Ukraina, Iraneko matxinada eta pandemia Txinan, nazioarteko gai nagusiak 2023an
Otsailaren 24an urtea beteko duen Ukrainako gerra, covid-19aren pandemia Txinan, bere ondorioak munduan eta Iraneko matxinadak, besteak beste, izango dira arazo nagusiak nazioarte mailan urte berrian.
1.-Ukrainako gerraren areagotzea
Nahiz eta azken egunotan Errusiak Ukrainako azpiegituren aurkako erasoak gogortu dituen, Ukrainak gerra irabazi dezakeela uste da. Kievek inbasioarekin galdutako lurraldeak berreskuratuz, Donbass barne. Aurreikuspen hau hasieran ezinezkoa bazirudien ere, orain gerta daitekeela uste da, batez ere azken sei hilabeteetako gertakariak ikusita.
Putinek ez badu lortzen 300.000 soldadu bildu eta armatzea eta Ameriketako Estatu Batuek ez badute uzten Kiev laguntzarik gabe, eta hori oraingoz zaila dirudi, Errusia porrot militarrera bideratuta dago. Horrek Putinen garaiari amaiera jarriko lioke. Bere Armadak ez du aurrera egiterik lortu ekainaz geroztik, eta hutsune nabariak izan ditu borroka zelaian, arlo logistikoan eta militarrean.
Kremlinek bere tanke blindatuen erdiak galdu ditu eta ez dauka arma modernoen sistemarik erreserban.
2.-Iraneko erregimena erortzeko zorian
Milioika emakumezkoek burua beloz estaltzeari utzi diote Iranen. Gizonezkoen gehiengoen babesa dute. Matxinada irailean hasi zen Masha Amini Moralerako Poliziaren eskuetan hil ondoren. Harrez gero hasitako protestek arriskuan jarri dute erregimenaren jarraipena bera.
Iraneko erregimena salba daiteke boterearen barnean orekak aldatzen badira, erlijiosoek boterea galdu eta pragmatikoek irabazten badute. Erregimenak errepresioa gogortu dezake, eta ondorioek gaindituta geratuz boterea galdu. Erregimenak daukan abantaila bakarra, oposizioa antolaturik ez egotea, da, eta ondorioz, boterea eskuratzeko gai ez izatea. Hori argitzeko ondorengo asteak erabakigarriak izango dira.
3.-Covidaren ondoren, Txina bere ekonomia bultzatzen saiatuko da
Txinako ekonomiak 2023an izan dezakeen hazkundeari buruzko ziurgabetasuna handia da. Hala diote ekonomialari batzuk. Txinak alde batera utzi du, bere ekonomiarentzat zama handia izan duen zero covid-19aren politika. Aldaketa hori dela eta, aditu askoren ustez, ekonomia % 5 hastea lortu dezake urte berrian. Edonola ere, txinatarrek prezio garestia ordaindu beharko dute, epidemiologoen ustez, pandemiak bi miloi hildako utzi ditzakeelako Asiako erraldoian.
Albiste gehiago mundua
AEBko hedabideen arabera, Trumpek dagoeneko onartu ditu Irani eraso egiteko egitasmoak
CBSren arabera, Trumpek oniritzia eman dio aireko erasoekin Israeli laguntzeari. 'The Wall Street Journal' egunkariaren arabera, astearteko azken orduan, Trumpek goi aholkulariei esan zien azken erabakia atzeratzen ari zela, Teheranek programa nuklearra uzteko erabakiaren zain.
Sanchezek NATOri jakinarazi dio ez duela defentsako gastua gehiago igoko, eta % 5eko igoera "irrazionaltzat" jo du
Espainiako Gobernuko presidenteak aldarrikatu du gobernu bakoitzak "sakrifizio" jakin batzuk egin zein ez egin erabakitzea zilegi dela, hala nola zergak igotzea eta zerbitzu publikoak eta gizarte-prestazioak murriztea.
Israelek Arakeko ur astunen erreaktorea bonbardatu du, Iranen
Israelen erasoek Iranen azpiegitura militar eta nuklearra murriztu dute, eta 224 lagun hil egin dituzte, persiar Gobernuaren datu ofizialen arabera
Gazako agintariek jaioberriak elikatzeko premiazko laguntza eskatu dute
Horrez gainera, Osasun Ministerioak salatu duenez Gazako erietxeetan soilik hiru egunerako erregaia gelditzen zaie. Bestetik, 25 pertsona hil eta 120 baino gehiago zauritu dira janari zain zeudenean.
Israelek Teherango hainbat auzo eta toki bonbardatu ditu, tartean Ilargi Gorriaren eraikin bat
Joan den ostiral goizaldean Israelek Iranen aurkako erasoa abiatu zuenetik, Teheranek 400 misil balistiko eta ehunka drone jaurti ditu Israelen aurka.
Irango buruak AEBri mehatxu egin, eta adierazi du Israelekin duen gatazkan sartuz gero "ondorio konponezinak" izango direla
Ali Khameneik azpimarratu duenez, Teheranek "irmo jarraituko du inposatutako gerra baten aurrean, inposatutako bake baten aurrean bezala"
Trumpek dio badakitela non dagoen Khamenei, baina "oraingoz" ez omen dute hilko : "Jomuga erraza da"
"Gure pazientzia bukatzear da", azpimarratu du AEBko presidenteak, eta Irani "baldintzarik gabe amore eman" dezala eskatu dio.
Aire erasoek ez dute etenik Israelen eta Iranen artean
Gaur arratsaldean Iranek alarma antiaereoak piztu ditu Israelgo hegoaldean, ostiraletik egindako hamargarren erasoan. Iranen ere, bonbardaketak izan dira berriro Teherango kaleetan.
Zer dakigu Trumpek bere izenarekin martxan jarri nahi duen telefono zerbitzuari buruz?
Ameriketako Estatu Batuetako presidenteak 'Trump' eta 'T1' markak erabiltzea eskatu du telekomunikazio, dispositibo mugikor eta telefono sektoreetan.
Melissa Hortman Minnesotako kongresista demokrataren hilketaren susmagarria atxilotu dute
Hortmanez gain, senarra ere hil zuen Vance Boelter susmagarriak. John Hoffman senatari estatala eta haren emaztea ere zauritu zituen erasoan.