Ukrainako egoeraren gakoak: mugimendu militarrak eta tentsio politikoa
Errusiaren dispositibo militar erraldoiak Ukrainako mugan gerra danbor hotsak areagotu ditu sobietar errepublika ohian. 2014an hasi zen gatazka oraindik puri-purian dago, eta zonaldea munduko geopolitikaren taula bihurtu da jadanik. Gobernu ezberdinak pultsu dialektikoa egiten ari dira azken egunetan.
Matxino separatistek Donbass eskualdearen zati handi bat bereganatu zuten duela ia zortzi urte. Hain zuzen ere, Mosku da haien babesle nagusia.
Gatazkari emandako babes politiko eta armamentistikoaz gain, Errusiak Krimeako penintsula anexionatu zuen 2014an, baina Mendebaldeak ez dio zilegitasunik aitortu.
Minskeko Akordioek eraginik izan gabe jarraitzen dute
Minskeko Akordioak 2014ko irailean sinatu zituzten, eta 2015eko otsailean berretsi. Ukrainako ekialdean gatazkari amaiera eman behar zioten, baina egun eraginik izan gabe jarraitzen dute akordioek, eta sinatzaileek ika-mika etengabeak dituzte. 13.000 pertsona baino gehiago hil dira gerran, NBEko datuen arabera.
Krimearen anexioa, egintza burutuen politika
Bestalde, Krimearen anexioa egintza burutuen politika bihurtu da azkenean; izan ere, penintsulak Errusiaren menpe jarraitzen du, nahiz eta Ameriketako Estatu Batuek nazioarteko presio kanpaina bat zuzendu.
Vladimir Putin Errusiako presidenteak penintsula askotan bisitatu du, orain berak kontrolatzen duela argi uzteko.
100.000 soldadu errusiar baino gehiago Ukrainako mugan
Horrela, 2021eko azaroa iritsi da, Errusiak ezustean milaka soldadu zabaldu ditu Ukrainako mugan eta alarma guztiek jo dute.
Ez dute kopuru zehatzik baieztatu, baina 100.000 soldadu baino gehiagok osatzen dute dispositiboa. Gainera, Errusiak epe laburrean pauso berriak emateko gaitasuna duela ohartarazi dute AEBetako goi-kargudunek.
AEB, EB eta NATO
Washingtonek Volodimir Zelenskiren Gobernuari babesa eman dio. Zelenski 2018an heldu zen boterera. Ukrainako agintariak gatazka bukatzeko promesa urrun ikusten du dagoeneko.
Europar Batasuna eta NATO erabakigarriak dira Ukrainak Errusiaren orbitatik urrun izan dezakeen etorkizunean, Aliantza Atlantikoa bereziki; izan ere, Kievek NATOrekin bat egin nahi du lehenbailehen.
Hain zuzen ere, Moskuk AEBenganako, bereziki NATOrenganako, hurbilketarekin justifikatu ditu egindako mugimendu polemikoak.
Putin ez da geldi geratuko
Armak Ukrainan sartzeko ataria bihurtzeari beldur dio Errusiak, eta marra gorri zehatz batzuk zeharkatzen baldin badira ezer egin barik geratuko ez dela argi utzi du Putinek behin baino gehiagotan.
Horregatik, NATOk Europako ekialdean zabaltzeari uztea nahi du Moskuk. Zelenskik, ostera, Ukrainari behin betiko babesa emateko integrazio egutegi argi bat finkatzea eskatu die aliatuei.
Aliantzarekin nor eta noiz bat egin behar duen inork agintzea ez duela onartuko argi utzi du NATOk.
Ekipo militar berriak Ukrainaren esku
Egia esan, Errusiaren mehatxuak kontrako eragina izaten ari dira Mendebaldean; izan ere, azken egunetan Europako zenbait gobernuk Ukrainari ekipo militar berriak entregatzeko konpromisoa hartu dute, haren alde daudela argi utziz, arlo politikoan zein militarrean.
Bidenek uste du Putinek ez duela Europan "gerra handi bat" nahi. Washington eta bere aliatuak mahai gainean balizko inbasio baten ondorioen inguruko adjektibo sorta jartzera mugatu dira oraingoz: "suntsitzaileak", "masiboak" eta "sekula ez ikusiak", azken asteetan erabilitako hitzak.
Gerra Hotza
Ukrainako egoera 1962ko Kubako misilen krisiarekin alderatu zuen Errusiako Gobernuko goi-kargudun batek orain dela gutxi. Dagoeneko gerra nuklearra aukera bat ez bada ere, etorkizun beltzeko pultsu sentsazioa dute bi testuinguruek.
