Munduko plastikoen % 10 baino gutxiago egiten dira birziklatutako materialez
2022an mundu mailan ekoitzitako material plastikoen % 9,5 bakarrik egin ziren birziklatutako materialekin, Quanyin Tan Tsinghua Unibertsitateak (Txina) aztertutako datuen arabera. Communications Earth & Environment-en argitaratu dituzten aurkikuntza horiek, plastikoaren sektore globalaren azterketa sakon baten parte dira. Azterketa horrek erakusten duenez, gainera, nabarmen igo da errausketara bideratzen den plastiko kopurua, eta munduan zehar plastikoaren kontsumoa eskualde batetik bestera asko aldatzen dela ere utzi du agerian.
1950ean urtean bi milioi tona plastiko ekoitzi baziren, 2022rako 400 milioi ziren ekoitzitako plastikoak, eta 2050erako 800 milioi tonara iristea aurreikusten da. Ondorioz, plastiko bidezko kutsadura ere gero eta larriagoa da munduan, eta erronka handiak dakartza ingurumenerako, ekonomiarako eta osasun publikorako. Hala ere, gaur egun ez dago gaur egungo plastikoaren sektore globalaren azterketa sakonik.
Ikerlariek 2022an mundu mailan plastikoaren sektorearen ezaugarri eta egoera zeintzuk ziren aztertu zuten. Horretarako, estatistika nazionaletako datuak, sektoreko txostenak eta nazioarteko datu-baseak erabili zituzten plastikoaren ekoizpenaren, erabileraren eta deuseztapenaren ikuspegi zehatza edukitzeko, bai mundu mailan, bai eskualde mailan. Analisi horretatik atera datuek plastikoaren munduko hornidura-katearen funtsezko joerak nabarmentzen dituzte.
2022an ekoitzitako 400 milioi tona plastikoetatik, 38 milioi tona inguru (% 9,5) ekoiztu ziren plastiko birziklatutik. Gainerako 362 milioi tonetatik % 98 erregai fosiletatik sortu zen, batez ere ikatzetik eta petroliotik.
268 milioi tona plastiko inguru bota ziren 2022 urtean zehar, eta horien % 27,9 bakarrik bidali zen sailkatzera eta birziklatzera: % 36,2 zuzenean zabortegira bidali zen eta % 22,2 zuzenean errausketara.
Gainera, sailkatutako plastikoaren erdia bakarrik birziklatu zen benetan, erraustutako lekuan sailkatutako plastikoaren % 41 eta zabortegira bidalitako plastikoaren % 8,4. Hala ere, zabortegira bidalitako hondakin plastiko globalen guztizko ehunekoa (% 40) nabarmen jaitsi da oraindik ere, 1950 eta 2015 artean zabortegira bidalitako hondakin plastiko global guztien % 79arekin alderatuta.
AEB da biztanleko plastiko gehien kontsumitu zuena, pertsona bakoitzak 216 kg, batez beste; Txinak izan zen, berriz, plastiko gehien kontsumitu zuena, 80 milioi tona.
Egileek nabarmendu dutenez, ikerketak datu garrantzitsuak ematen ditu etorkizuneko politikak eta erregulazioak diseinatzeko.
Zure interesekoa izan daiteke
Eskola jazarpenagatik iaz aztertutako 2.263 kasuetatik 522 baieztatu ditu Hezkuntza Sailak
2024-25 ikasturtean eskola jazarpen kasu gehiago ikertu dira (aurreko ikasturtean baino 364 gehiago) eta baieztatutakoak ere igo egin dira (522). Begoña Pedrosa Hezkuntza sailburuak azaldu duenez, datuek erakusten dute "sentsibilizazio handiagoa, detekzio goiztiarra eta prozeduretan konfiantza handiagoa" dagoela.
San Juan ontziaren uretaratzea, zuzenean
Jarraitu zuzenean Albaolatik Itsas Kultur Faktoria (Pasai San Pedro), San Juan ontziaren uretaratzea, munduko itsas ondarearen historian mugarri izango den gertaera.
