Behera egin du gizarte-bazterketak Euskadin, baina gora egin du "hari batean" bizi direnen kopuruak
Foessa Fundazioaren (Caritas) azken txostenaren arabera, % 11,8ra arte murriztu da gizarte-bazterkeria Euskadin. Hala ere, nabarmen igo da integrazio prekarioan dagoen biztanleriaren segmentua, % 34,7ra iristen dena, eta murriztu egin da erabateko integrazioa duten etxekoen unitateen ehunekoa.
Gizarte-bazterkeria egoeran dauden pertsonen kopurua murriztu da Euskadin, % 11,8koa baita (259.000 pertsona), Foessa Fundazioak Gasteizen aurkeztu duen gizarte-kohesioari buruzko laugarren txostenaren arabera. Aurreko aldian, 2020an, 360.000 pertsona zeuden egoera horretan.
Egungo guztietatik, 84.000 pertsonak pairatzen dute bazterkeria-modu larriena (biztanleriaren % 3,8), eta % 7,9k, berriz, bazterkeria moderatua jasaten dute.
Aldi berean, erabateko integrazioa dutenen kopuruak behera egin du etengabe, 2018an % 59,1 izatetik 2020an % 57,7 izatera igaro baita, eta 2024an % 53,5 izatera. Bazterketa-tasa orokorra murriztu egin bada ere, fundazioak ohartarazi du "pertsona gutxiago daudela erabat kanpoan, baina askoz gehiago direla gaur egun egoera larrian bizi direnak".
Integrazio prekarioaren handitze hori azaltzen duten faktoreen artean, Foessak etxebizitza nabarmentzen du, bazterketa-kausa nagusia baita. Biztanleriaren % 17k arazoren bat du eremu horretan. 2018tik, salerosketa-prezioak % 20 inguru igo dira, eta alokairuak % 16. Biztanleriaren % 17 bakarrik bizi da alokairuan, baina kopurua % 52ra igotzen da pobrezia-arriskuan daudenen artean. Gainera, familien % 13 (122.000) pobrezia larriaren atalasearen azpitik dago etxebizitza eta hornidurak ordaindu ondoren.
Txostenaren arabera, enpleguaren susperraldiak (2018tik % 7 landun gehiago) ez du prekarietatea ezabatu; izan ere, langileen % 8k nahi gabeko partzialtasuna du, eta % 6k lan-ezegonkortasun larriari aurre egiten dio. Guztira, familien % 11k lan-merkatuari lotutako bazterketa-ezaugarriak ditu.
Beste eremu batzuetan, etxekoen unitateen % 9k bazterketa-arazoak ditu osasunarekin lotuta, botikak edo tratamenduak ordaintzeko zailtasunak dituztelako, eta % 13k gosea igaro du azken hamar urteetan.
Foessak bereziki eragindako profilak identifikatzen ditu. Biztanleria atzerritarraren bazterketa-tasak % 41era iristen dira, Espainiako nazionalitatea dutenen artean baino bost aldiz gehiago. 18 urtetik beherakoen arteko bazterketa-tasa % 20ra iristen da, 65 urtetik gorakoen % 5,5en aldean, eta adingabeak dituzten etxekoen unitateak baztertutako guztizko biztanleriaren % 65 dira. Gainera, bazterketak emakumeak buru dituzten etxekoen unitateen % 15i eragiten die, eta gizonak dituztenetan, berriz, % 10i.
Txostenaren arabera, Euskadik Espainiako batez bestekoak baino integrazio-maila hobeak ditu, neurri batean Bizitzeko Gutxieneko Diru-sarreraren eta Diru-sarrerak Bermatzeko Errentaren prestazioei esker. Hala ere, ondorioztatzen du lurraldeak "gizarte-eredu ahuldu" bat duela, desberdintasuna, prekarietatea eta haustura eragiten dituena.
