Ba al zenekien zure etxeak urtean 8 tona CO₂ kutsatzen dituela?
EAEko etxeetan, batez beste, pertsonako 8 tona CO₂ sortzen dira urtean. Adituen ustez, maila hori “oso altua” da, eta premiazkoa da Parisko Hitzarmenaren helburuetara hurbiltzeko neurriak hartzea. Zifra horretan sartzen dira kontsumitzen ditugun ondasunen eta zerbitzuen ekoizpenarekin lotutako zuzeneko emisioak —hala nola ibilgailu pribatuen erabilera edo etxebizitzen berokuntza— eta zeharkakoak.
Arkaitz Usubiaga Basque Centre for Climate Change (BC3) zentroko ikertzaileak azpimarratu duenez, Euskadiko karbono-aztarna Europako batez bestekoaren antzekoa den arren, oraindik asko dago egiteko nabarmen murrizteko.
Karbono-aztarnak, gobernuen erantzukizuna ez ezik, herritarrena ere islatzen du. Lurralde-ikuspegiak, berriz, herrialde bakoitzeko emisioak neurtzen ditu helburuak finkatzeko, eta kontsumo-ikuspegiak, edo “etxe bakoitzaren aztarnak”, erakusten du non jardun dezakegun zuzenean gure ohiturak aldatuz.
Usubiagaren arabera, hiru eremutan pilatzen dira emisio gehienak: garraioan, elikaduran eta etxebizitzan. Hona hemen ekintza eraginkorrenak:
- Garraioa: Ibilgailu pribatuaren erabilera murriztea, garraio publikoaren, bizikletaren edo oinez ibiltzearen aldeko apustua egitea, eta hegaldiak mugatzea.
- Elikadura: Barazki eta fruta gehiago dituzten dietak lehenetsi, ahal dela gertuko dietak, haragi kontsumoa murriztu eta elikagaiak alferrik galtzea saihestu.
- Etxebizitza: Isolamendua hobetzea, berogailua modu eraginkorrean erabiltzea eta energia kontsumoa murriztea.
Kontsumoan aldaketa kultural baten beharra ere azpimarratzen du ikertzaileak: beharrezkoa dena soilik erostea, mugikor, arropa eta etxetresna elektrikoen bizitza baliagarria luzatzea, eta gure aztarna biderkatzen duten kontsumo ohitura automatikoen inguruan hausnartzea.
Euskadin, etxeetako karbono-aztarnaren murrizketa partzialki lortu da: 2010etik 2019ra % 10 murriztu zen, baina oraindik bide luzea dago egiteko. Estatu Batuek eta Australiak, adibidez, bi edo hiru aldiz aztarna handiagoak dituzte, kontsumo-eredu intentsiboagoen eta ekoizpen-sistema ez hain jasangarrien eraginez.
Usubiagaren ustez, lehentasuna ez da beste herrialde batzuekin alderatzea, baizik eta geure aztarna murriztea, ongizate-maila ertain-altuari eusten diogun bitartean. “Oso ondo dago besteek zer egiten duten jakitea, baina zuk murriztu egin behar duzu”, dio.
Gizarteari buruzko albiste gehiago
LABek salatu du Hezkuntza Sailak kamerak jartzea aurreikusten duela ikastetxe publikoetan
Sindikatuak kritikatu du Hezkuntza Sailak "ikasleen intimitatea urratzen duten gailuetan" inbertitu duela, kamerak ikasgelen "sabaian" instalatu nahi dituztelako, "langileak kontrolatzeko" helburuarekin.
Hondarribian izandako eraso matxista bat gaitzetsi dute
Hondarribiko Udalak eta Gipuzkoako Foru Aldundiak dei egin diete herritarrei larunbatean, 18:00etan, Martxoak 8 plazan egingo den elkarretaratzean parte hartzera.
Elizondoko azoka, ganadurik gabe egin den lehena dermatosi nodularraren ondorioz
Elizondoko azokak ezohiko irudia erakutsi du gaur. 500 abelburu baino gehiago bildu beharko lituzkeen eremua hutsik egon da dermatosi nodularrak eragindako debekuaren ondorioz.
Hauek dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan dermatosi nodular kutsakorraren aurka indarrean dauden kautelazko neurriak
Abere-azokak eta -bilkurak bertan behera utzi dira espezie guztientzat, txakurren eta katuen kasuan izan ezik. Gainera, animalien mugimenduak kontrolatzeko neurriak aktibatu, eta ibilgailuak eta garraio-elementuak desinfektatu eta intsektuak akabatzeko neurriak hartuko dituzte.
Hauek dira dermatosi nodularra dela-eta Araban, Bizkaian, Gipuzkoan eta Nafarroan bertan behera utzi dituzten feriak
EAEn eta Nafarroan azaroaren 30era arte egongo da indarrean debekua, eta Ipar Euskal Herrian, berriz, azaroaren hasierara arte. Edozein kasutan, egoera epidemiologikoaren bilakaeraren arabera, lurralde guztietan debekua luzatzea erabaki dezakete.
Olarizuko landare-labirintoa kritiken artean inauguratu dute, landareak ez baitira mardulak
Gasteizko Udalak Olarizuko parkeko landare-labirintoa inauguratu du. 440.000 euroko proiektua da, zati batean Europako funtsekin finantzatua. Hala ere, emaitzak etsipena eragin du bertaratu direnen artean; izan ere, landareak txikiak dira oraindik, eta, hosto erorkorrekoak direnez, bideak erabat agerian daude.
Osakidetzatik erretiratutako hainbat anbulantziak bigarren eskuko merkatuan amaitu dute
2015eko anbulantzia bat, larrialdietako euskal zerbitzu publikoan erabiltzen dena, 7.000 euroan eskaintzen da salerosketa-orri batean, bereizgarriak eta ekipoak oraindik ikusgai dituela. Ambulancias Gipuzkoa enpresa esleipendunak ohartarazi du ezin dutela zirkulatu ikur ofizialak ezabatu gabe.
Bizkaibuseko autobusek segurtasun-manparak izango dituzte erasoak saihesteko
Azken urtean Bizkaibuseko gidariek eta ikuskatzaileek 67 eraso jasan dituzte, 6 eraso fisiko tartean.
Gloria Totoricagüenak jasoko du 2025eko Manuel Lekuona saria, euskal diaspora ikertzen eta zabaltzen egindako lanagatik
Euskal komunitate globalean eta Euskal Herriko errealitate kulturala nazioartean sustatzen espezialista nagusietako bat aitortu du Eusko Ikaskuntzak.
Jendetza hurbildu da gripearen aurkako txertoa jartzeko txertaketa gune handira, Bilbon
Casillako pabiloian dago, eta astelehenetik igandera egongo da irekita, 08:00etatik 20:00etara, gutxienez bi astez. 14 urtetik gorako bizkaitarrak joan daitezke bertara, eta ez da hitzordurik hartu behar. Ilara luzeak eratu dira gaur.