Trumpen garaipenak bere defentsa indartzera eta autonomia globala borrokatzera bultzatuko du Europa
Donald Trumpek Ameriketako Estatu Batuetako hauteskundeak irabazi izanak Europako herrialdeak euren defentsa gaitasunak indartzera bultzatuko ditu, Washingtonek Ukrainara armak bidaltzeko atzerapausoa emango duen eta ekonomia globalean lehiatzeko ahaleginak azkartuko dituen beldur.
Budapestek (Hungaria) hartu du Europar Batasuneko 27 estatuen eta kontinenteko beste hogei herrialderen arteko bosgarren topaketa, besteak beste, Erresuma Batua, Ukraina, Turkia, Mendebaldeko Balkanetako herrialdeak edo Kaukasoko kideak. Eta, Trumpen garaipenak goi-bilera horretako eztabaidak baldintzatu ditu, horrek kontinentean izan ditzakeen eraginen ondorioz.
Besteak beste, Errusiak Ukrainan egindako inbasioak, Estatu Batuen eta Txinaren arteko tentsio geopolitiko gero eta handiagoek, potentzia horiekiko Europako ekonomien lehiakortasunaren galerak eta klima-aldaketa bezalako erronka globalek zipriztindutako testuinguru batean, europarrek errepublikanoa Etxe Zurira itzultzean ikusten dute beren kanpoko dependentziak murrizteko beharra.
Ildo horretan, Emmanuel Macron Frantziako presidenteak azpimarratu du Europak bere ekonomia eta eredu demokratikoa defendatu behar dituela, eta 700 milioi herritarrekin Europa munduan guztiz independentea eta eragingarria den "potentzia geopolitikoa" izateko prest dagoela. "Nahi badugu, kontrola har dezakegu berriro", esan du.
"Gure inozotasun geopolitikotik esnatzeko unea iritsi dela uste dut, eta erronka handiei, lehiakortasunari eta Europaren defentsari aurre egiteko baliabide gehigarriak konprometitu behar ditugula konturatzeko unea", laburbildu du Kyriakos Mitsotakis Greziako lehen ministroak.
Ildo beretik, Charles Michel Europako Kontseiluko presidenteak esan du Europar Batasunak bere agenda estrategikoan lan egingo duela, baina prest dagoela "Estatu Batuekin dituen loturak sakontzeko", eta AEBko administrazio berriak Ukrainaren babesarekin konprometituta jarraitzea espero duela.
Trumpek Europan duen aliaturik onenetakoa da Viktor Orban Hungariako lehen ministroa, eta bera izan da goi-bilera honen anfitrioia. Horren osteko prentsaurrekoan, estatubatuarra goraipatu eta bere garaipena vodkarekin ospatu zuela adierazi du.
Orban Putinen gertukoa da, eta ez dator guztiz bat Europar Batasuneko gainontzeko kideen iritziarekin. Hartara, Washingtonen agintea aldatzeak "kapitulu bat itxi eta beste bat ireki" duela ziurtatu du, Ukrainari dagokionez, eta Kievi ematen dion babesa birplanteatzeko deia egin dio Europari.
"Europako jendea gero eta gutxiago dago prestatuta zehazki ulertzen ez duen, bere helburua ulertzen ez duen eta inork zenbat iraungo duen bermatzen ez duen gerra bat finantzatzeko", esan du Orbanek, eta gatazkan "su-etena" lortzeko deia berretsi du, bakea lortzeko "lehen urrats" gisa.
Eslovakiako lehen ministroak, Robert Fico ezkerreko populistak, ohartarazi du bere herrialdeak ez duela onartuko Europak "Ukrainaren gaineko finantza-erantzukizun osoa" bere gain hartzea.
Hala ere, agintari horien diskurtsoa ez dator bat Europar Batasuneko kideen gehiengoarekin; izan ere, 2022an gerra hasi zenetik, Kievi "behar beste denboran" laguntza emango diotela berretsi dute.
Zure interesekoa izan daiteke
Krisia BBCn: Zer gertatu da eta zein dira hurrengo pausoak?
