Gorroto-delituak ia erdira jaitsi ziren Euskadin, 2023an
Euskadik 281 gorroto-delitu erregistratu zituen 2023an, eta 2022an, berriz, 435, gehienak lesio, mehatxu eta derrigortze arrazista eta xenofoboak, "Euskadiko 2023ko Gorroto Gertakarien Txostenean" jasotako datuen arabera.
Eusko Jaurlaritzak astelehen honetan argitaratu du "Euskadiko Gorroto Gertakariei buruzko 2023ko Txostena", Jon Mirena Landa irakaslearen eta EHUko Giza Eskubideen eta Botere Publikoen UNESCO Katedraren zuzendariaren zuzendaritzapean egina. Txosten horretan, Ertzaintzak 2023an erregistratutako 281 gorroto-gertakari eta gorroto-arau-hauste administratibo aztertzen dira.
Azken hiru urteetan gorroto-delituek izan duten hazkunde "nabarmenaren" ondoren, 2023an modu "nabarmenean" jaitsi dira, zehazki, 2022an baino % 35 gutxiago, 2021eko mailetan kokatuz, nahiz eta gertakarien kopurua ia hirukoitza den pandemiaren aurreko azken urtearekin, 2019koarekin, alderatuz gero, orduan 105 erregistratu baitziren.
Erasotako kolektibo babestuaren arabera, gehien-gehienek arrazismo-xenofobiaren biktima izaten jarraitzen dute, 180 guztira, hau da, % 64, eta intzidentzia erlatiboa "aurreko urtekoa baino nabarmen handiagoa" da, erregistratutako gertakarien ia bi herenera iristen baita.
Horien atzetik, sexu-orientazioaren eta sexu-identitatearen aurkako delituak daude (45, % 16). Delitu arrazista eta xenofoboen aldean, bigarren kolektibo biktimizatuena da, baina alde handiagoarekin; izan ere, aurreko urteetakoekin alderatuz gero, ehunekoa askoz ere txikiagoa da (% 26 2021ean eta % 22 2022an).
Hirugarren tokian, ideologiagatiko gorroto-delituak daude (22 guztira, % 8), eta ehuneko hori 2022koaren berdina da. Biktimaren sexuan edo generoan oinarritutako gorroto-delituak (18), berriz, nabarmen jaitsi dira aurreko urtearekin alderatuta, 2023an izandako gertakarien % 15etik % 6ra.
Horrela, generoak hirugarren postua galdu du, 2022an lortu zuena, eta erregistro-maila "moderatuagoetara" itzuli da, ideologiaren zertxobait atzetik, horrela laugarren postuan kokatuz.
Bestalde, modu hondarragoan (guztizkoaren ia % 6), dibertsitate funtzionaleko kolektiboen (sei), aporofobiaren (hiru), antisemitismoaren (bat) eta beste kategoria batzuen (bat) aurkako gertakariak erregistratu dira. Adina erregistroetan agertzen hasi da (bost); sinesmenen eta erlijio-praktiken kategorian, berriz, ez da inolako gorabeherarik erregistratu.
Albiste gehiago gizartea
Oñatiko Larraña Etxeak 20 nazionalitateko 100 errefuxiatu hartzen ditu
Zentroa kudeatzen duen Zehar-Errefuxiatuekin elkarteak salatu du Erregelamenduaren erreforma berriak nazioarteko babesa eskatzen duten pertsonak "zigortzen" dituela. 3.000 pertsonak baino gehiagok eskatu dute nazioarteko babesa Euskadin aurten.
Bittor Arginzonizen Etxebarri erretegiak munduko bigarren jatetxe onena izaten jarraitzen du
Peruko Maido jatetxea munduko onena izendatu dute The World 's 50 Best Restaurants 2025 sarietan. Bestalde, Etxebarri erretegiko Mohamed Benabdallah aljeriarra munduko sommelier onena izendatu dute.
Abadia Saria jaso du Gure Zirkuak
Gure Zirkuak aurtengo Abadia Saria jaso du gaur arratsaldean, Arrateko gainean (Eibar) egindako ekitaldian, komunitate oso bati “elkarrekin euskaraz bizi eta sentitzeko plaza berritzailea” eskaintzeagatik. Eider Mendoza diputatu nagusiaren eskutik jaso dute Abadia Sariaren oroigarria –Iñigo Aristegui Telloren Zazpi Petaloak eskultura– Gure Zirkuko kideek.
Musika, nagusi: EAEko 10 kultur ekitalditatik hiru musikari lotutakoak dira
6.342 kontzerturekin, musika euskal agendan gehien agertzen den forma kultural gisa finkatu zen iaz. Ondoren antzerkia (4.239 ekitaldi) eta, urrunago, zinema/ikus-entzunezkoak (2.349) eta dantza (860).
EAEko kultur ekitaldien ia erdiak euskarazkoak edo elebidunak dira
2024an programatutako kultur ekitaldien % 32,8 euskara hutsean izan ziren, eta % 13,1 elebidunak, gaztelaniarekin edo beste hizkuntza batekin batera.
EAEko kultur sarea: bizia, baina asimetrikoa
2024an, ia 20.000 ekitaldi inguru erregistratu ziren hiru lurraldeetan, Kulturklik atariaren arabera. Beste era batera esanda: egunean, batez beste, 55 kultur saio izan ziren EAEko udalerrietan.
Kultur programazioa urte osoan zehar ereiten da EAEn, baina udazken-negua da sasoirik emankorrena
Orokorrean orekari eusten zaion arren, eskualdeen arteko aldeak egon badaude. Eremu batzuetan programazioa batik bat uda sasoira bideratzen dute, eta beste batzuetan, aldiz, ekitaldiak hilez hil sakabanatzen dituzte.
Beskoitzek ikastola berria izango du 2026-2027 ikasturtean
Egun dauden prefabrikatuetatik gertu, lursail bat erosi du Beskoitzeko Udalak eta bertako zati bat ikastolarentzat izango da. Herri Urratsen lortutako diruari esker eta Euskal Herri osotik iritsitako elkartasunari esker, Seaskak milioi bat euroko inbertsioa egingo du. Irailean lanak hasiko dira, eta hurrengo ikasturtean hasiko lirateke Beskoitze aldeko 50 haur inguru baldintza duinetan euskaraz ikasten.
Ehgamek Bilbao Bizkaia Harro ekimena boikoteatzeko deia egin du
EAJk Harrotasunaren Nazioarteko Eguna “bereganatu eta turistifikatu" nahi duela salatu du eta E28 Koordinadorak ekainaren 28rako deitutako manifestazio “herrikoi eta aldarrikatzailera” joateko deia egin du.
500 ekitalditik gora antolatu dituzte 2025eko sanferminetarako
Ostegun honetan aurkeztu dute sanfermin jaien egitarau ofiziala, eta iragarri dutenez, hilaren 14an Sorotan Bele talde gipuzkoarrak emango dio amaiera bederatzi eguneko zoramenari, Gazteluko plazako agertokian.