Euskal alderdi eta eragileek euskara babesteko deia egin dute
Jon Insausti Donostiako alkatea Esperanza Latina Elkartearen egoitzan, euskara ikasten ari diren etorkinekin. Argazkia: Donostiako Udala.
Abenduaren 3a Euskararen Nazioarteko eguna da eta Euskal Herri luze zabaleko alderdi politiko, sindikatu eta eragile askok euskara aldarrikatu dute, bakoitzak bere ikuspegitik, era batera edo bestera.
Euskarak “estatus emozional positiboa” izan dezan lortzea jarri du helburu Ibone Bengoetxea Eusko Jaurlaritzako lehendakariorde eta Kultura eta Hizkuntz Politiketako sailburuak, eta euskara oraindik iritsi ez den lekuetara eta “bizia dagoen lekuetara” eramateko deia egin du, “ileapaindegietara, dendetara, plazara, futbol partidetara…”.
Euskarak bizirik eutsi badio “pertsona, elkarte eta erakunde askoren ahaleginari esker” izan dela adierazi du Bengoetxeak eta Alderdi politikoei euskararen inguruko akordioetara iristen saiatzeko dei egin die, Europar Batasunean hizkuntza ofizial gisa aitortua izango dela konbentzituta.
EAJren EBBak euskararen “jauzi kualitatiboa” aldarrikatu du, globalizazioaren eta Adimen Artifizialaren garapenaren testuinguruan. “Sentimendu nazionalen gainetik” euskaldunen hizkuntza dela ziurtatu du eta “erasorako aitzakia gisa” erabiltzen duenik egotea deitoratu du. Era berean, “etorkizuna duen hizkuntza” dela aldarrikatu du, eta egunero hura biziberritzeko deia egin du.
EH Bilduk eta EH Baik elkarrekin kaleratu duten oharrean, aldarrikatu duenez, “benduaren 3ak balio behar digu euskararentzako beste estatus bat aldarrikatzeko, gure hizkuntza nazionalak dagokion plaza funtzionala bete behar duelako”. Eta euskararen jauziaren beharraren haritik, azpimarratu dutenez, jauzi egitea “ez da tipi tapa ibiltzea, geldirik egotea, edo errotondan bueltaka jarraitzea. Jauzia da plaza berriak okupatzea, eta plaza zaharrak ez hustea da”. Horretarako, baina, “aktibazio berriak” beharko direla azpimarratu dute, baita “kontzientzia berri bat pizeta” ere,”Euskal Herri osoan euskararentzako berdintasunezko estatusa aldarrikatuko duena”.
Eneko Andueza PSE-EEko idazkari nagusiak sare sozialetan partekatu du euskararen eguneko mezua, eta nabarmendu duenez “euskarak azken urteetan izan duen sendotasunik handiena, parekorik gabeko hazkundea posible egin duena, herritarren artean lortutako atxikimendua izan da, baita hitz egiten ez dutenen artean ere”. Euskara den ondarea babestearen alde egin du eta berretsi du “abenduaren 3 honetan, eta urteko gainerako egunetan, Euskal Sozialistok euskara, pluraltasuna eta elkarbizitza defendatuko” dituztela.
Euskadiko Alderdi Popularrak sare sozialetan zabaldutako bideo baten bitartez euskara zaintzeko deia egin du. Euskara euskal herritar guztien ondare gisa aldarrikatu dute popularrek. “Euskara guztiona da, zain dezagun, inposiziorik gabe”, dio mezuak.
Euskara kinka larritik aterako duten eta euskaraz lan egitea eta bizitzea bermatuko duten hizkuntza politika “burujabeak” aldarrikatu ditu LABek Euskararen Egunean. “Euskaraz normaltasun osoz lan egin eta bizi ahalko garen aldira igarotzeko garaia” dela defendatu du eta “larrialditik indarraldira” igarotzeko, euskal langileei dei egin die ekintzara pasa eta euskararen aldeko ekimen eta mobilizazioetan parte hartzera.
ELA sindikatuak ere mobilizazioetan parte hartzeko deia egin du Euskararen Egunaren harira kaleratutako oharrean, izan ere sindikatuaren esanetan euskaldunek ez dute bermaturik bizitzako eremu gehienetan euskaraz bizitzeko eskubidea, lan munduan, bereziki. “Euskararen aurkako oldarraldi judizial, politiko eta mediatikoak bat egin du alderdi abertzaleen apalaldi politikoarekin eta, esandakoarengatik, euskaldunok pairatzen duten egiturazko zapalkuntza gainditzeko mobilizazioak sustatzea da bide eraginkor bakarra”.
