Ba al zenekien zure etxeak urtean 8 tona CO₂ kutsatzen dituela?
EAEko etxeetan, batez beste, pertsonako 8 tona CO₂ sortzen dira urtean. Adituen ustez, maila hori “oso altua” da, eta premiazkoa da Parisko Hitzarmenaren helburuetara hurbiltzeko neurriak hartzea. Zifra horretan sartzen dira kontsumitzen ditugun ondasunen eta zerbitzuen ekoizpenarekin lotutako zuzeneko emisioak —hala nola ibilgailu pribatuen erabilera edo etxebizitzen berokuntza— eta zeharkakoak.
Arkaitz Usubiaga Basque Centre for Climate Change (BC3) zentroko ikertzaileak azpimarratu duenez, Euskadiko karbono-aztarna Europako batez bestekoaren antzekoa den arren, oraindik asko dago egiteko nabarmen murrizteko.
Karbono-aztarnak, gobernuen erantzukizuna ez ezik, herritarrena ere islatzen du. Lurralde-ikuspegiak, berriz, herrialde bakoitzeko emisioak neurtzen ditu helburuak finkatzeko, eta kontsumo-ikuspegiak, edo “etxe bakoitzaren aztarnak”, erakusten du non jardun dezakegun zuzenean gure ohiturak aldatuz.
Usubiagaren arabera, hiru eremutan pilatzen dira emisio gehienak: garraioan, elikaduran eta etxebizitzan. Hona hemen ekintza eraginkorrenak:
- Garraioa: Ibilgailu pribatuaren erabilera murriztea, garraio publikoaren, bizikletaren edo oinez ibiltzearen aldeko apustua egitea, eta hegaldiak mugatzea.
- Elikadura: Barazki eta fruta gehiago dituzten dietak lehenetsi, ahal dela gertuko dietak, haragi kontsumoa murriztu eta elikagaiak alferrik galtzea saihestu.
- Etxebizitza: Isolamendua hobetzea, berogailua modu eraginkorrean erabiltzea eta energia kontsumoa murriztea.
Kontsumoan aldaketa kultural baten beharra ere azpimarratzen du ikertzaileak: beharrezkoa dena soilik erostea, mugikor, arropa eta etxetresna elektrikoen bizitza baliagarria luzatzea, eta gure aztarna biderkatzen duten kontsumo ohitura automatikoen inguruan hausnartzea.
Euskadin, etxeetako karbono-aztarnaren murrizketa partzialki lortu da: 2010etik 2019ra % 10 murriztu zen, baina oraindik bide luzea dago egiteko. Estatu Batuek eta Australiak, adibidez, bi edo hiru aldiz aztarna handiagoak dituzte, kontsumo-eredu intentsiboagoen eta ekoizpen-sistema ez hain jasangarrien eraginez.
Usubiagaren ustez, lehentasuna ez da beste herrialde batzuekin alderatzea, baizik eta geure aztarna murriztea, ongizate-maila ertain-altuari eusten diogun bitartean. “Oso ondo dago besteek zer egiten duten jakitea, baina zuk murriztu egin behar duzu”, dio.
Gizarteari buruzko albiste gehiago
Bizkaibuseko autobusek segurtasun-manparak izango dituzte erasoak saihesteko
Azken urtean Bizkaibuseko gidariek eta ikuskatzaileek 67 eraso jasan dituzte, horietatik sei fisikoak.
Gloria Totoricaguena, 2025eko Manuel Lekuona Saria, euskal diaspora ikertzen eta zabaltzen egindako lanagatik
Euskal komunitate globalean eta Euskal Herriko errealitate kulturalaren nazioarteko sustatzailean espezialista nagusietako bat aitortu du Eusko Ikaskuntzak.
Ireki dute gripearen aurkako txertoa jartzeko txertaketa gune handia Bilbon
Zentroa Casillako pabiloian kokatuta dago, eta astelehenetik igandera egongoko da irekita (08:00etatik 20:00etara), gutxienez bi astez.
Albiste izango dira: Gripearen aurkako txertoa jartzeko gune handia Bilbon, ganadu azokak bertan behera Euskal Herrian eta klima aldaketaren aurkako eguna
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Planeta berotzea eragiten duten gaur egungo bost ohitura
Poluzio-gune handiez gain (deforestazioa, hondakinak sortzea, ur-baliabideak gaizki erabiltzea, erabilera bakarreko plastikoak gehiegi erabiltzea edo garraioak eta industriak berotegi-efektuko gasak isurtzea, adibidez), badira beste hainbat eguneroko keinu kaltegabeak diruditenak, baina ingurumen-inpaktu sakon eta iraunkorra dutenak.
Ganadu feriak aldi baterako debekatu dituzte Euskal Herri osoan, dermatosi nodularra dela eta
EAEn eta Nafarroan azaroaren 30era arte egongo da indarrean debekua, eta Ipar Euskal Herrian, berriz, azaroaren hasierara arte. Nolanahi ere, egoeraren bilakaeraren arabera, lurralde guztietan debekua denboran luzatzea erabaki dezakete.
Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak bi ertzaini EHUn egindako "boikota" gaitzetsi du
Kriminologia ikastaroko ikasle batzuek protesta egin zuten agente horiek hitzaldi bat eman ez zezaten, eta irakasleek dinamika bertan behera uztea erabaki zuten.
Milia Kuantikoa, zientzia esparruan egiten duten lana ikusarazteko tresna
Aurkezpenean izan dira Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntzako sailburu Juan Ignacio Perez Iglesias, EHUren Gipuzkoako campuseko errektoreorde Juana Goizueta eta Basque Quantumen zuzendari Javier Aizpurua. Bisita birtualerako sarbidea ibilbideko totem fisikoetan instalatutako QR kodeen bidez eta Basque Quantumen webgunearen bidez eskuratu daiteke.
Giza Eskubideen Europako Auzitegiak Espainia zigortu du Iruñean izandako bortxaketa bikoitz bat behar bezala ez ikertzeagatik
Epaiak 2023ko azaroan bi neska iruindarrek aurkeztutako demanda ebazten du. Salaketa horren arabera, 2016ko abenduan bortxatuak izan ziren kontzientzia eta borondatea baliogabetu eta mendetasun kimikoko substantziaren bat (burundanga) emanez zentzu oro kendu ondoren; eta bortxaketa horiek zigorrik gabe geratu ziren, Nafarroako epaitegiek eta auzitegiek kasua artxibatu zutelako epaiketarik egin gabe.