Zure interesekoa izan daiteke
Euskadin delituak egiten dituzten adingabeen kopurua % 11ra jaitsi da, eta justizia errestauratiboaren arrakasta % 73ra iritsi da
Arau-hausle gehienak 16 eta 17 urteko gizonezkoak dira, gehienak Euskadin jaiotakoak eta horietako % 28 atzerritarrak. Arau-hausleek erantzukizunak hartzea, biktimei eragindako kalteak konpontzea eta berriro delituak ez egitea ahalbidetzen dute justizia errestauratiboaren neurriek.
Pradales lehendakariak euskararen funtzio praktikoa azpimarratu du, bere etorkizuna bermatzeko
"Hizkuntza bat bizirik dago, baldin eta emozioak, ezagutzak eta kultura transmititzeko balio badu", esan du lehendakariak Euskararen Egunean, eta gaineratu du hizkuntzek "tradizioak, historiak, ezagutza zientifikoa eta mundua ikusteko moduak gorde eta babesten" dituztela.
Euskal alderdi eta eragileek euskara babesteko deia egin dute
Abenduaren 3a Euskararen Nazioarteko eguna da eta Euskal Herri luze zabaleko alderdi politiko, sindikatu eta eragile askok euskara aldarrikatu dute, bakoitzak bere ikuspegitik, era batera edo bestera.
Bi pertsona seme-alaba adingabeak abandonatzeagatik atxilotu dituzte Bilbon
Polizia Nazionalaren arabera, gurasoak Marokotik Espainiara joan ziren alaba adingabearekin, eta bakarrik utzi zuten autobus batean. Autobus horrek Granadatik Bilbora eraman zuen, eta han bizi zen anaia adinez nagusia. Urte batzuk lehenago ere antzera abandonatu zuten, adingabea zenean.
Albiste izango dira: Euskararen Nazioarteko Eguna, Nafarroaren eguna eta txerri izurria
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Osakidetzak Eleder Rios izendatu du Larrialdietako zuzendari
Osakidetzak Eleder Rios erizain bizkaitarra izendatu du Larrialdietako zuzendari, Pablo Buscaren ordez (osasun-arrazoiengatik utzi zuen kargua). Izendapenak ikuspegi asistentzial zuzena, lidergo berritzailea eta esperientzia ditu lehen lerroan.
Ospakizunekin batera, aldarrikapen ekitaldi ugarik beteko dute Euskararen Eguneko agenda
Dokumental eta ikus-entzunezkoen emanaldiak, bertso-saioak, jolasak edota hitzaldiak izango dira gure herri eta hirietan. Horrez gainera, ordea, euskarak bizi duen egoerarekin kezkatuta, hainbat elkarretaratze eta manifestazio deitu dituzte elkarte eta erakundeek, asteazken honetarako.
Influencerrak, euskararen hauspoak Z belaunaldian: “Edukiak euskaraz egiteak ateak zabaltzen dizkizu”
Luma Otaño tolosarrak 24 urte ditu, eta urte eta erdi inguru darama TikToken euskarazko edukiak sortzen. Gaur egun, 15 mila jarraitzailetik gora ditu sare sozial horretan. Alex Etxegibel elgoibartarrak, berriz, 18 urte ditu, eta, umorezko edukiak igotzen ditu, euskaraz. 30.000 jarraitzailerekin baino gehiagorekin, arrebarekin egindako bideoek arrakasta handia dute euskal herriko gazteen artean.
Gazteek gero eta euskara gehiago erabiltzen dute sareetan, eta euskal gizarteak hizkuntza inoiz baino gehiago babesten du
EITB Data txostenaren arabera, gero eta gazte gehiagok hitz egiten du euskaraz sare sozialetan: Gipuzkoako gazteen % 55ek erabiltzen dute euskara sareetan, eta Arabako hazkundea bereziki esanguratsua da (% 24tik % 36ra). Gainera, hizkuntzak % 65eko babesa du, datu historikoa da hori.