Mila milioi pertsonak baino gehiagok buruko osasun arazoak dituzte munduan, Munduko Osasun Erakundearen arabera
Munduko biztanleriaren % 14. Gehienak, gainera, diru-sarrera txikiko eta ertaineko herrialdeetan bizi dira. Pandemiak genero-arrakala handitu zuen, emakumeen buruko osasun arazoak % 30 igo baitziren. Horiek dira Munduko Osasun Erakundearen 'World mental health today' txostenaren ondorioetako batzuk.
2021ean, nerabeen % 14k buruko gaitzen bat zuten. Argazkia: Orain.eus
Mila milioi pertsonak baino gehiagok buruko osasun arazoren bat dute, mundu mailan, populazio osoaren % 14, hain zuzen ere, Munduko Osasun Erakundeak (MOE) zabaldutako txostenaren arabera. Izan ere, 2011 eta 2021 artean, gaixoen kopurua munduko biztanleria baino gehiago hazi zen, proportzionalki.
Buruko osasuna babesteko helburuz premiazko neurriak hartzera deitu du Munduko Osasun Erakundeak 'World mental health today' izenburuko txostenean, antsietateak eta depresioak jota dauden gaixo kopurua ikusita, besteak beste.
2021eko datuetan oinarritutako txostenaren arabera, mundu mailako populazioaren % 14k dituzte buruko osasun arazoak, eta gehienak, gainera, errenta txiki edo ertaineko herrialdeetan bizi dira. Horietatik bi herenak antsietatea eta depresioa dute, emakumeek (581,5 milioi) gizonek (513,9 milioi) baino gehiago.
Bestalde, txostenak jasotzen du pandemiak genero-arrakala handitu zuela. Gaixotasunen Eragin Osoaren Ikerketak dakartzan datuei begiratuta, 2020an % 30 inguru hazi zen depresioa eta antsietatea emakumezkoen artean (% 21-24, gizonezkoen artean).
Gazteei dagokienez, Munduko Osasunaren Erakundearen arabera, 2021ean bost eta bederatzi urte arteko haurren % 7k eta 10 eta 19 urte arteko nerabeen % 14k zuten buruko osasun arazoren bat. Helduaroan, buruko arazoen heren bat 14 urte bete aurretik garatzen dira, erdiak 18 urterekin, eta ia bi heren, 25 urterekin.
Suizidioa, gazteek nagusiki pairatzen duten "tragedia"
Munduko Osasun Erakundeak suizidioa ere izan du hizpide, eta oraindik ere "sarriegi" gertatzen den "tragedia" dela adierazi, Devora Kestel MOEren gaixotasun ez-kutsakorren eta buruko osasun sailaren zuzendariaren hitzetan. Batik bat, gazteek pairatzen dute, eta herrialde eta testuinguru sozioekonomiko guztietan da heriotza-arrazoi nagusietako bat. 2021ean, 727.000 bat pertsonak egin zuten beren buruaz beste.
Munduko Osasun Erakundeak jakitera eman duenez, 2020az geroztik herrialdeek aurrerapauso nabarmenak egin dituzte buruko osasunaren arloan, baina txostenak agerian uzten du asko dagoela hobetzeko. Izan ere, batez beste herrialdeek euren aurrekontuen % 2 soilik bideratzen dute buruko osasuna zaintzeko.
Zure interesekoa izan daiteke
EAEko Auzitegi Nagusiak Konstituzionalari galdetu dio Euskal Enplegu Publikoaren Legeak Konstituzioa urratzen ote duen
Eusko Jaurlaritzak kezkaz eta harriduraz hartu du gertaturikoa, euskara administrazio publikoan normalizatzeko markoa bera zalantzan jartzen duen erabakia dela iritzita.
30 adingabe atzerritar Arabako Foru Aldundiaren tutoretzapean daude, ustez gurasoek abandonatu ondoren
Gainera, asteazken honetan, Polizia Nazionalak bikote bat atxilotu zuen Bilbon, bi seme-alaba adingabe ere abandonatzeagatik. Administrazioen arabera, adingabeak legez sartzen dira Estatuan gurasoekin, eta horiek babesgabetasun-egoeran uzten dituzte, azkenean Aldundiek babes ditzaten.
Kataluniak dio Collserolan hildako basurde gehienek negatibo ematen dutela Afrikako txerri-izurritean
Ordeig kontseilariak esan du "ia ziur" dagoela gaitza giza faktoreagatik sartu dela AP-7tik edo beste komunikazio bide batetik. "Datozen egunetan jakingo dugu; ez da basurde kutsatu baten bidez sartu, giza faktorea izan da", gaineratu du.
Gutxienez bost kilometroko auto-ilarak AP-8an, Zaldibarren, Bilborako noranzkoan, istripu baten ondorioz
Istripua izan da AP-8ko 80. kilometroan, Zaldibar parean, Bilborako noranzkoan, eta errei bat itxita behar izan dute. Ondorioz, auto-ilara luzeak sortu dira, bost kilometrorainokoak.
Martuteneko eskola zaharra hustu dute
Polizia-operatiboa 09:10ean iritsi da, eta ingurua hesitu dute. Megafonia bidez abisatu dute, agenteak barrura sartu eta lau pertsona identifikatu dituzte. Edozein kasutan, eraikin horretan bizi ziren 111 lagunetatik ia denak beren kabuz atera dira azken ordu eta egunetan.
Albiste izango dira: Donostia, hiri berritzaileenaren Europako saria irabazteko hautagai, abisu horia kostaldean eta Durangoko Azokaren atarian
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Donostia bigarren geratu da Hiri Berritzaileenaren Europako sarian, Aalborg nagusitu baita
Nikosia (Zipre) eta Danimarkako hiria izan ditu lehiakide Turinen (Italia) izan den ekitaldian.
Beloradoko mojek saltzeko asmoa zuten 30 artelan berreskuratu dituzte, Urduñan
Azaroaren amaieran egindako polizia operazioan artelanak berreskuratu eta Laura Garcia de Viedma abadesa ohia atxilotu egin zuten.
Bilbon euskaraz bizitzeko aldarria egin du GUKA plataformak Euskararen Egunean
GUKA, Bilboko Euskaltzaleon Plaza Askea plataformak, ehunka lagun bildu ditu Bizkaiko hiriburuan. Bilboko auzo guztietan euskaraz bizitzeko aldarria egin dute, eta erdalduntze-makina geldiarazteko eskatu. Euskaraz bizitzeko arnasguneak ezinbestekotzat jo dituzte, baita hizkuntza politika ausartak eta eraginkorragoak bultzatzeko beharra ere.
Hizkuntza gutxituak plataformetan: “Primeranek ehunka eduki eskaini baditzake euskaraz, Netflixek zergatik ez?”
EHUko Nor ikerketa taldeko Josu Amezagak hizkuntza gutxituek ikus-entzunezko plataformetan duten presentzia azaldu du Eusko Legebiltzarrean. Europako herrialdeetan ingelesezko edukiak nagusi direla ohartarazi du, “askotan herrialdeko hizkuntza ofizialaren gainetik”. Hizkuntza gutxituen presentzia, “urria izanagatik ere, hobea da kontzientzia daukaten herrietan”. Bere ustez, politika publikoek eragina izaten dute.