Materia iluna detektatzen lagun dezakeen aurkikuntza egin du DIPCren parte hartzea duen ikerketa batek
Unibertsoko materia iluna detektatuta izatetik gertuagoa egon daiteke, izan ere, Donostia International Physics Centerren (DIPC) parte hartzea duen nazioarteko ikerketa batek "aurkikuntza gako bat" egin du bide horretan.
DIPCk zabaldutako oharraren arabera, Science aldizkarian argitaratu den "ikerketa aitzindari horrek mugarri bat jarri du material topologikoen ikerketan, eta aukera berriak ireki ditu fotonikan eta komunikazio-sistema sendoetan aurrerapausoak emateko".
Ikerketa zentroak azaldu duenez, "fenomeno kosmikoak azaltzeko funtsezko elementua den arren, materia iluna ezin da detektatu bide arruntak erabiliz, ez baitu elkarreraginik argiarekin eta materia arruntarekin".
Materia iluna axioi izeneko partikula hipotetiko batzuez eratuta dagoela dio teoria garrantzitsu batek: "Partikula horiek unibertsoa eratu zenean sortu bide ziren, baina haiek detektatzea zaila da, apenas baitute elkarrekintzarik beren ingurunearekin".
Hala ere, zientzialariek uste dute litekeena dela axioiak fotoi bihurtzea eremu magnetiko sendoetan, "eta hori oso garrantzitsua litzateke haiek detektatzeko" ikerketan parte hartu dutenen arabera.
Testuinguru horretan, nazioarteko ikertzaile talde horrek "lorpen garrantzitsua" erdietsi du, besteak beste, "frogatu baitu fotoiek (argi-partikulek) axioien portaera imitatu dezaketela hiru dimentsioko kristal-egitura bereziki diseinatuak zeharkatzean".
Donostiako ikerketa zentroaren arabera, aurkikuntza lagungarria izan daiteke datu-transmisioa eta konputazio kuantikoa sendoagoak izan daitezen lortzeko.
Halaber, "plataforma esperimental berriak eskain ditzake axioien elektrodinamika eta fisikaren funtsezko beste printzipio batzuk esploratzeko, hala nola txirikorden eraketa kristal fotonikoetan".
Albiste gehiago gizartea
Baso-sute arriskua oso handia izango da Nafarroan ostegunetik larunbatera
Aurreikuspenen arabera, arriskua nabarmen murriztuko da larunbateko azken orduan, prezipitazio-fronte bat sartuko baita.
Euskararentzat "arkitektura juridiko berria" eskatu du Kontseiluak, "langile publikoek euskararen ezagutza izatea" bermatzeko
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bagera Donostiako euskaltzaleen elkarteak deituta, bilkura egin dute, arratsaldean, Donostiako epaitegi batek euskararen aurka kaleratu berri duen epai bat salatzeko. Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan, "ezinbestekoa da euskarari behar duen arkitektura juridiko berria eskaintzea", "botere judizialetik ezarritako blokeoa gainditzeko".
Palestinaren aldeko mobilizazioak egingo dituzte ostegunean Hego Euskal Herrian
Protestak eguerdian eta arratsaldean izango dira, Gasteizen, Bilbon eta Iruñean.
EHUk 247 milioi euroko egitasmoei uko egin die Israelen parte hartzea dutelako
Joxerramon Bengoetxea errektorearen hitzetan, “herri palestinarraren genozidioaren auzia lehentasuna da” EHUrentzat. Gogorarazi du 2024ko apiriletik ez dutela harremanik Palestinan egindako krimenak gaitzesten ez dituzten unibertsitate eta erakundeekin.
EHUk uko egin dio 247 milioi euroko ikerketa-proiektuetan parte hartzeari, Israelekin loturak zituztelako
Joxerramon Bengoetxea Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) errektoreak asteazken honetan berretsi duenez, "Palestinako herriaren genozidioaren auzia lehentasuna da gure unibertsitatean", eta aditzera eman du EHUk uko egin diela, azken hilabeteetan, 247 milioi euroko ikerkuntza-proiektuei, biomedikuntzaren edo konputazio-zientzien arloetan, proiektu horiek Israelgo estatuarekin zuten loturagatik. Agerraldian, Bengoetxeak Europako Batzordeari eta Espainiako Gobernuari eskatu die Israelgo unibertsitateak, ikerketa-zentroak eta erakundeak bazter utz ditzatela ikerketa elkarlanak, akademikoak edo kulturalak laguntzeko europar funtsetatik.
Labar pinturak dituen historiaurreko aztarnategi bat aurkitu dute Gamiz-Fikan
Bizkaiko Foru Aldundiak jakinarazi duenez, Juan Carlos Lopez Quintanak eta Juan Carlos Izagirrek aurkitu zuten, Atxispeko San Pedro ermitaren ingurunea berreskuratzeko interbentzio programa baten baitan, 2025eko ekainaren 26an. Haitzuloa ikertu duten adituen arabera, eremu kantauriarrean dokumentatutako lehen hipogeo mistoa da.
Pertsona bat hil da Tafallan furgoneta baten eta uzta biltzeko makina baten artean izandako istripuan
Polizia-iturriek jakitera eman dutenez, istripua 09:00etan gertatu da, NA-132 errepidean, Tafalla parean, eta hildako pertsona furgonetan zihoana da.
San Mamesera sartzeko inguruak jarraitzaile zuri-gorriz bete dira, Txapeldunen Ligako hitzorduan
Zuri-gorriek Arsenalen aurka neurtuko dituzte indarrak astearte honetan, Txapeldunen Ligako 1. jardunaldiko neurketan. Athleticeko milaka zale bildu dira gaur arratsaldean partida honetan, taldea animatzeko helburuarekin.
Osakidetzak 10.000 haurtxo immunizatuko ditu bronkiolitis akutuaren aurka
Hasieran, katarroaren antzeko sintomak agertzen dira, hala nola mukiak, eztula edo sukarra, baina egun batzuen buruan beste sintoma batzuk ager daitezke, adibidez, arnasa hartzeko zailtasunak, txistuak edo nekea, eta neke horrek esnea hartzean eragiten die haurtxoei.
CIC bioGUNEren ikerketa batek gibeleko minbizi arraro eta oldarkor bat tratatzeko bide berri bat aurkitu du
Aurkikuntzek iradokitzen dutenez, zelulen barruan magnesioa garraiatzeaz arduratzen den CNNM4 proteinaren blokeoak tratamendu zuzen, seguru eta eraginkorra eskain lezake, minbizi horren aurkako terapia pertsonalizatuetarako bide berriak irekiz.