Nafarroa eta EAE buru dira bizi-testamentuak egiten
Nafarroa eta Euskal Autonomia Erkidegoa (EAE) dira Espainiako Estatuan aurretiazko borondateen dokumentu gehien erregistratuta dituzten erkidegoak. Dokumentu horri bizi-testamentu ere esaten zaio, eta adinez nagusi direnei aukera ematen die beren borondatea adierazi ezin duten egoeretan jaso edo saihestu nahi dituzten tratamendu medikoei buruz erabakitzeko.
EAEn, aurretiazko borondateen dokumentuen erregistroa etengabe hazi da. Gaur egun, 47.616 pertsonak eman dute izena, eta gorakada nabarmena izan da azken urteetan: 4.900 dokumentu erregistratu ziren 2019an, beherakada izan zen 2020an covid-19aren pandemiaren ondorioz, 5.397 erregistratu ziren 2022an eta 9.194 2023an.
Gero eta inskripzio gehiago daude EAEn, eta horrek erakusten du kontzientziazio handiagoa dagoela bizitzaren amaiera norberaren balioen eta nahien arabera planifikatzeak duen garrantziaz.
Zer da aurretiazko borondateen dokumentua?
Aurretiazko borondateen agiria lege-tresna bat da, egoera mediko kritikoetan autonomia pertsonalarekiko errespetua bermatzen duena. Pertsona batek bere kabuz erabakirik hartu ezin badu jaso nahi dituen zainketa medikoei eta tratamenduei buruz dituen lehentasunak zehaztea du helburu.
Noiz aplikatzen da?
Konorterik gabe, gaixotasun larri edo komunikatzeko gaitasunari eragiten dion beste edozein gaitzek jota nork bere borondatea adierazi ezin duenean erabiltzen da.
Ohiko zalantzak
Ohiko galderetako bat dokumentua aldatzeko edo baliogabetzeko aukerari buruzkoa da: erabiltzaileak nahi duenean eguneratu edo baliogabetu ditzake jarraibideak. Hala ere, argitu behar da dokumentu horrek ez duela eutanasia eskatzearekin zerikusirik, tratamendu medikoetan mugak eta lehentasunak ezartzen baititu.
Ordezkariaren papera
Dokumentuak, halaber, ordezkari bat izendatzeko aukera ematen du, konfiantzazko pertsona bat, eta hori arduratuko da islatutako erabakiak betetzen direla zaintzeaz. Ordezkari horrek izango ditu, nagusiki, medikuen taldearekin hartu-emanak.
Albiste gehiago gizartea
EHUk Bakearen aldeko Adierazpena sinatu du Hiroshiman, eta Bengoetxea errektoreak Gazako sarraskia salatu du
Joxerramon Bengoetxeak "memoria ariketaren garrantzia" azpimarratu du. "Unibertsitateok gure esku dagoena egitera behartuta gaude, errepika ez dadin eta gertatutakoa ahaztu ez dadin", erantsi du.
Osasun alerta gorria Nafarroan eta abisu horia EAEn eta Ipar Euskal Herrian datozen egunetako beroagatik
Ostegunetik aurrera tenperatura altuak espero dira, eta Nafarroako Erriberan 40 gradura iritsiko dira. Balio horiek igandera arte behintzat mantenduko direla aurreikusten da. Gainera, ostiralean tenperatura maximoak 35 gradutik gorakoak izan daitezke, ez bakarrik Arabako hegoaldean, baita Kantauri aldeko barnealdean ere.
Izarbeibarko sutea kontrolpean dute, baina berriz pizteko arriskua dago
Tenperatura altuek eta hego haizeak larrialdiko 2. mailari eustera behartzen dute. Bilakaera onari esker, Nafarroako Gobernuak malgutu egin du nekazaritzako lanak debekatzen zituen agindua.
Gidari batek mugikortasun-agente bat aurretik eraman du, 5 metro arrastaka eraman ere, aparkalekura sartu nahi zuelako, Donostian
Agentea hiriburuko geltokian dagoen aparkalekuko sarreran zegoen, autoei sartzea galarazten, beteta baitzegoen. Une horretan azeleratu eta parkingera sartzen saiatu zen, eta aurretik eraman du agentea. Atxilotu egin dute autoaren gidaria.
Uda honetako beroak 41 heriotza utzi ditu orain arte Euskadin
Abuztu honetan, oraingoz, pertsona bakarra hil da Euskadin tenperatura altuen ondorioz. Heriotza hori udako bigarren bero-boladaren hasierarekin batera gertatu da, eta beroak luze joko du. Segurtasun Sailak hainbat abisu hori aktibatu ditu.
Jaurlaritzak diskoteketan atezain izateko betekizunak aldatzeko prozesua hasi du, Gasteizko Mitikan gazte bat hil ondotik
Gasteizko Mitika diskotekaren aurrean atezainak kolpea jota hil zen gaztearen gurasoek eskatuta, Eusko Legebiltzarreko gehiengo zabal batek Jaurlaritzari eskatu zion gaueko aisialdiko segurtasun pribatua arautzen duen legedia azter eta molda dezan, atezainek dituzten "jarrera oldarkorrak" saiheste aldera.
Bilbori Aste Nagusi usaina dario! Hasi dira txosnak muntatzen
Aurten, "Txosnak. Gureak, denonak" kanpainaren kolore arrosa izango da nagusi txosnaguneko dekorazioan, konpartsak eta txosnak Euskal Herriko ondare immaterial izenda ditzaten aldarrikatzeko. Bilboko Konpartsek azpimarratu dute txosnagunean ez dutela inolako erasorik onartuko.
"Erraz sar daiteke Cotolinon, ikuspegia polita da, baina arriskutsua da gauean"
Endika Martinez Kantabriako DYAko larrialdietako teknikari eta itsasoko operatiboen arduradunak Castro Urdialesko itsaslabarretik erori eta ospitalean hil den 12 urteko mutilaren erreskatearen nondik norakoak azaldu ditu.
Hiru gizon atxilotu dituzte Donostian, biltegi batean indarra erabiliz lapurreta egiteagatik
27 urteko bi gizon eta 29 urteko bat hartu ditu atxilo Ertzaintzak asteazken goizaldean, Intxaurrondo auzoan.
Bi atxilotu, 27 emakumeren irudi sexualak grabatzeagatik eta zabaltzeagatik
Biktimetako batzuk Nafarroakoak, Bizkaikoak eta Gipuzkoakoak ziren. Atxiloketak Errioxan eta Sorian egin dituzte. Askotariko metodoak erabiltzen zituzten bideoak lortzeko eta Telegram eta WhatsApp bidez partekatzeko, biktimen baimenik gabe.