako eta gizartearen erronka nagusiei buruzko hausnarketa kritikorako topagune" gisa sendotuz. 2026ko ediziorako proposamenak aurkezteko epea azaroaren 1etik 30era egongo da zabalik.
EAEn, 43.000 pertsonak baino gehiagok hitzordua hartu dute gripearen aurkako txertoa jartzeko
EAEn, gaur hasi da arrisku-taldeek eta pertsona zaurgarriek txertoa jartzeko kanpaina. 43.000 pertsonak baino gehiagok eskatu dute txertoa jartzeko hitzordua, horietatik 20.381 80 urtetik gorakoak dira, eta 2.353, haurrak. Gripearen txertoarekin batera, arrisku-taldeei covidaren aurkako txertoa jasotzeko aukera ere ematen zaie.
Arte Ederren Bilboko Museoaren 1970eko eraikina ireki dute, birgaiturik
Arte Ederren Bilboko Museoak berriro ireki ditu 1970eko eraikinaren ateak, birgaiturik dagoela, oraingoan. Irekiera ekitaldia Baselitzen 50 margolanen eta beste lan enblematiko batzuen erakusketa batekin ospatu da.
PPk Bernedoko udalekuak ikertzeko batzordea egitea eskatu dio Legebiltzarrari
Erakundeek eta alderdi politikoek salaketen aurrean izandako jokabidea kritikatu du De Andresek.
Israelek atxilotutako Global Sumud Flotillako lau ekintzaile euskal herritarrak gaur itzuliko dira
Jose Manuel Albares Espainiako Atzerri ministroak jakinarazi du astelehenean aterako direla Israeldik etxera bidean, nazionalitate espainiarra duten beste 24 ekintzailerekin batera. Igandean 21 ekintzaile Madrilera iritsi ziren.
Bilboko metro zerbitzua berrezarri dute Indautxu eta San Ignazio artean, matxura batengatik bi orduz etenda egon ostean
San Ignazio eta Sarriko artean zihoan unitate bat matxuratu egin da eta, horren ondorioz, Indautxu eta San Inazio geltokien arteko trenen zirkulazioa ia bi orduz eten egin dute. Gainera, atzerapenak izan dira gainerako trenetan. Metro Bilbaok jakinarazi duenez, pixkanaka ohiko maiztasunak berreskuratzen joango direla.
Auto-istripua izan da Tafallan, eta 17 urteko mutil bat larri zauritu da
Kopilotua Nafarroako Unibertsitate Ospitalera eraman dute, larri, eta 29 urteko gidaria, berriz, Azkoiengo osasun zentroan artatu dute.
Dibulgazio-aldizkari bateko ilustratzaileak "España" idatzi du Irulegiko eskuaren irudi batean
Arqueología e Historia aldizkariak baskoien historiari buruz egindako zenbakia merkatutik kentzea erabaki du, ilustratzaileak Irulegiko eskuan "Sorioneku" idatzi beharrean "ESPAÑA" idatzi du eta. Argitaletxeak barkamena eskatu du, eta ilustratzaileak, barkamena eskatu ostean, txantxa bat izan zela azaldu du.
Ezagutzen ez dituzun Aquariumeko hamar bitxikeria
2025ean Donostiako Aquariumek mugarri historikoa ospatu du: 100 urte bete dira lehen harria jarri zutenetik. Hiriko gune enblematikoa da, eta haurrak eta helduak erakartzen ditu. Esther Irigaray zuzendariarekin hitz egin dugu, agian ezagutzen ez dituzun 10 bitxikeria ezagutzeko. Bitxikeria horiek agerian uzten dute tradizioak, zientziak eta itsasoarekiko jakin-minak bat egiten dutela Europako akuariorik bisitatuenetako batean.
Ehun urtetik gorako Euskadiko eraikinak, historiaren lekuko
Gasteizek, Bilbok eta Donostiak lehen harria edo inaugurazioa 1925 inguruan duten eta aurten ia mende bateko historia betetzen duten hainbat eraikin kontserbatzen dituzte. Ehun urteko eraikin horien artean aipagarriena errepasatuko dugu Amaia Rementeria arkitektoarekin.