30 urte zinpekoen epaimahaiaren figura ezarri zenetik
Ez dira ohikoak, hain justu, gertatu ohi ez diren kasuak epaitzen dituztelako. Gipuzkoan, urtero 5-10 epaiketa egiten dira zinpekoen epaimahaiarekin, Bizkaian gehixeago eta, Araban, gutxiago. Herri-epaimahaikide izatea aukera bat izan daiteke justiziak barrutik nola funtzionatzen duen ezagutzeko, baina, era berean, erantzukizun handia ere badakar.
Lurralde Auzitegiak izendatzen ditu, bi urtez behin egiten den zozketa baten bidez. Hautaketa horren ondorioz, zerrendan ageri den oro, bi urtez hautatu ahal izango dute probintziako auzitegian egingo diren epaiketetako batean epaimahaikide izateko.
Magistratu batek, 9 herritarrek eta 2 ordezkok osatzen dute zinpekoen epaimahaia, eta, hautatua izateko, ondorengo baldintzak bete behar ditu: adinez nagusia izatea, eskubide politikoak bete-betean egikaritzea, epaituko den delitua izan den lurraldean bizitzea, irakurtzen eta idazten jakitea eta gaitasun fisiko, psikiko eta zentzumenezkoak izatea.
Nolanahi ere, eta izatez betebeharra bada ere, badira salbuespenak epaimahaikide ez izateko: 65 urte baino gehiago izatea, desgaitasun edo gaixotasunen bat, familia-karga handiak, aurrekari penalak, edo interes orokorreko lana izatea.
Zinpekoen epaimahaiaren legea 1995ean sartu zen indarrean, Justizia administrazioa, nolabait, herritarrengana hurbiltzeko asmoz, eta, ordutik, hainbat epaiketa egin dira Euskal Autonomia Erkidegoan sistema horren bidez; horietako asko, oso mediatikoak. Epaiketa guztiak kontuan hartuta, ordea, oso kopuru txikia da.
Nabarmentzekoa da herri-epaimahai batek ezin dituela delitu guztiak epaitu, batzuk bakarrik: giza-hilketak, mehatxuak tartean diren epaiketak, bizilekua bortxatzeagatik egiten direnak edo funtzionario-eroskeriaren ingurukoetan.
Eskubideak eta betebeharrak
Eginkizunen artean daude epaiketara joatea, alderdi guztien adierazpenak arretaz entzutea, eta, epaiketa amaitu ondotik, froga guzti-guztiak aztertu eta akusatua erruduna den ala ez ebaztea. Garrantzitsua da azpimarratzea zinpekoek ez dutela auzia ebazten, hori epailearen eskumena baita. Erabakia hartzeko, behin magistratuak epaia entregatu ondoren, deliberatu behar dute eta inkomunikatuta egoten dira ebatzi bitartean.
Epaia emateko garaian, boto kopuruak badu garrantzia, hau da, akusatua errudun jotzeko 7 boto beharko dira, eta, errugabe jotzeko, aldiz, 5.
Betebeharrez gain, badituzte eskubideak ere. Eginkizunak bete bitartean, adibidez, kideek ordainsaria jasotzen dute, saioko 80 euro inguru.
Augustu Maesok, Gipuzkoako Probintzia Auzitegiko magistratuak, zinpekoen epaimahaia hautatzeko prozesua nolakoa den azaldu du:
Zure interesekoa izan daiteke
Auzitegi Konstituzionalak erabakiko du EAEko enplegu publikoko hizkuntza-eskakizunei buruz
EAEko Auzitegi Nagusiak Konstituzio Auzitegiari galdetu dio ea konstituzionala den edo ez EAEko lanpostu publiko guztiek hizkuntza-eskakizun bat ezarrita izatea. Epaileetako batek boto partikularra igorri du; bere ustez, zalantzan dagoen legeak ez du "inolako desorekarik eragiten". Eusko Jaurlaritzak "oso larritzat" jo du erabakia.
Gipuzkoak alzheimerraren arreta goiztiarrerako zerbitzu aitzindaria izango du 2026an
Donostian egongo da, eta Europako erreferente bihurtu nahi da bere ikuspegi berritzaile, prebentibo eta komunitarioagatik.
Emakume bat hil da trenak harrapatuta, Gasteizko geltokiaren inguruan
Ezbeharra 14:30ak aldera gertatu da, eta, ondorioz, ordu eta erdiz trenbideko zirkulazioa eten behar izan dute.
Barakaldoko Udalak elkarretaratzea egin du udalerriko emakume baten hilketa matxista salatzeko
Barakaldoko Udalak elkarretaratzea egin du Herriko Plazan 54 urteko emakume baten hilketa matxista salatzeko. Miren Elgarrestak, Emakunderen zuzendariak, irmo gaitzetsi du hilketa, eta errua "desberdintasun sozialei" egotzi die "matxismo soziala" areagotzearen eragile nagusi gisa.
Gripe kasuek behera egin dute bigarren astez jarraian EAEn
Gripearen eraginak behera egin duen arren, Gabonetan jarduera sozialak gora egingo duela-eta kontuz ibiltzeko deia egin dute Osasun Sailak eta Osakidetzak.
325 milioi euro gastu sozialera beharrean erabilera militarrera bideratu daitezkeela salatu dute Eusko Legebiltzarraren aurrean
Euskadiko GKEen Koordinakundeak eta Zehar-Errefuxiatuekin deitutako protesta batek astearte honetan Eusko Legebiltzarrean salatu duenez, Eusko Jaurlaritzaren 2026rako aurrekontu proiektuak atea irekitzen dio erabilera militarrera bideratzea inbertsio industrialerako ziren 325 milioi euro. Azaldu dutenez, gobernu-taldeek (EAJ eta PSE) zuzenketa bat aurkeztu dute Lankidetza eta Elkartasunaren Euskal Legearen 10. artikulua aldatzeko eta "armamentuen industriarekin ekonomikoki elkarlanean aritzeko, betiere Europakoa bada".
Barakaldoko 54 urteko emakumearen heriotza hilketa matxista izan dela baieztatu dute
27 urteko gizon bat atxilotu dute ustezko hiltzaile gisa. Agintariek hilketa gaitzetsi eta elkarretaratzea deitu dute gaurko: 12:00etan, Barakaldoko Herriko Plazan. Argitan talde feministak, bestalde, beste bilkura bat deitu du: 19:00etan, Bide Onera plazan.
Ustezko delitu-sare bateko 50 pertsona atxilotu dituzte, 400 pertsonari baino gehiagori online iruzur egiteagatik
Guardia Zibilak hiru etxebizitza miatu ditu, Bilbon, Barakaldon eta Miranda de Ebron (Burgos), eta ikertutako delituekin lotutako materiala konfiskatu du.
Albiste izango da: Aurrekontu Orokorren Proiektuaren eztabaida eta ebazpena, kontzentrazioa Barakaldon eta Olentzero eta Mari Domingiren bisita Bilbon
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Olentzerok eta Mari Domingik ilusioz beteko dituzte Bilboko kaleak gaur
Kalejira 17:30ean hasiko da, Moyua plazatik, eta Kale Nagusia zeharkatuko du Arriaga antzokiraino. Bertan, ikuskizuna, tailerrak eta Euskal Herriko Gabonetako pertsonaiarik maitatuenak izango dira.