Indarrean da Australian 16 urtez azpikoei sare sozialak erabiltzea debekatzen dien lege "historikoa"
Australiako Gobernuaren arabera, nerabeek gero eta presio handiagoa jasaten dute ingurune digitaletan, eta sare sozialak goizegi erabiltzeak antsietate, autoestimu baxu eta eskola-isolamendu arazoak larriagotu ditzake. Aldekoak eta kontrakoak ditu lege aitzindariak; azken horien iritziz isolamendua eta deskonexioa ekar diezaieke erabiltzaile zaurgarrienei.
Smartphone bat, Australian adingabeek erabili ohi dituzten aplikazioekin. EFE.
Australian online-segurtasunaz arduratzen den eSafety erakundea asteazken honetan hasi da sare sozialak erabiltzeko gutxieneko adinaren gaineko neurria bete egiten dela gainbegiratzen eta betearazten. Gobernuak adostutako legeak ezarri du erabiltzaileek gutxienez 16 urte izan beharko dutela, eta "familiak eta adingabeak babestea" duela helburu lege aitzindariak.
Anthony Albanese Australiako lehen ministroaren hitzetan, legea indarrean sartzea aurrerapauso "historikoa" izan da, "azken hamarkadetako aldaketa sozial eta kultural handienetako bat".
Gobernuak dio nerabeek gero eta presio handiagoa jasaten dutela ingurune digitaletan, eta sare sozialak goizegi erabiltzeak antsietate, autoestimu baxu eta eskola-isolamenduko arazoak larriagotu ditzakeela.
Anika Wells Australiako Komunikazio ministroak asteazken honetan adierazi duenez, legea indarrean sartu denez gero 200.000 baja baino gehiago erregistratu dira TikToken soilik, eta datozen egunetan "ehunka mila gehiago" izatea espero da. Neurriak 13 eta 15 urte bitarteko milioika adingabe australiarri eragingo dio, adin-tarte horretan sare horiek erabiltzea oso hedatuta baitago.
Betoa, oraingoz, sare sozial nagusietan ezarri da da: Facebook, Instagram, Threads, TikTok, YouTube, Snapchat, X, Reddit, Disque, eta Twitch eta Kick streaming plataformetara. Hala ere, litekeena da datozen hilabeteetan zerrenda hori loditzea, esaterako, LinkedIn eta Lemon8 ere betatzea aztertzen ari baitira, nerabe asko horiek erabiltzen hasten direla ikusiz gero.
Bestalde, WhatsApp eta Messenger aplikazioak, besteak beste, mezularitzakotzat hartzen direz, debekutik kanpo geratu dira; babesleku bihurtu dira horiek lagunekin eta senideekin harremanetan egon nahi duten nerabe askorentzat.
Araudiaren arabera, plataformek "arrazoizko neurriak" hartu behar dituzte erabiltzaileen adina egiaztatzeko, izan identifikazio-dokumentuak egiaztatzeko sistemak, IA bidez adinaren analisi automatizatua egitea, barne-kontrolak zein kontu susmagarriak blokatzea.
Egiaztatze-mekanismo egoki horiek ez aplikatzeak isun-arriskua ekarriko die plataformei; 49,5 milioi dolar australiar (32 milioi dolar estatubatuar, 28 milioi euro) arteko isunak jaso ditzakete. Adin txikiko erabiltzaileei ezarriko zaien zigor bakarra kontuak blokeatzea izango da.
Aldekoak eta kontrakoak
Neurria baditu aldekoak eta kontrakoak. Aldekoek diote neurriak adingabeen osasun mentala eta emozionala babesten duela, eta eduki kaltegarrien, jazarpenaren, mendekotasun digitalaren eta gizarte-presioaren eraginpean egoteko aukerak murrizten dituela. Sareetara sartzea atzeratzeak garapenerako ingurune seguruagoa zabaltzen duela uste dute.
Gehien aipatzen dituzten arriskuen artean daude ziberjazarpena, engainu pederasta (groominga), eduki bortitz zein misoginoetarako sarbidea eta manipulazio algoritmikoa. Agintarien ustez, debekuak esparru argi bat ezartzen du behar beste araututa ez dagoen eremu batean.
Legea idatzi aurreko eztabaidan leku nabarmena izan zuten online jazarpenaren eta osasun mentaleko krisi-gertakarien ondorioz seme-alabak galdu zituzten gurasoen testigantzak, Gobernuak antolatutako ekitaldi publikoetan ere parte hartu zuten.