Gazteek inoiz baino gutxiago edaten eta erretzen dute, baina Euskal Herrikoak cannabisaren kontsumoaren buruan daude
ESTUDES txostenak egiaztatu duenez, alkoholaren, tabakoaren eta cannabisaren kontsumoak behera egin du Euskadiko nerabeen artean, azken 25 urteetako mailarik baxuenetara. Hala ere, Euskadi kalamuaren kontsumoaren buruan dago 14-18 urte bitarteko adingabeen artean, eta Estatuko mozkorraldien tasarik handiena ere badu.
Albiste izango dira: Eskola jazarpenaren aurkako eguna, klima aldaketari buruzko goi bilera eta abisu horia itsasaldeko arriskuagatik
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Adimen Artifiziala, bullyinga egiteko tresna berria: “Hezkuntza digitalean hezi behar ditugu haurrak”
Azken urtean, ziberjazarpena gauzatzeko adimen artifizialaren erabilerak nabarmen egin du gora, hainbat ikerketaren arabera. Gelakideren baten argazki, bideo edo audio bat manipulatuz bideo faltsuak sortzeko erabiltzen da AA, eta sare sozialen bidez zabaltzen dira. Mikel Cerezo gizarte hezitzaile eta adikzioetan adituak adierazi du orain "duela urte batzuk baino askoz bizkorrago" hedatzen direla edukiak, eta ondorioak suntsitzaileak izan daitezkeela.
Dani Alvarezek Euskal Kazetariak Saria jaso du
Dani Alvarez EITB taldeko kazetariarentzat izan da Kazetarien Euskal Elkargoaren aurtengo Euskal Kazetariak Saria. Bilboko BBK aretoan egindako sari-banaketa ekitaldian, pozik agertu da Alvarez, eta esan du "ohore" bat dela aitortza hau jasotzea. EITBren parte-hartzea duen "Natur Bizia" ikus-entzunezko lana ere nabarmendu dute Ingurumen Kazetaritza atalean.
Hiru adingaberi sexu-erasoak egin zizkien masajistari 26 urteko kartzela-zigorra ezarri diote
Gipuzkoako Auzitegiak jada agindu du gizona espetxeratzea. 14 urteko kartzela-zigorra ezarri dio 16 urtetik beherako adingabeei egindako bi sexu-eraso delituengatik (zazpi urte, biktima bakoitzeko), 10 urtekoa, 16 urtetik beherakoari egindako sexu-eraso jarraituagatik, eta, bi urtekoa, haurren sexu-ziberjazarpenagatik. Gainera, beste neurri batzuen artean, espetxetik ateratzen denean 17 urte egin beharko ditu zaintzapeko askatasunean, eta, orotara 40.000 euroko kalte-ordaina eman beharko die hiru biktimei.
Euskalmeten arabera, urria "oso lehorra" izan da: ohiko prezipitazioen erdia egin du
Arabako zenbait eremutan, mende honetan izan den "urririk beroena eta lehorrena" izan dute, eta batez besteko tenperatura ohi baino 1,2 ºC gorago egon da.
NEIKERrek animalia-osasunaren inguruko ikerketa indartu du, segurtasun handiko laborategia berrituta
Euspen Biologikoko 3. mailako laborategia handitu dute, eta laborategi eta gela espezializatu berriak jarri dira. Horrek arrisku handiko patogenoak aztertzeko eta biosegurtasunean aurrera egiteko gaitasuna optimizatzen du, animalien ongizatearen nazioarteko estandarrak errespetatuz.
Horrelakoa da NEIKERren Euspen Biologikoko 3. mailako laborategia (NCB3)
NEIKER Nekazaritza Ikerketa eta Garapenerako Euskal Erakundeak erabat berritu du Euste Biologikoko 3. Mailako Laborategia (NCB3), P3 laborategi gisa ere ezaguna, Derioko egoitzan. Aurrerapen hori funtsezkoa da tuberkulosia eta hegazti gripea eragiten dituzten arrisku handiko agente patogenoen azterketan, besteak beste.