Tim Davie Erresuma Batuko irrati-telebista publikoaren zuzendari nagusiak eta Deborah Turness albistegien zuzendariak dimisioa eman dute, Trumpen hitzaldi baten manipulatutako bertsioa emititzeagatik.
Fung-wong tifoiak 27 hildako utzi ditu Filipinetan eta 3,6 milioi pertsonari eragin dizkio kalteak
Galerak oso handiak dira, milaka etxe suntsituta edo kaltetuta daude, 170.000 familia ebakuazio-zentroetan daude babes hartuta, eta komunikazioa oso zaila da, 37 zubi erori baitira, eta gutxienez 12 errepide nazional urak hartu ditu.
Manifestari talde bat Brasilgo COP30ean sartu da, milamilioidunenei zerga gehiago jarri diezaietela eskatzeko
Belemen, manifestariek Nazio Batuen Erakundeak kudeatzen duen COP30eko gune urdinean sartzea lortu dute. Amazoniako petrolio-ustiategien aurka protesta egin dute eta milamilioidunenek ingurumen-zergak handiagoak ordaindu ditzatela eskatu dute. Lula presidentearen aurkako mezuak ere zabaldu dituzte, Amazoniaren egoera ofizialki onartzen dena baino okerragoa dela salatuz.
Sarajevoko setioan zibilei tiro egitearen truke ordaindu omen zuten italiarrak ikertzen ari da Milango Fiskaltza
Alessandro Gobbis fiskalak ikerketa bat ireki du eskuin muturrarekin lotura duten italiar batzuei buruz. Sarajevoko setioan (1992-1996) frankotiratzaile gisa jarduteko 100.000 euro ordaintzea egozten diete.
Atentatu suizida batek gutxienez hamabi pertsona hil ditu Pakistango hiriburuko auzitegi batetik gertu
Pakistango atentatua eta astelehenean izandako Indiako leherketa ikertzeko eskatu du NBEko idazkari nagusiak.
Belgikak 2.000 euroko soldata eskaini die urtebeteko soldaduska egin nahi duten 17 urteko boluntarioei
Borondatezko soldaduska 2026ko irailean hasiko da, eta Belgikako Gobernuak 149.000 gutun baino gehiago bidali dizkie herrialdeko 17 urteko gizon eta emakume guztiei.
AEBko Gobernua berriz irekitzea onartu du Senatuak, demokraten arteko zatiketaren ostean
Finantzaketa-paketeak herrialdearen gobernuaren historiako itxialdirik luzeena (41 egunekoa) desblokeatzea ahalbidetu du, zortzi senatari demokraten babesarekin. Alderdiaren baitan krisi gogorra eragin du erabakiak.
Trumpek 1.000 milioi dolarreko salaketa jarriko diola mehatxu egin dio BBCri
Samir Shah BBC katearen presidenteak adierazi duenez, datorrena datorrela, aurre egiteko prest dago. Hala ere, Britainia Handiko parlamentuari barkamena eskatu dio eta dokumentalaren edizioan "irizpide akatsak" izan direla aitortu du.
Batzarrean "gerra egiten duten gizonak falta" direla salatuz ireki du Lulak ofizialki COP30a
Nazio Batuen Erakundeak (NBE) adierazi du klima-aldaketaren auzian ezer ez egiteak geldialdi ekonomikoa eta inflazioa ekarriko dituela, eta erregaiei, finantzaketari eta egokitzapenari buruzko emaitza "argiak" eskatu ditu. 21era arte luzatuko da goi-bilera.
New Delhiko erdigunean leherketa izan da, eta gutxienez zortzi pertsona hil eta 15 zauritu dira
Leherketa Gotorleku Gorriaren aurrean izan da, Indiako hiriburuko erdiguneko gunerik turistikoenetako batean. Oraindik ez da ezagutzen zerk eta nork eragin duen leherketa, baina agintariek eskualdeko eremu gatazkatsuenetan segurtasuna indartu dute.