Legearekin kritiko direnek ohartarazi dute debekuak nerabe batzuk bakartu ditzakeela, haien parte-hartze soziala mugatu dezakeela eta bazterketa digitala eragin dezakeela. Gainera, zalantzan jartzen dute adin-egiaztapenen eraginkortasuna, eta adierazten dute gazte asko araua saihesten saia daitezkeela, kontu faltsuen, arautu gabeko zerbitzuen eta konexio pribatuko sareen bidez (VPN).
5.000 neraberekin aurrez aurre elkarrizketatu ostean NBEk Australiako Gazteriari buruz egindako txosten batek zalantzan jarri du betoaren eraginkortasuna, eta ohartarazi du ondorio kaltegarriak izan ditzakeela, lotura afektiboak, kulturalak zein familiarrak izateko, sare sozialen mende dauden nerabeen kasuan, bereziki komunitate indigenetan, landa-komunitateetan, LGTBIQ+ kolektiboan, harreran dauden nerabeen kasuan eta desgaitasunen bat dutenen komunitateetan.
Zure interesekoa izan daiteke
Maria Corina Machado Oslon izango da, Nobel Institutuaren arabera, nahiz eta sariaren ekitaldira ez iritsi
Ez dute zehaztu Machado noiz izango den bertan. Venezuelako oposizioko buruak gaur jaso beharko luke Bakearen Nobel saria. Azken orduetan zabaldu da Ana Corina Sosa Machadoren alabak jasoko zuela golardoa.
Maria Corina Machado ez da Oslora joango Bakearen Nobel saria jasotzera
Nobel Akademiaren zuzendariak Norvegiako NRK hedabideari jakinarazi dionez, ez dakite Machado non dagoen, baina "Norvegian ez dago".
Mundua Oslora begira dago Machadok Nobel saria zuzenean jasoko ote duen zain
Antolatzaileek esan dutenez, uneotan ezin dute zehaztu Bakearen Nobel sariaren ekitaldira Machado noiz eta nola iritsiko den jakiteko.
Frantziako Asanblea Nazionalak Gizarte Segurantzako aurrekontua onartu du
Sebastien Lecornuk urte amaierako lehen azterketa gainditu du, nahiz eta orain testua Senatuan bozkatu beharko duten. Garaipenak, hala ere, 2026rako kontu orokorrak onartzeko bidea erraztuko dio.
Donald Trump, Europako agintariei buruz: "Ahulak direla uste dut, ez dakite zer egin"
Elkarrizketa egin diote AEBko presidenteari Politico hedabide espezializatuan, eta aho-bizarrik gabe hitz egin du. Ukrainako gerrari buruz, Zelenskik "esnatu" egin beharko duela uste du.
Bertan behera utzi dute Maria Corina Machadok Osloko Nobel Institutuan eman beharreko prentsaurrekoa, eta zalantzan dago saria jasotzeko izango egongo ote den
Venezuelako oposizioburuak Norvegiako hiriburura joan egingo dela ziurtatu dio Nobel Institutuari. Hala izango balitz, Machado 2024ko abuztua ezkero lehenengoz agertuko litzateke jendaurrean. Bakearen Nobel Batzordearen buruak bidaia "arriskutsua" dela esan du, Nicolas Maduroren Gobernuak Machadoren aurka har ditzakeen errepresaliak direla eta.
Zelenskik berretsi du ez duela lurralderik lagako eta bake planaren beste berrikuspen bat prestatzen ari da
Zelenskik azaldu duenez, Donald Trumpen administrazioak aurkeztutako planaren hasierako 28 puntuetatik Kieventzat guztiz onartezinak ziren zortzi puntua erretiratu dituzte, Kievek eta Washingtonek Genevan, Abu Dabin eta Miamin egin dituzten bileretan.
Dinosauroen aztarnategi handiena aurkitu dute Bolivian
Paleontologo talde batek 16.000 dinosauro lorratz baino gehiago identifikatu ditu Carreras Pampa aztarnategian, Torotoro Parke Nazionalean. Dinosaurook oinez, korrika eta igerian ibili ziren, duela milioika urte kostaldea izandako lurraldean.
Japoniak tsunami alerta kendu du, eta ohartarazi du beste lurrikara bat egon daitekeela
Japoniak tsunami alerta bertan behera utzi du astelehen honetan herrialdearen iparraldea astindu zuen 7,5 graduko lurrikararen biharamunean, baina agintariek alerta berezia aktibatu dute datozen egunetan ezohiko lurrikara bat izateko arriskua baitago.