Kuban eta Venezuelan tropak zabaltzeko aukera mahai gainean jarri du Moskuk, eta Bielorrusiara eta Kazakhstanera soldaduak bidali ditu bere boterea argi uzteko.
Errusiak inbasioa justifikatzeko Gerra Hotzeko taktikak erabiltzea ez du baztertzen AEBetako Inteligentziak. Estatu Batuetako komunikabide nagusiek aipatutako iturrien arabera, egitasmo sekretua eraso faltsu bat antolatzea izango litzateke, munduaren aurrean baliabide militarrak erabiltzea justifikatzeko.
Albiste gehiago mundua
68 dira dagoeneko Texasko uholdeetan hildakoak, tartean 21 haur, eta dozenaka daude desagertuta
Guadalupe ibaiaren ur-goraldiak kanpamendua suntsitu zien hogeitik gora neskatoren bila jarraitzen dute. Estatuko meteorologia zerbitzuak datozen orduetan euri jasa gehiago izango direla ohartarazi du, eta baliteke gainezka egitea.
Irango buruzagi gorena berriro agertu da jendaurrean, Israelekin gerra hasi zenetik lehen aldiz
Ali Khamenei islamaren adar xiitako fededunen ospakizun baten bezperan agertu da, Teheranen.
Dalai-lamak 90 urte bete ditu, bere ondorengoa aukeratzeko prozesua abiatuta
Aukeratze prozesu hori ilusioz bizi dute gurean bizi diren budistek ere. Prozesua mistikoa da, luze jo dezake, eta dalai-lama berria izan daitekeen haurrari, besteak beste, objektuen proba egiten zaio.
Israelentzat “onartezinak” dira Hamasek su-etenari egin nahi dizkion aldaketak, baina negoziatzen jarraituko du
Laguntza humanitarioa berriro Nazio Batuen Erakundeak kudeatzea da talde islamistak egindako eskakizunetako bat.
27 neskato-begiralek osatutako talde bat desagertuta dago oraindik, Texasen izandako uholde larrien ondorioz
Dagoeneko 52 lagun hil dira Texasko erdialde-hegoaldea astindu duten uholde larriengatik. Ehunka pertsona erreskatatu dituzte kanpalekuetan, baina Hunt herrian, Guadalupe ibaiaren ondoan kanpatuta zegoen eskola-talde bat aurkitu ezinda dabiltza.
Dalai-lamak, Tibeteko budisten buruzagi espiritualak, 90 urte bete ditu
Munduko buruzagi erlijioso garrantzitsuenetakoak ekitaldi jendetsua egin du bere etxebizitzan, Indiako iparraldean, lagun ugariz inguratuta, tartean Richard Gere aktorea. 14. dalai-lamak 130 urte baino gehiago bizitzeko itxaropena du, eta Txinako inposaketei aurre egiten jarraituko duela hitzeman du.
Muskek America Party sortu du, AEBri "askatasuna itzultzeko" alderdi politikoa
“Batzuentzat alderdi bakarrekoa” den “bi alderdiko sistema” deuseztatzea da horren helburua, eta “lege liskartsuen aurrean boto erabakigarria” izan nahi du.
Miguel Uribe senatariaren aurkako atentatuaren ustezko egile intelektuala atxilotu dute
"Hilketa saiakera, armak legez kanpo eramatea eta delituak egiteko adingabeak erabiltzea" egotzita atxilotu dute atentatuaren ustezko egile intelektuala.
Paristarrak eta turistak Sena ibaian bainatzen hasi dira berriro
Mende bat geroago, paristarrak eta turistak Sena ibaian bainatzen hasi dira, berriro, Eiffel dorretik gertu. Uztailaren 5a eta abuztuaren 31 bitartean izango da bertan bainatzeko aukera, eta hiru gune egokitu dituzte horretarako: hirigune historikoaren parean (udaletxe ondoan), mendebaldean Eiffel dorrera begira eta hego-ekialdean, Bercyn. Parisko Olinpiar Jokoak eta Paralinpiar Jokoak izan eta urtebetera heldu da albistea, duela urtebete, hainbat gorabeheraren ondorioz, uraren kalitatea zalantzan jarri ostean.
Uholdeek gutxienez 25 hildako eta dozenaka desagertu utzi dituzte Texasen
Guadalupe ibaiak gainez egin du, Texas erdigune-hegoaldean, eta 25 heriotzaz gain, ugari dira desagertutako pertsonak, neskentzako udaleko kristau batean parte hartzen ari ziren 23 adingabe tartean. Hondamendia handia da Bandera, Cope, Comal, Concho, Gillespie, Kendall, Kerr, Kimble, Llano, Mason, McCullouch, Menard, San Saba eta Tom Green eskualdeetan.