Nafarroa eta EAE buru dira bizi-testamentuak egiten
Nafarroa eta Euskal Autonomia Erkidegoa (EAE) dira Espainiako Estatuan aurretiazko borondateen dokumentu gehien erregistratuta dituzten erkidegoak. Dokumentu horri bizi-testamentu ere esaten zaio, eta adinez nagusi direnei aukera ematen die beren borondatea adierazi ezin duten egoeretan jaso edo saihestu nahi dituzten tratamendu medikoei buruz erabakitzeko.
EAEn, aurretiazko borondateen dokumentuen erregistroa etengabe hazi da. Gaur egun, 47.616 pertsonak eman dute izena, eta gorakada nabarmena izan da azken urteetan: 4.900 dokumentu erregistratu ziren 2019an, beherakada izan zen 2020an covid-19aren pandemiaren ondorioz, 5.397 erregistratu ziren 2022an eta 9.194 2023an.
Gero eta inskripzio gehiago daude EAEn, eta horrek erakusten du kontzientziazio handiagoa dagoela bizitzaren amaiera norberaren balioen eta nahien arabera planifikatzeak duen garrantziaz.
Zer da aurretiazko borondateen dokumentua?
Aurretiazko borondateen agiria lege-tresna bat da, egoera mediko kritikoetan autonomia pertsonalarekiko errespetua bermatzen duena. Pertsona batek bere kabuz erabakirik hartu ezin badu jaso nahi dituen zainketa medikoei eta tratamenduei buruz dituen lehentasunak zehaztea du helburu.
Noiz aplikatzen da?
Konorterik gabe, gaixotasun larri edo komunikatzeko gaitasunari eragiten dion beste edozein gaitzek jota nork bere borondatea adierazi ezin duenean erabiltzen da.
Ohiko zalantzak
Ohiko galderetako bat dokumentua aldatzeko edo baliogabetzeko aukerari buruzkoa da: erabiltzaileak nahi duenean eguneratu edo baliogabetu ditzake jarraibideak. Hala ere, argitu behar da dokumentu horrek ez duela eutanasia eskatzearekin zerikusirik, tratamendu medikoetan mugak eta lehentasunak ezartzen baititu.
Ordezkariaren papera
Dokumentuak, halaber, ordezkari bat izendatzeko aukera ematen du, konfiantzazko pertsona bat, eta hori arduratuko da islatutako erabakiak betetzen direla zaintzeaz. Ordezkari horrek izango ditu, nagusiki, medikuen taldearekin hartu-emanak.
Zure interesekoa izan daiteke
Errenteriako hiru agustinen azken agurra
Hamarkada luzez, bizileku izan duten etxetik alde egiteko unea iritsi da Errenteriako Agustina monasterioko 3 erlijosoentzat. Gaur etxe-aldatze lanetan ikusi ditugu, Bilboko Santa Monika monasteriora mugituko dira euren fedearekin jarrai dezaten eta beharrezkoa duten zaintza egokia izan dezaten.
Zumarragako Ospitaleko bloke kirurgiko berriaren obrak hasi ditu Osakidetzak
Osakidetzak Zumarragako ospitaleko bloke kirurgiko berriaren lanak hasi ditu, 75 milioi euroko inbertsioa izango duena. Eraikin berriak bederatzi ebakuntza-gela, hainbat kontsultadun Minaren Unitatea, hemodialisirako 18 postu, endoskopietarako 14 postu eta esterilizazio-gela bat izango ditu.
Gizon bati 10 urteko kartzela-zigorra ezarri diote Iruñean 13 urteko adingabe bat bortxatzeagatik
Erasoa 2022ko urrian gertatu ziren, Iruñean. Auzitegiak, halaber, zigortua herrialdetik kanporatzea erabaki du, hirugarren gradua edo behin-behineko askatasuna lortzen duenean.
EAEk du IATik garestiena: Estatuko merkeenak baino 15 euro karuago
Ibilgailuen azterketa teknikoaren batez besteko prezioa 53 eurokoa da EAEn, eta 40 eurokoa, Nafarroan.
EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ontzat jo du euskara eskatzeagatik Gipuzkoako Aldundiaren LEP bat baliogabetu izana
Horrela, auzitegiak berretsi egin du aurrez Donostiako Administrazioarekiko Auzietako 1 zenbakiko Epaitegiak emandako epaia. Ebazpenak azpimarratzen duenez, lanpostu guztietan euskara eskatzeak "berdintasun baldintzetan lanpostu publikoa lortzeko oinarrizko eskubidea" urratzen zaien "probintzia horretako biztanleen ia erdiei", gaineratzen duenez "administrazioarekin egiten diren harremanetan % 20-% 25 baino egiten dira egiten euskaraz".
EAEko Auzitegi Nagusiko fiskal nagusiak "zorroztasun handiagoa" eskatu du prostituitutako adingabeei buruzko atestatuetan
Eusko Legebiltzarreko batzorde batean 2024ko Fiskaltzaren Memoria aurkeztu du Carmen Adanek, eta "nolabaiteko utzikeria" salatu du prostituzio-sareetako adingabeen kasuen ikerketetan, "baimendutako harremanak direla pentsatuta".
Bermeoko Jose Done ikastetxeko sexu-abusuen biktimek bizitakoa, hemen
Bermeoko Jose Done ikastetxeko sexu-abusuen biktimak erreparazioa lortzen hasi dira, prozesua hasi eta ia lau urtera. Asier Sanchez gure lankideak 2022an egindako ikerketa bati esker atera zen argitara kasua.
Eguzki-ekaitz batek "gogor" joko du gaur Lurraren eremu magnetikoa
Batzuetan, eguzki-ekaitz horiek Lurreko komunikazioetan kalteak eragiten dituzte, eta muturreko kasuetan sistema elektrikoetan ere; gainera, aurora boreal biziagoak izango dira.
Aldarrikapen eta elkartasun eguna larunbatean Bilbon, Euskal Selekzioaren eta Palestinaren arteko partidan
Larunbatean San Mamesen jokatuko den lagunartekoarekin batera, kirolaz kanpoko ekitaldi ugari egingo dira: arratsaldean deitutako bi manifestazio, eta goizetik hasita omenaldi eta jarduera kulturalak.
Albiste izango dira: Anaia menesianoen biktimen komunikatua, Jainaga Auzitegi Nazionalean eta "Gaua" filmaren aurrestreinaldia
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.