Zure interesekoa izan daiteke
Euskadin delituak egiten dituzten adingabeen kopurua % 11ra jaitsi da, eta justizia errestauratiboaren arrakasta % 73ra iritsi da
Arau-hausle gehienak 16 eta 17 urteko gizonezkoak dira, gehienak Euskadin jaiotakoak eta horietako % 28 atzerritarrak. Arau-hausleek erantzukizunak hartzea, biktimei eragindako kalteak konpontzea eta berriro delituak ez egitea ahalbidetzen dute justizia errestauratiboaren neurriek.
Pradales lehendakariak euskararen funtzio praktikoa azpimarratu du, bere etorkizuna bermatzeko
"Hizkuntza bat bizirik dago, baldin eta emozioak, ezagutzak eta kultura transmititzeko balio badu", esan du lehendakariak Euskararen Egunean, eta gaineratu du hizkuntzek "tradizioak, historiak, ezagutza zientifikoa eta mundua ikusteko moduak gorde eta babesten" dituztela.
Bi pertsona seme-alaba adingabeak abandonatzeagatik atxilotu dituzte Bilbon
Polizia Nazionalaren arabera, gurasoak Marokotik Espainiara joan ziren alaba adingabearekin, eta bakarrik utzi zuten autobus batean. Autobus horrek Granadatik Bilbora eraman zuen, eta han bizi zen anaia adinez nagusia. Urte batzuk lehenago ere antzera abandonatu zuten, adingabea zenean.
Behera egin du gizarte-bazterketak Euskadin, baina gora egin du "hari batean" bizi direnen kopuruak
Foessa Fundazioaren (Caritas) azken txostenaren arabera, % 11,8ra arte murriztu da gizarte-bazterkeria Euskadin. Hala ere, nabarmen igo da integrazio prekarioan dagoen biztanleriaren segmentua, % 34,7ra iristen dena, eta murriztu egin da erabateko integrazioa duten etxekoen unitateen ehunekoa.
Albiste izango dira: Euskararen Nazioarteko Eguna, Nafarroaren eguna eta txerri izurria
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Osakidetzak Eleder Rios izendatu du Larrialdietako zuzendari
Osakidetzak Eleder Rios erizain bizkaitarra izendatu du Larrialdietako zuzendari, Pablo Buscaren ordez (osasun-arrazoiengatik utzi zuen kargua). Izendapenak ikuspegi asistentzial zuzena, lidergo berritzailea eta esperientzia ditu lehen lerroan.
Ospakizunekin batera, aldarrikapen ekitaldi ugarik beteko dute Euskararen Eguneko agenda
Dokumental eta ikus-entzunezkoen emanaldiak, bertso-saioak, jolasak edota hitzaldiak izango dira gure herri eta hirietan. Horrez gainera, ordea, euskarak bizi duen egoerarekin kezkatuta, hainbat elkarretaratze eta manifestazio deitu dituzte elkarte eta erakundeek, asteazken honetarako.
Influencerrak, euskararen hauspoak Z belaunaldian: “Edukiak euskaraz egiteak ateak zabaltzen dizkizu”
Luma Otaño tolosarrak 24 urte ditu, eta urte eta erdi inguru darama TikToken euskarazko edukiak sortzen. Gaur egun, 15 mila jarraitzailetik gora ditu sare sozial horretan. Alex Etxegibel elgoibartarrak, berriz, 18 urte ditu, eta, umorezko edukiak igotzen ditu, euskaraz. 30.000 jarraitzailerekin baino gehiagorekin, arrebarekin egindako bideoek arrakasta handia dute euskal herriko gazteen artean.
Gazteek gero eta euskara gehiago erabiltzen dute sareetan, eta euskal gizarteak hizkuntza inoiz baino gehiago babesten du
EITB Data txostenaren arabera, gero eta gazte gehiagok hitz egiten du euskaraz sare sozialetan: Gipuzkoako gazteen % 55ek erabiltzen dute euskara sareetan, eta Arabako hazkundea bereziki esanguratsua da (% 24tik % 36ra). Gainera, hizkuntzak % 65eko babesa du, datu historikoa da hori.